Piotr Borusowski Zaginiony i odnaleziony. Rysunek Klęcząca Joanna d’Arc Petera Paula Rubensa...
303
To przede wszystkim jednak dowód na to, że warszawski rysunek nie jest kopią; wykonujący
go artysta twórczo rozwiązywał problemy pojawiające się podczas rysowania, wychodząc od
dostępnego, a być może zadanego, wzoru. Czy artystą tym był Rubens?
Kwestią wciąż wywołującą kontrowersje jest szczegółowość rysunku, niespotykana
w przypadku projektów kompozycyjnych Rubensa do obrazów, a która była - co zrozumiałe -
najważniejszym (jeśli nie jedynym) powodem uznania warszawskiego rysunku za kopię.
Znakomita większość rysunków Rubensa, stanowiących pierwsze koncepcyjne szkice do
obrazów jest bardzo sumaryczna. W ramach jego różnorodnego œuvre zyskały nawet własną
nazwę - crabbelingen. Charakter tych szkiców można wyjaśnić ich rolą w wieloetapowym
procesie tworzenia obrazu w pracowni artysty (od szkicu koncepcyjnego, przez olejny szkic
o większej dokładności i rysunki anatomiczne ukazujące poszczególne postaci grupy bądź
fragmenty ich ciał, po gotowy obraz) - były pierwszym, spontanicznym, szybkim rysunkiem.
il.11 lfig.11
Peter Paul Rubens,
Klęcząca Joanna d'Arc,
reflektogram
w podczerwieni (IRR)
I Joan of Arc, infrared
reflectogram (IRR)
fot. I photo Anna
Lewandowska
303
To przede wszystkim jednak dowód na to, że warszawski rysunek nie jest kopią; wykonujący
go artysta twórczo rozwiązywał problemy pojawiające się podczas rysowania, wychodząc od
dostępnego, a być może zadanego, wzoru. Czy artystą tym był Rubens?
Kwestią wciąż wywołującą kontrowersje jest szczegółowość rysunku, niespotykana
w przypadku projektów kompozycyjnych Rubensa do obrazów, a która była - co zrozumiałe -
najważniejszym (jeśli nie jedynym) powodem uznania warszawskiego rysunku za kopię.
Znakomita większość rysunków Rubensa, stanowiących pierwsze koncepcyjne szkice do
obrazów jest bardzo sumaryczna. W ramach jego różnorodnego œuvre zyskały nawet własną
nazwę - crabbelingen. Charakter tych szkiców można wyjaśnić ich rolą w wieloetapowym
procesie tworzenia obrazu w pracowni artysty (od szkicu koncepcyjnego, przez olejny szkic
o większej dokładności i rysunki anatomiczne ukazujące poszczególne postaci grupy bądź
fragmenty ich ciał, po gotowy obraz) - były pierwszym, spontanicznym, szybkim rysunkiem.
il.11 lfig.11
Peter Paul Rubens,
Klęcząca Joanna d'Arc,
reflektogram
w podczerwieni (IRR)
I Joan of Arc, infrared
reflectogram (IRR)
fot. I photo Anna
Lewandowska