DOI Artikel:
Ruxer, Mieczyslawa Sabina: O kilku zabytkach złotnictwa antycznego w Zbiorach Czartoryskich w Krakowie
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.25235#0111
palmety biegnie dekoracja z delikatnego filigranu w postaci wici greckiej,
tegoż rodzaju co na zabytku krakowskim 20.
Kolczyki krakowskie (zarówno ocalały, jak i zaginiony) z ich elegancką
formą, wstrzemięźliwą a wykwintną dekoracją z wici greckiej, należy
wraz z podobnymi im tarentyńskimi datować na połowę w. III p.n.e. Co
do pochodzenia, to prawdopodobna wydaje się proweniencja z południo-
wej Italii, tak ze względu na przytoczone wyżej analogie jak też i na de-
korację raczej oszczędną, bez profuzji tak już wówczas typowej dla hel-
lenistycznego Wschodu, bez udziału barwy, ze względu na ograniczenie
się tylko do filigranu i stopniowanie czynników ornamentalnych. Po-
krewny charakter wykazują ogólnie ozdoby ze skarbu z S. Eufemia del
Golfo Monte Leone 21.
Pochodzenie: południowa Italia.
Datowanie: połowa w. III p.n.e.
4. Kolczyk rzymski z popiersiem faraona (fig. 75)
Nr inw. XI 1043 (dawn. VII 1043 b)
Materiał: złoto (prawie czyste)
Ciężar: 0,8 g
Wymiary: wysokość obrączki, na linii wyrostka 13,8 mm, największa
grubość obrączki 4,4 mm, popiersie faraona długości 9 i sze-
rokości 4,5 mm.
Opis. Obrączka kolczyka jest maleńka, zwinięta z blachy. Od strony
przedniej rozszerza się i u dołu jak gdyby przechodzi w wyrostek. Na przo-
dzie obrączki przymocowano popiersie faraona w podwójnej koronie: Gór-
nego i Dolnego Egiptu. Popiersie to wytłoczono w cienkiej blaszce.
Analiza. Jedyny odpowiednik do kolczyka krakowskiego stanowi za-
bytek w zbiorach Luwru 22. Według F. H. Marshalla w w. I—II n.e. umie-
szczano popiersia lub głowy na pierścieniach, co było charakterystyczne
dla terenu egipskiego. Wśród tego typu pierścieni w British Museum obok
popiersi bóstw występują też popiersia męskie w uczesaniu „typu klaft” 23.
Pewną analogię może stanowić również zakończenie jednego z naszyj-
ników rzymskich w Muzeum Benaki w Atenach, w kształcie popiersia
męskiego.
Pochodzenie: Dolny Egipt.
Datowanie: w. I— II n.e.
20 Marshall, o. c., nr 1657 tabl. XXX. Por. kolczyki etruskie opisane przez
tegoż autora pod nr 2249 i 2260 (tabl. XLIV).
21 Tamże, nr 2113—29 tabl. XLI.
22 Font en ey, o. c., s. 101 (niegdyś eksponowane w sali poświęconej epoce
grecko-egipskiej).
23 F. H. Marshall, Catalogue oj the Finger Rings, Greek, Etruscan and Ro-
man, in the Departments oj Antiąuities, British Museum, London 1907, nr 1300 tabl.
XXXI.
105
tegoż rodzaju co na zabytku krakowskim 20.
Kolczyki krakowskie (zarówno ocalały, jak i zaginiony) z ich elegancką
formą, wstrzemięźliwą a wykwintną dekoracją z wici greckiej, należy
wraz z podobnymi im tarentyńskimi datować na połowę w. III p.n.e. Co
do pochodzenia, to prawdopodobna wydaje się proweniencja z południo-
wej Italii, tak ze względu na przytoczone wyżej analogie jak też i na de-
korację raczej oszczędną, bez profuzji tak już wówczas typowej dla hel-
lenistycznego Wschodu, bez udziału barwy, ze względu na ograniczenie
się tylko do filigranu i stopniowanie czynników ornamentalnych. Po-
krewny charakter wykazują ogólnie ozdoby ze skarbu z S. Eufemia del
Golfo Monte Leone 21.
Pochodzenie: południowa Italia.
Datowanie: połowa w. III p.n.e.
4. Kolczyk rzymski z popiersiem faraona (fig. 75)
Nr inw. XI 1043 (dawn. VII 1043 b)
Materiał: złoto (prawie czyste)
Ciężar: 0,8 g
Wymiary: wysokość obrączki, na linii wyrostka 13,8 mm, największa
grubość obrączki 4,4 mm, popiersie faraona długości 9 i sze-
rokości 4,5 mm.
Opis. Obrączka kolczyka jest maleńka, zwinięta z blachy. Od strony
przedniej rozszerza się i u dołu jak gdyby przechodzi w wyrostek. Na przo-
dzie obrączki przymocowano popiersie faraona w podwójnej koronie: Gór-
nego i Dolnego Egiptu. Popiersie to wytłoczono w cienkiej blaszce.
Analiza. Jedyny odpowiednik do kolczyka krakowskiego stanowi za-
bytek w zbiorach Luwru 22. Według F. H. Marshalla w w. I—II n.e. umie-
szczano popiersia lub głowy na pierścieniach, co było charakterystyczne
dla terenu egipskiego. Wśród tego typu pierścieni w British Museum obok
popiersi bóstw występują też popiersia męskie w uczesaniu „typu klaft” 23.
Pewną analogię może stanowić również zakończenie jednego z naszyj-
ników rzymskich w Muzeum Benaki w Atenach, w kształcie popiersia
męskiego.
Pochodzenie: Dolny Egipt.
Datowanie: w. I— II n.e.
20 Marshall, o. c., nr 1657 tabl. XXX. Por. kolczyki etruskie opisane przez
tegoż autora pod nr 2249 i 2260 (tabl. XLIV).
21 Tamże, nr 2113—29 tabl. XLI.
22 Font en ey, o. c., s. 101 (niegdyś eksponowane w sali poświęconej epoce
grecko-egipskiej).
23 F. H. Marshall, Catalogue oj the Finger Rings, Greek, Etruscan and Ro-
man, in the Departments oj Antiąuities, British Museum, London 1907, nr 1300 tabl.
XXXI.
105