DOI Artikel:
Hirsch, Olga: Rzeźby antyczne z Krzeszowic w Muzeum Narodowym w Krakowie
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.25235#0117
Olga Hirsch
RZEŹBY ANTYCZNE Z KRZESZOWIC W MUZEUM NARODOWYM
W KRAKOWIE
Zapoczątkowane po drugiej wojnie światowej badania nad historią pol-
skiego kolekcjonerstwa przyczyniły się do poznania proweniencji wielu
antycznych zabytków i ujawniły również istniejące w osiemnasto- i dzie-
więtnastowiecznej Polsce zainteresowania sztuką antyczną E Niniejszy
artykuł poświęcony kolekcji Potockich z Krzeszowic stanowi przyczynek
rozszerzający naszą wiedzę o polskim zbieractwie dzieł sztuki starożyt-
nej.
W Zbiorach Czartoryskich Muzeum Narodowego w Krakowie znajduje
się niewystawiona i częściowo tylko opracowana kolekcja marmurów
rzymskich, przewieziona tu z pałacu Potockich w Krzeszowicach ‘1 2. Po-
chodzenie kolekcji i sposób jej zgromadzenia wyjaśniają dokumenty z do-
mowego archiwum Potockich, znajdującego się obecnie w Archiwum Akt
Dawnych na Wawelu. Na ich podstawie można stwierdzić z całą pewno-
ścią, że wspomnianą kolekcję rzeźb antycznych zakupił Artur Potocki
w czasie swych podróży po Włoszech 3 *. W archiwum odnaleziono wzmianki
dotyczące dwu jego wyjazdów do Włoch. Już w czasie pierwszej podróży,
w r. 1825 dokonał on w Rzymie i Wenecji zakupów dzieł sztuki nowożyt-
nej, o czym świadczą zachowane rachunki, z których szczególnie dla nas
interesujący ze względu na nazwisko sprzedawcy jest rachunek wysta-
wiony przez antykwariusza Ignazio Vescovali z datą „Rzym, sierpień
1 S. Lorentz, O polskich zbieraczach waz antycznych (Meander II, 1947,
s. 4—14). — S. J. Gąsiorowski, Badania polskie nad sztuką starożytną, Histo-
ria Nauki Polskiej w Monografiach XXI, Kraków 1948. — M. L. Bernhard, Sta-
nisław Kostka Potocki — kolekcjoner waz greckich (Meander VI, 1951, s. 431—449). —
K. Michałowski, Zbiór antyków grecko-rzymskich w Nieborowie jako wy-
raz kolekcjonerstwa polskiego w dobie Oświecenia (Biul. H. S. XIII, 4, 1951, s. 124—
137).
2 O. Hirsch, O pochodzeniu kolekcji antyków z Krzeszowic (Meander XX,
1965, s. 309—314).
3 Artur Potocki, urodzony w Paryżu w r. 1787, zmarły w Wiedniu w r. 1832 był
synem Jana i Julii z Lubomirskich.
111
RZEŹBY ANTYCZNE Z KRZESZOWIC W MUZEUM NARODOWYM
W KRAKOWIE
Zapoczątkowane po drugiej wojnie światowej badania nad historią pol-
skiego kolekcjonerstwa przyczyniły się do poznania proweniencji wielu
antycznych zabytków i ujawniły również istniejące w osiemnasto- i dzie-
więtnastowiecznej Polsce zainteresowania sztuką antyczną E Niniejszy
artykuł poświęcony kolekcji Potockich z Krzeszowic stanowi przyczynek
rozszerzający naszą wiedzę o polskim zbieractwie dzieł sztuki starożyt-
nej.
W Zbiorach Czartoryskich Muzeum Narodowego w Krakowie znajduje
się niewystawiona i częściowo tylko opracowana kolekcja marmurów
rzymskich, przewieziona tu z pałacu Potockich w Krzeszowicach ‘1 2. Po-
chodzenie kolekcji i sposób jej zgromadzenia wyjaśniają dokumenty z do-
mowego archiwum Potockich, znajdującego się obecnie w Archiwum Akt
Dawnych na Wawelu. Na ich podstawie można stwierdzić z całą pewno-
ścią, że wspomnianą kolekcję rzeźb antycznych zakupił Artur Potocki
w czasie swych podróży po Włoszech 3 *. W archiwum odnaleziono wzmianki
dotyczące dwu jego wyjazdów do Włoch. Już w czasie pierwszej podróży,
w r. 1825 dokonał on w Rzymie i Wenecji zakupów dzieł sztuki nowożyt-
nej, o czym świadczą zachowane rachunki, z których szczególnie dla nas
interesujący ze względu na nazwisko sprzedawcy jest rachunek wysta-
wiony przez antykwariusza Ignazio Vescovali z datą „Rzym, sierpień
1 S. Lorentz, O polskich zbieraczach waz antycznych (Meander II, 1947,
s. 4—14). — S. J. Gąsiorowski, Badania polskie nad sztuką starożytną, Histo-
ria Nauki Polskiej w Monografiach XXI, Kraków 1948. — M. L. Bernhard, Sta-
nisław Kostka Potocki — kolekcjoner waz greckich (Meander VI, 1951, s. 431—449). —
K. Michałowski, Zbiór antyków grecko-rzymskich w Nieborowie jako wy-
raz kolekcjonerstwa polskiego w dobie Oświecenia (Biul. H. S. XIII, 4, 1951, s. 124—
137).
2 O. Hirsch, O pochodzeniu kolekcji antyków z Krzeszowic (Meander XX,
1965, s. 309—314).
3 Artur Potocki, urodzony w Paryżu w r. 1787, zmarły w Wiedniu w r. 1832 był
synem Jana i Julii z Lubomirskich.
111