DOI article:
Moczulska, Krystyna: Srebrny medalion z Syrii
DOI Page / Citation link: https://doi.org/10.11588/diglit.25235#0063
bohatera przedstawia rzeźba marmurowa w Muzeum Watykańskim12.
Jest on zawsze pokazany z nogą lewą podwiniętą pod prawą, podparty
lewą ręką.
Bachantka przedstawiona na medalionie krakowskim posiada podobne
cechy stylowe w proporcjach ciała, ujęciu pleców i opracowaniu aktu do
brązowej figurki Afrodyty Durighello, pochodzącej z Bejrutu 13. Figurka
ta, datowana na w. I przed n.e. jest jedną z transpozycji Afrodyty przy-
kucniętej Doidalesa z w. III przed n.e. Mimo pewnych różnic pozy obu
postaci kobiecych, z reliefu krakowskiego i posążku bejruckiego, łączą
je inne jeszcze wspólne cechy. Kształty obu są obfite, co uwidacznia się
w krągłych ramionach z gładko wymodelowanymi barkami i wypukłych
udach. Natomiast sposób potraktowania szczuplejszej twarzy, a także
smuklejsza szyja różnią Afrodytę z Bejrutu od bachantki. Jednakże włosy
mają uczesane podobnie: od czoła rozdzielone na środku, biegną do tyłu
miękko układając się i spięte nad karkiem opadają w kilku lokach na
plecy 14.
Należy zaznaczyć, że w ten sposób opracowane puszyste włosy ba-
chantki charakterystyczne są dla ośrodka syryjskiego od w. II przed n.e.,
natomiast takie proporcje ciała są cechą statuetek Afrodyty z Syrii w w. I
przed n.e. 15. Jednocześnie wykazane wyżej pokrewieństwo stylistyczne
między Afrodytą z Bejrutu z w. I przed n. e. a postacią bachantki na kra-
kowskim medalionie pozwala uznać zabytek krakowski za powstały w Sy-
rii w w. I przed n.e.
Przeprowadzona analiza stylu wykazała, że de Witte nie miał słuszno-
ści przypisując krakowski medalion Lizypowi lub jego uczniom. Pomyłka
de Witte’a jest jeszcze lepiej widoczna w zestawieniu krakowskiego za-
12 W. A m e 1 u n g, Die Sculpturen des Vaticanischen Museums I, Berlin 1903,
s. 812—814, tabl. 87.
13 Por. S. Reinach, Deux nouvelles statuettes d’Aplnrodite (M. Piot XXVII,
1924, s. 128—129, fig 4 i 5).
14 Warto tu jeszcze zwrócić uwagę na przedstawienie personifikacji Afryki, wy-
konane w bardzo wypukłym reliefie na srebrnej czarze z Boscoreale. Pełna twarz
kobiety wyobrażającej Afrykę, interpretowanej ostatnio jako portret Kleopatry,
z zaznaczonymi kośćmi policzkowymi, wysuniętym podbródkiem, dużymi oczami,
ostro zarysowanymi brwiami, pokrewna jest stylistycznie twarzy bachantki z meda-
lionu krakowskiego, z wyjątkiem sposobu opracowania włosów. Czarka z Boscoreale
powstała w okresie augustowskim w ośrodku aleksandryjskim; por. J. Carcopino,
Passion et politiąue chez les Cesars, Paris 1958, s. 18. — Fakt ukazania twarzy ba-
chantki o cechach portretu jest charakterystyczny dla Syrii i Aleksandrii. W tych
ośrodkach często spotyka się figurki Afrodyty z portretowymi głowami władczyń.
Por. A. Hekler, Alexandrinische Aphroditenstatuetten (Ć)Jh XIV, 1911, s. 119,
fig. 112).
15 J. Charbonneaux, Les bronzes Grecs, Paris 1958, s. 98—104.
57
Jest on zawsze pokazany z nogą lewą podwiniętą pod prawą, podparty
lewą ręką.
Bachantka przedstawiona na medalionie krakowskim posiada podobne
cechy stylowe w proporcjach ciała, ujęciu pleców i opracowaniu aktu do
brązowej figurki Afrodyty Durighello, pochodzącej z Bejrutu 13. Figurka
ta, datowana na w. I przed n.e. jest jedną z transpozycji Afrodyty przy-
kucniętej Doidalesa z w. III przed n.e. Mimo pewnych różnic pozy obu
postaci kobiecych, z reliefu krakowskiego i posążku bejruckiego, łączą
je inne jeszcze wspólne cechy. Kształty obu są obfite, co uwidacznia się
w krągłych ramionach z gładko wymodelowanymi barkami i wypukłych
udach. Natomiast sposób potraktowania szczuplejszej twarzy, a także
smuklejsza szyja różnią Afrodytę z Bejrutu od bachantki. Jednakże włosy
mają uczesane podobnie: od czoła rozdzielone na środku, biegną do tyłu
miękko układając się i spięte nad karkiem opadają w kilku lokach na
plecy 14.
Należy zaznaczyć, że w ten sposób opracowane puszyste włosy ba-
chantki charakterystyczne są dla ośrodka syryjskiego od w. II przed n.e.,
natomiast takie proporcje ciała są cechą statuetek Afrodyty z Syrii w w. I
przed n.e. 15. Jednocześnie wykazane wyżej pokrewieństwo stylistyczne
między Afrodytą z Bejrutu z w. I przed n. e. a postacią bachantki na kra-
kowskim medalionie pozwala uznać zabytek krakowski za powstały w Sy-
rii w w. I przed n.e.
Przeprowadzona analiza stylu wykazała, że de Witte nie miał słuszno-
ści przypisując krakowski medalion Lizypowi lub jego uczniom. Pomyłka
de Witte’a jest jeszcze lepiej widoczna w zestawieniu krakowskiego za-
12 W. A m e 1 u n g, Die Sculpturen des Vaticanischen Museums I, Berlin 1903,
s. 812—814, tabl. 87.
13 Por. S. Reinach, Deux nouvelles statuettes d’Aplnrodite (M. Piot XXVII,
1924, s. 128—129, fig 4 i 5).
14 Warto tu jeszcze zwrócić uwagę na przedstawienie personifikacji Afryki, wy-
konane w bardzo wypukłym reliefie na srebrnej czarze z Boscoreale. Pełna twarz
kobiety wyobrażającej Afrykę, interpretowanej ostatnio jako portret Kleopatry,
z zaznaczonymi kośćmi policzkowymi, wysuniętym podbródkiem, dużymi oczami,
ostro zarysowanymi brwiami, pokrewna jest stylistycznie twarzy bachantki z meda-
lionu krakowskiego, z wyjątkiem sposobu opracowania włosów. Czarka z Boscoreale
powstała w okresie augustowskim w ośrodku aleksandryjskim; por. J. Carcopino,
Passion et politiąue chez les Cesars, Paris 1958, s. 18. — Fakt ukazania twarzy ba-
chantki o cechach portretu jest charakterystyczny dla Syrii i Aleksandrii. W tych
ośrodkach często spotyka się figurki Afrodyty z portretowymi głowami władczyń.
Por. A. Hekler, Alexandrinische Aphroditenstatuetten (Ć)Jh XIV, 1911, s. 119,
fig. 112).
15 J. Charbonneaux, Les bronzes Grecs, Paris 1958, s. 98—104.
57