DOI Artikel:
Rothowa, Władysława: Nieznane szkice norblina do "Zbiori Polskich Urbiorów" w Muzeum Krajoznawczym w Winnicy
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.24581#0314
spotykamy w innym szkicu Winnickim49, wykonanym przez Norblina
w roku 1818 w Paryżu, o czym świadczy data na rysunku i notatka na
marginesie ,,a Paris”. Postać ta stanowi tu centralny motyw rozbudowanej
kompozycji, do której artysta wprowadził wiele nowych elementów: ko-
bietę z koszykiem, z którą rozmawia sprzedawca, tło architektoniczne
w postaci wejścia do kościoła, (identycznego jak w akwareli Baby przed
kościołem św. Jana, Rr 1628), do którego z lewej strony przylega sklepik,
z prawej zaś stragan z dwiema siedzącymi, zajętymi rozmową przekup-
kami.
Podobnie jak pierwszy szkic samej postaci sprzedawcy łączył się sty-
listycznie z grupą współczesnych mu innych przedstawień, tak i kompo-
zycyjny szkic paryski nosi cechy formalne bliskie innym, najpóźniej da-
towanym szkicom: Żyda sprzedającego towary po ulicy z roku 1817, Sprze-
dawczyni drobiu z roku 1818, Sprzedawcy zabawek z roku 1818 oraz Sprze-
dawcy herbaty z roku 1819. Jeszcze jednym szkicem z tego okresu, sygno-
wanym „N. f. 1818”, będącym przypuszczalnie etapem przygotowawczym
do planszy, jest Winnicki rysunek przedstawiający akrobatę popisującego
się chodzeniem na rękach przed zgromadzoną w karczmie publicznością 50.
Istnienie (na tej samej zresztą karcie albumu) innej wersji tej sceny51
oraz szkicu-notatki z natury samej postaci akrobaty 52 53 pozwala wyznaczyć
koncepcji tej sceny zdecydowaną linię rozwojową.
Na uwagę zasługują jeszcze w tym albumie dwa rysunki niedatowane
wprawdzie, stylistycznie jednak związane z wyżej wymienioną grupą póź-
nych szkiców paryskich: Koncert grajków żydowskich 53, będący przetwo-
rzeniem dużo wcześniejszego, bo w roku 1778 wykonanego rysunku
(Rr 1163), oraz drugi, przedstawiający Wojskowych grających w koszarach
w karty 54, który jest również przepracowaniem motywu z akwarelowego
szkicu datowanego na rok 1790 (Rr 1394). Skoro zatem Norblin po blisko
dwudziestu latach powrócił świadomie do pewnych motywów będących
daleko od inspirujących je źródeł, uczynił to niewątpliwie w jakimś kon-
kretnym celu. Wolno przypuścić, że była nim zamierzona realizacja plansz
do Zbioru ubiorów. Wiele bowiem analogii wykazuje porównanie tych
utworów z grupą szkiców do opracowań zrealizowanych w Zbiorze.
Winnickie szkice Norblina do Zbioru polskich ubiorów, powstałe
w ciągu lat blisko czterdziestu (przypomnijmy daty ich wykonania: 1780,
1785, 1792, 1794, 1795, 1798, 1817, 1818), stanowią materiał bardzo zróżni-
49 Alb. win. 54/595.
50 Alb. win. 61/639.
51 Alb. win. 61/638.
32 Alb. win. 81/772.
53 Alb. win. 61/630.
54 Alb. win. 44/474.
309
w roku 1818 w Paryżu, o czym świadczy data na rysunku i notatka na
marginesie ,,a Paris”. Postać ta stanowi tu centralny motyw rozbudowanej
kompozycji, do której artysta wprowadził wiele nowych elementów: ko-
bietę z koszykiem, z którą rozmawia sprzedawca, tło architektoniczne
w postaci wejścia do kościoła, (identycznego jak w akwareli Baby przed
kościołem św. Jana, Rr 1628), do którego z lewej strony przylega sklepik,
z prawej zaś stragan z dwiema siedzącymi, zajętymi rozmową przekup-
kami.
Podobnie jak pierwszy szkic samej postaci sprzedawcy łączył się sty-
listycznie z grupą współczesnych mu innych przedstawień, tak i kompo-
zycyjny szkic paryski nosi cechy formalne bliskie innym, najpóźniej da-
towanym szkicom: Żyda sprzedającego towary po ulicy z roku 1817, Sprze-
dawczyni drobiu z roku 1818, Sprzedawcy zabawek z roku 1818 oraz Sprze-
dawcy herbaty z roku 1819. Jeszcze jednym szkicem z tego okresu, sygno-
wanym „N. f. 1818”, będącym przypuszczalnie etapem przygotowawczym
do planszy, jest Winnicki rysunek przedstawiający akrobatę popisującego
się chodzeniem na rękach przed zgromadzoną w karczmie publicznością 50.
Istnienie (na tej samej zresztą karcie albumu) innej wersji tej sceny51
oraz szkicu-notatki z natury samej postaci akrobaty 52 53 pozwala wyznaczyć
koncepcji tej sceny zdecydowaną linię rozwojową.
Na uwagę zasługują jeszcze w tym albumie dwa rysunki niedatowane
wprawdzie, stylistycznie jednak związane z wyżej wymienioną grupą póź-
nych szkiców paryskich: Koncert grajków żydowskich 53, będący przetwo-
rzeniem dużo wcześniejszego, bo w roku 1778 wykonanego rysunku
(Rr 1163), oraz drugi, przedstawiający Wojskowych grających w koszarach
w karty 54, który jest również przepracowaniem motywu z akwarelowego
szkicu datowanego na rok 1790 (Rr 1394). Skoro zatem Norblin po blisko
dwudziestu latach powrócił świadomie do pewnych motywów będących
daleko od inspirujących je źródeł, uczynił to niewątpliwie w jakimś kon-
kretnym celu. Wolno przypuścić, że była nim zamierzona realizacja plansz
do Zbioru ubiorów. Wiele bowiem analogii wykazuje porównanie tych
utworów z grupą szkiców do opracowań zrealizowanych w Zbiorze.
Winnickie szkice Norblina do Zbioru polskich ubiorów, powstałe
w ciągu lat blisko czterdziestu (przypomnijmy daty ich wykonania: 1780,
1785, 1792, 1794, 1795, 1798, 1817, 1818), stanowią materiał bardzo zróżni-
49 Alb. win. 54/595.
50 Alb. win. 61/639.
51 Alb. win. 61/638.
32 Alb. win. 81/772.
53 Alb. win. 61/630.
54 Alb. win. 44/474.
309