DOI issue:
Rozprawy
DOI article:Rozpędowski, Jerzy: Kościoły warowne na Śląsku
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.13795#0095
Jerzy Rozpędowski
MYCIELIN
woj. zielonogórskie, pow. szprotawski
Kościół p.w. św. Mikołaja położony jest we wsi
przy głównej drodze. Pierwsza o nim wzmianka
pochodzi z 1305 r. Budynek murowany, gotycki,
wzniesiono na początku XIV w. Jednonawowy, po-
siada prostokątnie zakończone, wyodrębnione prezbi-
terium, od zachodu czworoboczną oskarpowaną wie-
żę. Kościół pozbawiony elementów obronnych otacza
warowny mur cmentarny.
Owalny w planie cmentarz okala mur z kamienia
polnego, wysoki ok. 3 m, grubości 1 m, zwieńczony
kamiennym, jednospadowym daszkiem, opadającym
do wnętrza cmentarza. Część obwarowań, wznoszącą
się nad łagodnym stokiem, wzmocniono skarpami.
W murze zachowały się dwie strzelnice, które obec-
nie znajdują się 0,90 m nad poziomem cmentarza.
Strzelnice klinowe mają wyloty prostokątne o wy-
miarach 0,10 X 0,25 m. Wnęki od wnętrza cmentarza
przesklepione są kamiennymi łękami odcinkowymi,
ich wysokość wynosi 0,60—0,80 m, szerokość ok.
0,80 m. Od strony północno-zachodniej i od pół-
nocnej widnieją ślady dwu zamurowanych furt. Od
południa zachowała się część umocnienia dawnej
bramy w formie baszty, otwartej do wnętrza cmen-
tarza. Dwukondygnacjowa wieżyczka wysunięta przed
lico muru, zwieńczona renesansowym wolutowym
szczytem z prostokątną nastawą. Przyziemie przy-
krywa odcinkowa kolebka; w murach zewnętrznych
umieszczono cztery strzelnice, z których dwie usta-
wione ukośnie, flankowały kurtyny obwarowań.
W górnej kondygnacji rozwiązano funkcję obronną
podobnie, z tym że na osi poprzecznej wieżyczki do-
dano dodatkową strzelnicą kluczową z krzyżowym
nadświetlem. Pięterko łączyło się zapewne za po-
średnictwem chodnika z dawną bramą (zachował się
fragment muru z chodnikiem wraz z murkiem para-
petowym, w którym znajduje się szczelinowa strzel-
nica).
Obwarowania bramy wzniesiono najprawdopodob-
niej w 1. połowie XVII w.; mur otaczający cmentarz
może pochodzić z okresu średniowiecza.
Literatura: Lutseh, III, s. 111 n.; Gellhorn, s. 67.
Ilustracje: 25, 26, 66, 67, 68, 69.
NOWY KOŚCIÓŁ
woj. wrocławskie, pow. złotoryjski
Kościół romański w „Nova ecclesia" wymieniany
od 1228 r. p.w. Panny Marii powstał w 1. połowie
XIII w. jako budowla jednonawowa, z wyodrębnio-
nym prezbiterium. W okresie średniowiecza kościół
rozbudowano i przykryto sklepieniami. Około r. 1600
dobudowano od zachodu wieżę. W r. 1628 przepro-
wadzono inkastelację murów cmentarnych. Od po-
czątku XIX w. kościół pozostaje w ruinie. W kie-
runku południowym, w otoczeniu częściowo zacho-
wanych fos znajduje się ruina zamku z XVI w.
MYCIELIN
woj. zielonogórskie, pow. szprotawski
Kościół p.w. św. Mikołaja położony jest we wsi
przy głównej drodze. Pierwsza o nim wzmianka
pochodzi z 1305 r. Budynek murowany, gotycki,
wzniesiono na początku XIV w. Jednonawowy, po-
siada prostokątnie zakończone, wyodrębnione prezbi-
terium, od zachodu czworoboczną oskarpowaną wie-
żę. Kościół pozbawiony elementów obronnych otacza
warowny mur cmentarny.
Owalny w planie cmentarz okala mur z kamienia
polnego, wysoki ok. 3 m, grubości 1 m, zwieńczony
kamiennym, jednospadowym daszkiem, opadającym
do wnętrza cmentarza. Część obwarowań, wznoszącą
się nad łagodnym stokiem, wzmocniono skarpami.
W murze zachowały się dwie strzelnice, które obec-
nie znajdują się 0,90 m nad poziomem cmentarza.
Strzelnice klinowe mają wyloty prostokątne o wy-
miarach 0,10 X 0,25 m. Wnęki od wnętrza cmentarza
przesklepione są kamiennymi łękami odcinkowymi,
ich wysokość wynosi 0,60—0,80 m, szerokość ok.
0,80 m. Od strony północno-zachodniej i od pół-
nocnej widnieją ślady dwu zamurowanych furt. Od
południa zachowała się część umocnienia dawnej
bramy w formie baszty, otwartej do wnętrza cmen-
tarza. Dwukondygnacjowa wieżyczka wysunięta przed
lico muru, zwieńczona renesansowym wolutowym
szczytem z prostokątną nastawą. Przyziemie przy-
krywa odcinkowa kolebka; w murach zewnętrznych
umieszczono cztery strzelnice, z których dwie usta-
wione ukośnie, flankowały kurtyny obwarowań.
W górnej kondygnacji rozwiązano funkcję obronną
podobnie, z tym że na osi poprzecznej wieżyczki do-
dano dodatkową strzelnicą kluczową z krzyżowym
nadświetlem. Pięterko łączyło się zapewne za po-
średnictwem chodnika z dawną bramą (zachował się
fragment muru z chodnikiem wraz z murkiem para-
petowym, w którym znajduje się szczelinowa strzel-
nica).
Obwarowania bramy wzniesiono najprawdopodob-
niej w 1. połowie XVII w.; mur otaczający cmentarz
może pochodzić z okresu średniowiecza.
Literatura: Lutseh, III, s. 111 n.; Gellhorn, s. 67.
Ilustracje: 25, 26, 66, 67, 68, 69.
NOWY KOŚCIÓŁ
woj. wrocławskie, pow. złotoryjski
Kościół romański w „Nova ecclesia" wymieniany
od 1228 r. p.w. Panny Marii powstał w 1. połowie
XIII w. jako budowla jednonawowa, z wyodrębnio-
nym prezbiterium. W okresie średniowiecza kościół
rozbudowano i przykryto sklepieniami. Około r. 1600
dobudowano od zachodu wieżę. W r. 1628 przepro-
wadzono inkastelację murów cmentarnych. Od po-
czątku XIX w. kościół pozostaje w ruinie. W kie-
runku południowym, w otoczeniu częściowo zacho-
wanych fos znajduje się ruina zamku z XVI w.