DOI Artikel:
Krzymuska-Fafius, Zofia: Kilka zachodniopomorskich rzeźb po-premonstraten-ckich: Przyczynek do badań sztuki pobrzeża Bałtyku II połowy XIV wieku
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.19644#0258
Mikołaja, padł ofiarą rozruchów obrazoburczych w 1523 roku, a ostatecznie uległ całkowitej
zagładzie w czasie pożaru w roku 166544.
Zebrany tu, lecz ograniczony do ostatnich kilkudziesięciu lat XIV wieku, materiał
zabytkowy z kilku jedynie premonstratenckich obiektów sakralnych, jest niewątpliwie
niewielką cząstką dorobku tego zakonu na Pomorzu Zachodnim45. Niestety, brak
odpowiednich opracowań źródłowych oraz przemieszczenia obiektów po okresie reformacji
poważnie utrudniają prowadzenie badań w tym zakresie.
PRZYPISY
1 Niniejsze omówienie pragnę dedykować Dostojnemu Jubilatowi, Panu Docentowi dr. hab. Tadeuszowi
Dobrzenieckiemu, prosząc Go aby zechciał łaskawie przyjąć je jako wyraz szczególnego z mej strony Dlań
podziwu i szacunku.
2 A.C. Nord mann, Medeltida Skulptur i Finland, Helsinki 1964, s. 225, il. 211.
3 J. Białostocki, Obszar bałtycki jako region artystyczny w XVI wieku, [w:] Sztuka Pobrzeża Bałtyku,
Warszawa 1978, s. 9 i 11.
4 Reprodukcja [w:] G. D e h i o, G. v. B e z o 1 d, Die Denkmäler der Deutschen Bildhauerkunst, Berlin, wyd.
Wasmuth.
5 Nordmann, op. cit., s. 210 i ff. Na pozycję tę uwagę moją zwróciła dr Z. Białłowicz-Krygierowa, za co
jestem Jej szczególnie zobowiązana.
6 Reprodukcja [w:] G. G1 o e d e, Das Doberaner Munster, Berlin 1960, il. 177—199, 233 oraz E. F r ü n d t,
Sakrale Plastik, Hanau 1966, s. 205, taż sama, Die Klosterkirche zu Doberan, Berlin 1969, il. 55—59.
7 A. Andersson, Medieval wooden sculpture in Sweden, v. III. Late Medieval Sculpture, Stockholm 1980,
s. 18 ff.
8 A. Feulner, Th. Müller, Geschichte der Deutschen Plastik, München 1953, s. 221.
9 Z. Białłowicz-Krygierowa, Studia nad snycerstwem XIV w. w Polsce, Warszawa—Poznań, 1981,
poz. A3, A14, b46. Do wymienionych tu pozycji dodać jeszcze należy: Korytowo gmina Choszczno, płaskorzeźba ze
sceną Zwiastowania (wiadomość tę zawdzięczam mgr J. Kochanowskiej) oraz 5 figurek bocznych tryptyku ze
Strachomina pod Koszalinem (por. Z. Krzymuska-Fafius, Ze studiów nad późnogotycką twórczością
Pomorza Zachodniego, [w:] Materiały Zachodniopomorskie, t. VI, Szczecin 1960, s. 399, il. 22.) Zauważyć warto, że
wszystkie te rzeźby Madonn na Lwie zarówno na Pomorzu Zachodnim, jak i w Nowej Marchii łączą się z zakonem
cystersów lub cystersek. (Na temat tryptyku z Ciećmierza por. Z. Krzymuska-Fafius, Kaplica piel-
grzymkowa cystersek koszalińskich na Górze Chełmskiej i jej wyposażenie — w druku.)
10 Por. przyp. 2.
11 H. H o o g e w e g, Die Stifter und Klöster der Provinz Pommern, Stettin 1925, B. I., s. 15 ff oraz B. II s. 758.
Na ten temat także Die Bau — und Kunstdenkmäler der Regierungsbezirks Stettin, B. IV, Die Kreise Greifenberg
und Kammin, Stettin 1914, s. 238 oraz W. Paap, Kloster Belbuck um die Wende des 16 Jahrh. [w:] Baltische
Studien, N. F., Band XVI, Stettin 1912, s. 1.
