DOI article:
Śliwa, Joachim: Egiskie figurki brązowe w Muzeum Narodowym w Krakowie
DOI Page / Citation link: https://doi.org/10.11588/diglit.25235#0031
Najczęstsze są figurki pojedynczych bóstw i poświęconych im zwie-
rząt, rzadziej spotykamy posążki ludzi żyjących, np. królów, królowych,
kapłanów, czasem urzędników. Oprócz pojedynczych figurek występują
grupy. Są to tradycyjne triady bóstw egipskich, ofiarodawca pod opieką
bóstwa i inne połączenia luźno z sobą związane.
Skala artystyczna owych starożytnych dewocjonalii była równie nie-
jednolita jak w przypadku współczesnych wyrobów o analogicznym cha-
rakterze.
Najczęściej są to zwykłe wyroby masowe, dość staranne, nie
wykraczające jednak poza ramy ustalonego typu, bez cech indywidual-
nych, nie różniące się niczym od setek podobnych posążków produkowa-
nych seryjnie w celu pokrycia wielkiego zapotrzebowania. Obok figurek
wykończonych szczególnie troskliwie, czasem nawet odlewanych ze sre-
bra, złota lub elektronu i bogato zdobionych, spotykamy również przed-
stawienia bardzo niestaranne, schematyczne, co jest zjawiskiem nieunik-
nionym przy tak masowej, rzemieślniczej najczęściej produkcji.
Małe figurki brązowe dostarczają licznych wiadomości badaczowi re-
ligii, informują o różnorodnych kultach lokalnych i magii. Są doskonałą
ilustracją egipskiego świata bogów, będąc równocześnie wymownym
przykładem ich popularności.
W Muzeum Narodowym w Krakowie (Zbiory Czartoryskich) znajdują
się 32 okazy drobnej plastyki brązowej Epoki Późnej 13 14. Są one
typowymi przykładami masowej, czasem dość starannej lecz seryjnej
produkcji tej epoki. Na wyróżnienie zasługuje kilka obiektów, których
datowanie można uściślić na tzw. okres saicki u.
W większości wypadków proweniencja zabytków jest nieznana. Część
figurek pochodzi z zagranicznych zakupów rodziny Czartoryskich (nie
zawsze poświadczonych), część z kolekcji E. Goldsteina (2 zabytki), z za-
pisu G. Steingrabera (4 zabytki) i J. Rakowskiego (1 zabytek). Nie były
one publikowane, z wyjątkiem paru przykładów umieszczonych przez
S. Komornickiego w katalogu wybranych zabytków z Muzeum Czarto-
ryskich 15.
13 Uwzględniono tu jedynie zabytki ciekawsze i lepiej zachowane. Niektóre na-
tomiast, np. menat — egida (nr inw. XI-879) stanowią przedmiot bardziej szczegóło-
wych opracowań, por. J. Śliwa, Menat-egide du Musee National de Cracovie (Etu-
des et Trauvaux II, Warszawa 1968, s. 33—37). W katalogu umieszczono na początku
zabytki reprezentowane w zbiorze najliczniej, bardzo popularne, następnie postacie
pozostałych bóstw i wreszcie wizerunki świętych zwierząt.
14 Zabytki nr nr 8, 9, 10, 16, 17, 20.
15 S. Komornicki, Muzeum Książąt Czartoryskich w Krakowie. Wybór cel-
niejszych zabytków sztuki od starożytności po wiek XIX (Muzea Polskie V, Kraków
1929).
25
rząt, rzadziej spotykamy posążki ludzi żyjących, np. królów, królowych,
kapłanów, czasem urzędników. Oprócz pojedynczych figurek występują
grupy. Są to tradycyjne triady bóstw egipskich, ofiarodawca pod opieką
bóstwa i inne połączenia luźno z sobą związane.
Skala artystyczna owych starożytnych dewocjonalii była równie nie-
jednolita jak w przypadku współczesnych wyrobów o analogicznym cha-
rakterze.
Najczęściej są to zwykłe wyroby masowe, dość staranne, nie
wykraczające jednak poza ramy ustalonego typu, bez cech indywidual-
nych, nie różniące się niczym od setek podobnych posążków produkowa-
nych seryjnie w celu pokrycia wielkiego zapotrzebowania. Obok figurek
wykończonych szczególnie troskliwie, czasem nawet odlewanych ze sre-
bra, złota lub elektronu i bogato zdobionych, spotykamy również przed-
stawienia bardzo niestaranne, schematyczne, co jest zjawiskiem nieunik-
nionym przy tak masowej, rzemieślniczej najczęściej produkcji.
Małe figurki brązowe dostarczają licznych wiadomości badaczowi re-
ligii, informują o różnorodnych kultach lokalnych i magii. Są doskonałą
ilustracją egipskiego świata bogów, będąc równocześnie wymownym
przykładem ich popularności.
W Muzeum Narodowym w Krakowie (Zbiory Czartoryskich) znajdują
się 32 okazy drobnej plastyki brązowej Epoki Późnej 13 14. Są one
typowymi przykładami masowej, czasem dość starannej lecz seryjnej
produkcji tej epoki. Na wyróżnienie zasługuje kilka obiektów, których
datowanie można uściślić na tzw. okres saicki u.
W większości wypadków proweniencja zabytków jest nieznana. Część
figurek pochodzi z zagranicznych zakupów rodziny Czartoryskich (nie
zawsze poświadczonych), część z kolekcji E. Goldsteina (2 zabytki), z za-
pisu G. Steingrabera (4 zabytki) i J. Rakowskiego (1 zabytek). Nie były
one publikowane, z wyjątkiem paru przykładów umieszczonych przez
S. Komornickiego w katalogu wybranych zabytków z Muzeum Czarto-
ryskich 15.
13 Uwzględniono tu jedynie zabytki ciekawsze i lepiej zachowane. Niektóre na-
tomiast, np. menat — egida (nr inw. XI-879) stanowią przedmiot bardziej szczegóło-
wych opracowań, por. J. Śliwa, Menat-egide du Musee National de Cracovie (Etu-
des et Trauvaux II, Warszawa 1968, s. 33—37). W katalogu umieszczono na początku
zabytki reprezentowane w zbiorze najliczniej, bardzo popularne, następnie postacie
pozostałych bóstw i wreszcie wizerunki świętych zwierząt.
14 Zabytki nr nr 8, 9, 10, 16, 17, 20.
15 S. Komornicki, Muzeum Książąt Czartoryskich w Krakowie. Wybór cel-
niejszych zabytków sztuki od starożytności po wiek XIX (Muzea Polskie V, Kraków
1929).
25