DOI Artikel:
Skowronek, Stefan: Import pochodzenia rzymskiego w zbiorach numizmatycznych Muzeum Narodowego w Krakowie
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.25235#0096
Na podstawie rękopisu Halamy można jedynie w najogólniejszym zarysie
zapoznać się z okolicznościami odkrycia i położeniem skarbu; trudno
wydobyć bliższe szczegóły dotyczące np. ciężaru i średnicy monet, czy do-
kładniejsze dane katalogowe, które w opracowaniu Halama pominął. Pod-
kreśla on jednak fakt występowania rozmaitych typów stempli, różnią-
cych się między sobą nie tylko legendą i przedstawieniami ale i latami
wybicia.
Skarb z Przewodowa przedstawia zwartą całość, jeśli idzie o chrono-
logię monet; np. emisje Wespazjana, Domiejana, Trajana czy Hadriana
można śledzić w obrębie skarbu prawie rok za rokiem. Zanotowano w zna-
lezisku kilka odmian stempli nieznanych zarówno starszym katalogom,
na których oparł się Halama, jak i nowszym kompendiom, które
dopiero uwzględniono w niniejszym opracowaniu. One właśnie po-
zwoliły na dokonanie uściśleń chronologicznych niezwykle cennych przy
tego typu publikacji. Stan zachowania monet był pierwszorzędny, sądząc
z dwudziestu ocalałych egzemplarzy, jak i na podstawie informacji sa-
mego Halamy, jeśli idzie o resztę znaleziska. Wprawdzie nie znaleziono
w nim sztuk stemplowych pochodzących bezpośrednio z mennicy, dobry
jednak stan zachowania a tylko minimalny procent wytarcia zdają się
świadczyć, że monety te nie były w użyciu zbyt długo.
Skarb z Przewodowa reprezentujący kategorię skarbów pochodzących
z okresu największego nasilenia ekspansji handlowej Cesarstwa Rzym-
skiego na nasze ziemie, wiąże się integralnie z pozostałymi znaleziskami
monet rzymskich występujących w znacznych ilościach w rejonie Bugu.
Rejon ten stanowiący od w. II n.e. do początków w. VI n.e. zwartą grupę
osadnictwa tzw. kultury przeworskiej * 59 należy jednak, mimo poważ-
nych studiów, do terenów jeszcze mało poznanych 60. Właśnie znaleziska
monet rzymskich, które w Lubelskiem należą do najczęściej napotyka-
nych importów61, poszerzają znacznie nasze dotychczasowe wiadomości
o tych ziemiach w okresie wpływów rzymskich.
rzymskie denary, resztkę z 15 sztuk, jakie p. Truszkowska otrzymała jako dziedziczka
od swego administratora Nikodema Obrębskiego w Przewodowie, który je nabył
wraz z całym skarbem. Z jedenastu sztuk dała zrobić bransoletę, która zaginęła
w I wojnie światowej”.
59 Por. K. Majewski, Obszar Słowiańszczyzny zachodniej w świetle impor-
tów rzymskich (Archeologia, I, 1947, mapka 5 na s. 12).
60 Por. dwie fundamentalne prace: S. Nosek, Materiały do badań nad historią
starożytną i wczesnośredniowieczną międzyrzecza Wisły i Bugu (Annales Uniwersi-
tatis Mariae Curiae-Skłodowsika, Lublin—Kraków 1951, sectio F, vol. VI) i J. G u rb a,
Importy rzymskie z województwa lubelskiego (Archeologia, VII, 1955, (1957), zeszyt 2,
s. 150—165).
61 G u r b a, o. c.
90
zapoznać się z okolicznościami odkrycia i położeniem skarbu; trudno
wydobyć bliższe szczegóły dotyczące np. ciężaru i średnicy monet, czy do-
kładniejsze dane katalogowe, które w opracowaniu Halama pominął. Pod-
kreśla on jednak fakt występowania rozmaitych typów stempli, różnią-
cych się między sobą nie tylko legendą i przedstawieniami ale i latami
wybicia.
Skarb z Przewodowa przedstawia zwartą całość, jeśli idzie o chrono-
logię monet; np. emisje Wespazjana, Domiejana, Trajana czy Hadriana
można śledzić w obrębie skarbu prawie rok za rokiem. Zanotowano w zna-
lezisku kilka odmian stempli nieznanych zarówno starszym katalogom,
na których oparł się Halama, jak i nowszym kompendiom, które
dopiero uwzględniono w niniejszym opracowaniu. One właśnie po-
zwoliły na dokonanie uściśleń chronologicznych niezwykle cennych przy
tego typu publikacji. Stan zachowania monet był pierwszorzędny, sądząc
z dwudziestu ocalałych egzemplarzy, jak i na podstawie informacji sa-
mego Halamy, jeśli idzie o resztę znaleziska. Wprawdzie nie znaleziono
w nim sztuk stemplowych pochodzących bezpośrednio z mennicy, dobry
jednak stan zachowania a tylko minimalny procent wytarcia zdają się
świadczyć, że monety te nie były w użyciu zbyt długo.
Skarb z Przewodowa reprezentujący kategorię skarbów pochodzących
z okresu największego nasilenia ekspansji handlowej Cesarstwa Rzym-
skiego na nasze ziemie, wiąże się integralnie z pozostałymi znaleziskami
monet rzymskich występujących w znacznych ilościach w rejonie Bugu.
Rejon ten stanowiący od w. II n.e. do początków w. VI n.e. zwartą grupę
osadnictwa tzw. kultury przeworskiej * 59 należy jednak, mimo poważ-
nych studiów, do terenów jeszcze mało poznanych 60. Właśnie znaleziska
monet rzymskich, które w Lubelskiem należą do najczęściej napotyka-
nych importów61, poszerzają znacznie nasze dotychczasowe wiadomości
o tych ziemiach w okresie wpływów rzymskich.
rzymskie denary, resztkę z 15 sztuk, jakie p. Truszkowska otrzymała jako dziedziczka
od swego administratora Nikodema Obrębskiego w Przewodowie, który je nabył
wraz z całym skarbem. Z jedenastu sztuk dała zrobić bransoletę, która zaginęła
w I wojnie światowej”.
59 Por. K. Majewski, Obszar Słowiańszczyzny zachodniej w świetle impor-
tów rzymskich (Archeologia, I, 1947, mapka 5 na s. 12).
60 Por. dwie fundamentalne prace: S. Nosek, Materiały do badań nad historią
starożytną i wczesnośredniowieczną międzyrzecza Wisły i Bugu (Annales Uniwersi-
tatis Mariae Curiae-Skłodowsika, Lublin—Kraków 1951, sectio F, vol. VI) i J. G u rb a,
Importy rzymskie z województwa lubelskiego (Archeologia, VII, 1955, (1957), zeszyt 2,
s. 150—165).
61 G u r b a, o. c.
90