DOI Heft:
Rozprawy
DOI Artikel:Rozpędowski, Jerzy: Kościoły warowne na Śląsku
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.13795#0099
82
Jerzy Rozpędowski
32. Pakosławice. Obwarowania kościoła, 1. poł. XVII w.
niętym daszkiem kamiennym. Pozostałe kurtyny zo-
stały przebudowane, a część północnej przy murze
zachodnim rozebrano z powodu poszerzenia cmenta-
rza. Zachowały się trzy strzelnice: dwie w murze
południowym i jedna zamurowana w ścianie północ-
nej. Strzelnice klinowe posiadają prostokątne wyloty
o wymiarach 0,12 X 0,45 m, wloty nakryte płaskimi
kamieniami (0,37 X 0,45 m). Na zewnątrz muru strzel-
nice znajdują się około 1 m nad ziemią, od wnętrza
cmentarza — 0,20 m. Jeszcze w 1918 r. w murze za-
chodnim, ok. 2 m na północ od bramy, znajdowała
się strzelnica kluczowa o wymiarach wnęki 0,65 X
0,75 m. Wejście na cmentarz prowadzi od zachodu
przez bramę ujętą dwiema furtami; południowa, śle-
pa, zamarkowana jest rytem w tynku. Brama i furty
sklepione są półkoliście, nad gzymsem, obniżonym
nad furtami, wznoszą się trzy późnorenesansowe
szczyty. W kurtynie południowej znajduje się wąska,
zapewne nowo przebita furta dodatkowa. Pierwotnie
bramy i mury pokryte były tynkami. Obwarowania
kościoła mogły powstać równocześnie z bramą za-
chodnią, której formy wskazują na powstanie w 1.
ćwierci XVII w.
Literatura: Lutsch, II, s. 448; Gellhorn, s. 43, 71, il. 30;
Słownik geograficzny, IX, s. 130.
Ilustracje: 33, 73.
rapety strzelnic znajdują się na poziomie terenu
cmentarza, na zewnątrz dolne krawędzie wylotów
umieszczone są 1,40 m nad ziemią. Mniej więcej na
osi kościoła w murze zachodnim zachowały się reszty
po dawnym wejściu w postaci ościeży i fragmentów
łęków. Fortyfikacje najpewniej powstały w okresie
wojny trzydziestoletniej, w 1. połowie XVII w.
Literatura: Lutsch, IV, s. 67; Katalog Zabytków, VII, nr 9,
s. 160 n.; Z. Swiechowski, Architektura na Śląsku do
połowy XIII w., Warszawa 1955, s. 52 n.
Ilustracje: 32.
PRZECŁAWICE
woj. wrocławskie, pow. wrocławski
Kościół wymienia się w 1353 r. Obecny, p.w. św.
Katarzyny, położony w osiedlu, pochodzi zapewne
z XIV wieku. Jest to budowla gotycka założona na
prostokącie, z kwadratowym w planie prezbiterium
i czworoboczną wieżą od zachodu. Kościół nie posia-
dający elementów obronnych otacza warowny mur
cmentarza.
Cmentarz, założony na planie prostokąta o wymia-
rach 27,50 X 46,10 m, otaczają mury z kamienia ła-
manego. Wysokość murów wynosi 2,40 m, grubość
0,75 m, korona w najlepiej zachowanej kurtynie po-
łudniowej przykryta płaskim, nieco przed lico wysu-
Jerzy Rozpędowski
32. Pakosławice. Obwarowania kościoła, 1. poł. XVII w.
niętym daszkiem kamiennym. Pozostałe kurtyny zo-
stały przebudowane, a część północnej przy murze
zachodnim rozebrano z powodu poszerzenia cmenta-
rza. Zachowały się trzy strzelnice: dwie w murze
południowym i jedna zamurowana w ścianie północ-
nej. Strzelnice klinowe posiadają prostokątne wyloty
o wymiarach 0,12 X 0,45 m, wloty nakryte płaskimi
kamieniami (0,37 X 0,45 m). Na zewnątrz muru strzel-
nice znajdują się około 1 m nad ziemią, od wnętrza
cmentarza — 0,20 m. Jeszcze w 1918 r. w murze za-
chodnim, ok. 2 m na północ od bramy, znajdowała
się strzelnica kluczowa o wymiarach wnęki 0,65 X
0,75 m. Wejście na cmentarz prowadzi od zachodu
przez bramę ujętą dwiema furtami; południowa, śle-
pa, zamarkowana jest rytem w tynku. Brama i furty
sklepione są półkoliście, nad gzymsem, obniżonym
nad furtami, wznoszą się trzy późnorenesansowe
szczyty. W kurtynie południowej znajduje się wąska,
zapewne nowo przebita furta dodatkowa. Pierwotnie
bramy i mury pokryte były tynkami. Obwarowania
kościoła mogły powstać równocześnie z bramą za-
chodnią, której formy wskazują na powstanie w 1.
ćwierci XVII w.
Literatura: Lutsch, II, s. 448; Gellhorn, s. 43, 71, il. 30;
Słownik geograficzny, IX, s. 130.
Ilustracje: 33, 73.
rapety strzelnic znajdują się na poziomie terenu
cmentarza, na zewnątrz dolne krawędzie wylotów
umieszczone są 1,40 m nad ziemią. Mniej więcej na
osi kościoła w murze zachodnim zachowały się reszty
po dawnym wejściu w postaci ościeży i fragmentów
łęków. Fortyfikacje najpewniej powstały w okresie
wojny trzydziestoletniej, w 1. połowie XVII w.
Literatura: Lutsch, IV, s. 67; Katalog Zabytków, VII, nr 9,
s. 160 n.; Z. Swiechowski, Architektura na Śląsku do
połowy XIII w., Warszawa 1955, s. 52 n.
Ilustracje: 32.
PRZECŁAWICE
woj. wrocławskie, pow. wrocławski
Kościół wymienia się w 1353 r. Obecny, p.w. św.
Katarzyny, położony w osiedlu, pochodzi zapewne
z XIV wieku. Jest to budowla gotycka założona na
prostokącie, z kwadratowym w planie prezbiterium
i czworoboczną wieżą od zachodu. Kościół nie posia-
dający elementów obronnych otacza warowny mur
cmentarza.
Cmentarz, założony na planie prostokąta o wymia-
rach 27,50 X 46,10 m, otaczają mury z kamienia ła-
manego. Wysokość murów wynosi 2,40 m, grubość
0,75 m, korona w najlepiej zachowanej kurtynie po-
łudniowej przykryta płaskim, nieco przed lico wysu-