DOI Artikel:
Bernhard, Maria Ludwika: Słowo wste̜pne: Krakowskie zbiory starożytności
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.25235#0013
Maria Ludwika Bernhard
SŁOWO WSTĘPNE
KRAKOWSKIE ZBIORY STAROŻYTNOŚCI
Dziesiąty tom Rozpraw i Sprawozdań Muzeum Narodowego w Krako-
wie obejmuje artykuły poświęcone zbiorom sztuki starożytnej, znajdu-
jącym się w bogatych zasobach tego Muzeum. Niewiele w ostatnich la-
tach pisano na temat tej sztuki w Krakowie, mimo iż miasto to posiada
piękną tradycję badań nad antykiem, zapoczątkowanych w w. XIX. Nau-
kowe zainteresowania Polaków sztuką antyczną są jeszcze wcześniejsze,
datują się od czasów Oświecenia, a ich najwybitniejszym przedstawicie-
lem był Stanisław Kostka Potocki, pierwszy polski archeolog; jego jed-
nak działalność wiąże się ze środowiskiem warszawskim 1.
1 S. Kostka Potocki, O sztuce u dawnych, czyli Winkelman polski, 1.1—III,
Warszawa 1815. Ponowne naukowe ożywienie w dziedzinie archeologii w środowisku
warszawskim łączy się z utworzeniem Katedry Archeologii Klasycznej w Uniwer-
sytecie Warszawskim i powołaniem nań w r. 1930 prof. dra Kazimierza Michałow-
skiego. W parę lat po objęciu tego stanowiska doprowadził on do pierwszych wy-
kopalisk pod egidą polskiej placówki naukowej. Uniwersytet Warszawski wraz
z Institut Franęais d’Archeologie Orientale au Caire podjął prace archeologiczne
w Edfu w Górnym Egipcie (1937—1939). Tak więc prawie 150 lat od poczynań wy-
kopaliskowych Potockiego, które miały w ówczesnym świecie naukowym duże uzna-
nie, polscy archeologowie rozpoczęli nowy etap działalności wysoko obecnie oceniany.
Wyrazem poczucia tradycji i uznania współczesnej nauki polskiej dla S. Kostki Po-
tockiego była sesja naukowa poświęcona jego działalności oraz publikacje: K. Mi-
chałowski, Stanisław Kostka Potocki jako archeolog (Rocznik Historii Sztuki I,
Wrocław 1956, s. 502—509). — M. L. Bernhard, „O sztuce u dawnych, czyli Win-
kelman polski” Stanisława Kostki Potockiego (Tamże, s. 514—521; tu również starsza
literatura dotycząca działalności S. Kostki Potockiego).
Wysuwając na plan pierwszy S. Kostkę Potockiego biorę pod uwagę naukowe
postawienie problemu sztuki antycznej, stanowiące inną jakość niż zbieractwo sta-
rożytności, którym pasjonowało się wielu ludzi w Polsce w końcu w. XVIII i po-
czątku XIX. Momentem ożywienia zainteresowań prowadzącym często do zakupów
były podróże po Włoszech. Jedną z bardziej interesujących osobistości w tym zakre-
sie był August Moszyński, doradca króla Stanisława Augusta. Król wysłał go do
Włoch m. i. po zakup rzeźb antycznych, z braku jednak odpowiednich funduszy
7
SŁOWO WSTĘPNE
KRAKOWSKIE ZBIORY STAROŻYTNOŚCI
Dziesiąty tom Rozpraw i Sprawozdań Muzeum Narodowego w Krako-
wie obejmuje artykuły poświęcone zbiorom sztuki starożytnej, znajdu-
jącym się w bogatych zasobach tego Muzeum. Niewiele w ostatnich la-
tach pisano na temat tej sztuki w Krakowie, mimo iż miasto to posiada
piękną tradycję badań nad antykiem, zapoczątkowanych w w. XIX. Nau-
kowe zainteresowania Polaków sztuką antyczną są jeszcze wcześniejsze,
datują się od czasów Oświecenia, a ich najwybitniejszym przedstawicie-
lem był Stanisław Kostka Potocki, pierwszy polski archeolog; jego jed-
nak działalność wiąże się ze środowiskiem warszawskim 1.
1 S. Kostka Potocki, O sztuce u dawnych, czyli Winkelman polski, 1.1—III,
Warszawa 1815. Ponowne naukowe ożywienie w dziedzinie archeologii w środowisku
warszawskim łączy się z utworzeniem Katedry Archeologii Klasycznej w Uniwer-
sytecie Warszawskim i powołaniem nań w r. 1930 prof. dra Kazimierza Michałow-
skiego. W parę lat po objęciu tego stanowiska doprowadził on do pierwszych wy-
kopalisk pod egidą polskiej placówki naukowej. Uniwersytet Warszawski wraz
z Institut Franęais d’Archeologie Orientale au Caire podjął prace archeologiczne
w Edfu w Górnym Egipcie (1937—1939). Tak więc prawie 150 lat od poczynań wy-
kopaliskowych Potockiego, które miały w ówczesnym świecie naukowym duże uzna-
nie, polscy archeologowie rozpoczęli nowy etap działalności wysoko obecnie oceniany.
Wyrazem poczucia tradycji i uznania współczesnej nauki polskiej dla S. Kostki Po-
tockiego była sesja naukowa poświęcona jego działalności oraz publikacje: K. Mi-
chałowski, Stanisław Kostka Potocki jako archeolog (Rocznik Historii Sztuki I,
Wrocław 1956, s. 502—509). — M. L. Bernhard, „O sztuce u dawnych, czyli Win-
kelman polski” Stanisława Kostki Potockiego (Tamże, s. 514—521; tu również starsza
literatura dotycząca działalności S. Kostki Potockiego).
Wysuwając na plan pierwszy S. Kostkę Potockiego biorę pod uwagę naukowe
postawienie problemu sztuki antycznej, stanowiące inną jakość niż zbieractwo sta-
rożytności, którym pasjonowało się wielu ludzi w Polsce w końcu w. XVIII i po-
czątku XIX. Momentem ożywienia zainteresowań prowadzącym często do zakupów
były podróże po Włoszech. Jedną z bardziej interesujących osobistości w tym zakre-
sie był August Moszyński, doradca króla Stanisława Augusta. Król wysłał go do
Włoch m. i. po zakup rzeźb antycznych, z braku jednak odpowiednich funduszy
7