DOI Artikel:
Mańkowski, Tadeusz: Dzieje Zbioru Graficznego Czartoryskich
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.21220#0232
udziale Izabeli Czartoryskiej, do-
konał opisu Świątyni Sybilli i jej
pamiątek.
Karol Sienkiewicz położył za-
sługi w gromadzeniu zbiorów wy-
szukując za granicą, w szczegól-
ności w handlu antykwarskim w
Londynie, polskie rzadkości w gra-
fice. W Puławach pełnił on następ-
nie rolę bibliotekarza; po r. 1831,
pozostając nadal na tym stanowi-
sku, przeniósł się z księgozbiorem
Czartoryskich do Paryża. Nie
znajdujemy jednak śladu jego
działalności przy porządkowaniu
i usystematyzowaniu zbioru gra-
ficznego. W tym zakresie poza
działalność kolekcjonerską Sien-
kiewicz prawdopodobnie nie wy-
szedł. Znawstwo jego opierało
się na powszechnym podówczas
wśród kolekcjonerów doświad- Ryc- 6-Łukasz Gołębiowski, litografia. Mu-
: j__. ■ ■ -u zeum Narodowe w Krakowie, Zbiory Czar-
czenm i wiadomościach czerpa- . , . .
r toryskich
nych z jednej strony z litera-
tury tego przedmiotu, z drugiej zaś opartych na praktykach bukinistów.
Na wzmiankę, chociaż skromną, zasługuje nazwisko Karola Druziewi-
cza. Nie można go traktować na równi z Gołębiowskim i Sienkiewiczem.
Z późniejszej jego działalności możemy wnosić, że przed powstaniem
listopadowym był on owym szperaczem trafiającym do kościelnych
i klasztornych zakamarków, wydobywającym stamtąd książki, wyszu-
kującym dawne wydawnictwa ozdobione dziełami grafiki itp. Mimo
braku aspiracji naukowych czy nawet tylko kolekcjonerskich spełniał
on te zadania z oddaniem i sprytem.
Działalność kolekcjonerską prowadziła głównie Izabela Czartoryska,
a sekundował jej w tym, raczej epizodycznie, syn Adam Jerzy, o ile
zajęcia na arenie politycznej na to mu pozwalały. Od niej wychodziła
zazwyczaj inicjatywa i jej zdanie decydowało o wyborze przedmiotów
do kolekcji. Wpływ Izabeli Czartoryskiej, przejawiający się tak wy-
datnie, zwłaszcza w urządzaniu Świątyni Sybilli i Domu Gotyckiego
w Puławach (tak w samym zbiorze, jak i jego ekspozycji), najmniej
zaznaczył się w zbiorach graficznych. Czasy powstania 1830—1831,
a w jego konsekwencji konfiskata majątków Adama Jerzego Czarto-
ryskiego w całym zaborze rosyjskim, zaważyły na losach zbiorów. Przed
grożącym niebezpieczeństwem działań wojennych, które wkrótce miały
15 — Rozprawy i Sprawozdania
225
konał opisu Świątyni Sybilli i jej
pamiątek.
Karol Sienkiewicz położył za-
sługi w gromadzeniu zbiorów wy-
szukując za granicą, w szczegól-
ności w handlu antykwarskim w
Londynie, polskie rzadkości w gra-
fice. W Puławach pełnił on następ-
nie rolę bibliotekarza; po r. 1831,
pozostając nadal na tym stanowi-
sku, przeniósł się z księgozbiorem
Czartoryskich do Paryża. Nie
znajdujemy jednak śladu jego
działalności przy porządkowaniu
i usystematyzowaniu zbioru gra-
ficznego. W tym zakresie poza
działalność kolekcjonerską Sien-
kiewicz prawdopodobnie nie wy-
szedł. Znawstwo jego opierało
się na powszechnym podówczas
wśród kolekcjonerów doświad- Ryc- 6-Łukasz Gołębiowski, litografia. Mu-
: j__. ■ ■ -u zeum Narodowe w Krakowie, Zbiory Czar-
czenm i wiadomościach czerpa- . , . .
r toryskich
nych z jednej strony z litera-
tury tego przedmiotu, z drugiej zaś opartych na praktykach bukinistów.
Na wzmiankę, chociaż skromną, zasługuje nazwisko Karola Druziewi-
cza. Nie można go traktować na równi z Gołębiowskim i Sienkiewiczem.
Z późniejszej jego działalności możemy wnosić, że przed powstaniem
listopadowym był on owym szperaczem trafiającym do kościelnych
i klasztornych zakamarków, wydobywającym stamtąd książki, wyszu-
kującym dawne wydawnictwa ozdobione dziełami grafiki itp. Mimo
braku aspiracji naukowych czy nawet tylko kolekcjonerskich spełniał
on te zadania z oddaniem i sprytem.
Działalność kolekcjonerską prowadziła głównie Izabela Czartoryska,
a sekundował jej w tym, raczej epizodycznie, syn Adam Jerzy, o ile
zajęcia na arenie politycznej na to mu pozwalały. Od niej wychodziła
zazwyczaj inicjatywa i jej zdanie decydowało o wyborze przedmiotów
do kolekcji. Wpływ Izabeli Czartoryskiej, przejawiający się tak wy-
datnie, zwłaszcza w urządzaniu Świątyni Sybilli i Domu Gotyckiego
w Puławach (tak w samym zbiorze, jak i jego ekspozycji), najmniej
zaznaczył się w zbiorach graficznych. Czasy powstania 1830—1831,
a w jego konsekwencji konfiskata majątków Adama Jerzego Czarto-
ryskiego w całym zaborze rosyjskim, zaważyły na losach zbiorów. Przed
grożącym niebezpieczeństwem działań wojennych, które wkrótce miały
15 — Rozprawy i Sprawozdania
225