12 Podane przez Nordmanna pochodzenie zdjęcia z Instytutu Historii Sztuki Uniwersytetu w Greifswaldzie
sugerować może, że figura z Zimowisk jest tam przechowywana. Tymczasem, mimo posiadania kilku innych
254
zagładzie w czasie pożaru w roku 166544.
Zebrany tu, lecz ograniczony do ostatnich kilkudziesięciu lat XIV wieku, materiał
zabytkowy z kilku jedynie premonstratenckich obiektów sakralnych, jest niewątpliwie
niewielką cząstką dorobku tego zakonu na Pomorzu Zachodnim45. Niestety, brak
odpowiednich opracowań źródłowych oraz przemieszczenia obiektów po okresie reformacji
poważnie utrudniają prowadzenie badań w tym zakresie.
PRZYPISY
1 Niniejsze omówienie pragnę dedykować Dostojnemu Jubilatowi, Panu Docentowi dr. hab. Tadeuszowi
Dobrzenieckiemu, prosząc Go aby zechciał łaskawie przyjąć je jako wyraz szczególnego z mej strony Dlań
podziwu i szacunku.
2 A.C. Nord mann, Medeltida Skulptur i Finland, Helsinki 1964, s. 225, il. 211.
3 J. Białostocki, Obszar bałtycki jako region artystyczny w XVI wieku, [w:] Sztuka Pobrzeża Bałtyku,
Warszawa 1978, s. 9 i 11.
4 Reprodukcja [w:] G. D e h i o, G. v. B e z o 1 d, Die Denkmäler der Deutschen Bildhauerkunst, Berlin, wyd.
Wasmuth.
5 Nordmann, op. cit., s. 210 i ff. Na pozycję tę uwagę moją zwróciła dr Z. Białłowicz-Krygierowa, za co
jestem Jej szczególnie zobowiązana.
6 Reprodukcja [w:] G. G1 o e d e, Das Doberaner Munster, Berlin 1960, il. 177—199, 233 oraz E. F r ü n d t,
Sakrale Plastik, Hanau 1966, s. 205, taż sama, Die Klosterkirche zu Doberan, Berlin 1969, il. 55—59.
7 A. Andersson, Medieval wooden sculpture in Sweden, v. III. Late Medieval Sculpture, Stockholm 1980,
s. 18 ff.
8 A. Feulner, Th. Müller, Geschichte der Deutschen Plastik, München 1953, s. 221.
9 Z. Białłowicz-Krygierowa, Studia nad snycerstwem XIV w. w Polsce, Warszawa—Poznań, 1981,
poz. A3, A14, b46. Do wymienionych tu pozycji dodać jeszcze należy: Korytowo gmina Choszczno, płaskorzeźba ze
sceną Zwiastowania (wiadomość tę zawdzięczam mgr J. Kochanowskiej) oraz 5 figurek bocznych tryptyku ze
Strachomina pod Koszalinem (por. Z. Krzymuska-Fafius, Ze studiów nad późnogotycką twórczością
Pomorza Zachodniego, [w:] Materiały Zachodniopomorskie, t. VI, Szczecin 1960, s. 399, il. 22.) Zauważyć warto, że
wszystkie te rzeźby Madonn na Lwie zarówno na Pomorzu Zachodnim, jak i w Nowej Marchii łączą się z zakonem
cystersów lub cystersek. (Na temat tryptyku z Ciećmierza por. Z. Krzymuska-Fafius, Kaplica piel-
grzymkowa cystersek koszalińskich na Górze Chełmskiej i jej wyposażenie — w druku.)
10 Por. przyp. 2.
11 H. H o o g e w e g, Die Stifter und Klöster der Provinz Pommern, Stettin 1925, B. I., s. 15 ff oraz B. II s. 758.
Na ten temat także Die Bau — und Kunstdenkmäler der Regierungsbezirks Stettin, B. IV, Die Kreise Greifenberg
und Kammin, Stettin 1914, s. 238 oraz W. Paap, Kloster Belbuck um die Wende des 16 Jahrh. [w:] Baltische
Studien, N. F., Band XVI, Stettin 1912, s. 1.
12 Podane przez Nordmanna pochodzenie zdjęcia z Instytutu Historii Sztuki Uniwersytetu w Greifswaldzie
sugerować może, że figura z Zimowisk jest tam przechowywana. Tymczasem, mimo posiadania kilku innych
254