DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.55687#0069
„Włoska podróż" Hilarego Majewskiego
65
II. 7.
Hilary Majewski, Projekt cerkwi
św. Aleksandra Newskiego
w Łodzi, 1880 - widok boczny,
ze zbiorów Wojewódzkiego
Urzędu Ochrony Zabytków
w Łodzi
poznać jako niezwykle lojalny carski urzędnik wzo-
rowo wykonujący zlecone zadania.24 Szczególne
zaszczyty przyniosło mu zaprojektowanie i wznie-
sienie w latach 1880-1884 cerkwi św. Aleksandra
Newskiego w Łodzi (il. 7).25 Architekt wykonał
bezpłatnie projekt budowli i ufundował do niej za
niebagatelną sumę 1 555 rubli witraże (wykonane
przez wrocławski Instytut Witrażowniczy Adolpha
Seilera).26 Wierną służbę carskiej władzy Majewski
potwierdził projektem pomnika cara Aleksandra II
w Częstochowie na Jasnej Górze (il. 8-9), o rozbu-
24 Stefański (1997); Stefański (2009: 114-116); Strzałkow-
ski (1997: 90-97).
25 Лодзинская (1885); Stefański (1995: 106-109). Było
to okazją do wygłoszenia przez carskich urzędników, w czasie
bankietu wydanego z okazji poświęcenia obiektu, pochwal-
nych peanów na cześć Majewskiego: „(...) miejscowy sędzia
pokoju p. Tumskoj dłuższą a gorącą przemową uczcił zasługi
głównych inicjatorów, głównie zaś zwrócił się do budownicze-
go nowej cerkwi p. Akademika Hilarego Majewskiego, sławił
jego pracę i zapobiegliwość w tym kierunku i w znak wdzięcz-
ności doręczył mu w imieniu członków tutejszej gminy pra-
wosławnej kosztowny album. Mowa ta przyjętą była z zapa-
łem, a niektórzy dostojnicy państwowi i kościelni serdecznym
pocałunkiem objawili architektowi tej świątyni wdzięczne
swe uznanie za żarliwość w doprowadzeniu tego dzieła do
pomyślnego skutku. Uczczony w ten sposób Akademik Ma-
jewski zaledwie mógł zapanować nad wzruszeniem” - cyt. za:
Kronika (1884).
26 Z kraju (1901).
dowanej formie architektonicznej, z 1889 roku (przy
współudziale A. M. Opiekuszkina).27 Obydwie bu-
dowle miały szczególny charakter - pierwsza po-
myślana była jako wotum dziękczynne za ocalenie
życia cara Aleksandra II z zamachu bombowego
w 1879 roku, druga upamiętniała jego postać jako
dobroczyńcy ludu polskiego, inicjatora uwłaszcze-
nia chłopów w Królestwie Polskim w 1864 roku.
Innym przykładem wiernopoddańczej postawy Ma-
jewskiego jest zaprojektowany przez niego talerz
koronacyjny ofiarowany Aleksandrowi III z okazji
koronacji w 1880 roku, z widokami reprezentacyj-
nych łódzkich budowli (ił. 10).28 Za swoją służbę
łódzki architekt otrzymywał tytuły „asesora kole-
gialnego” i „radcy tytularnego” oraz ordery: św. Sta-
nisława, św. Anny i św. Włodzimierza.29 Majewski
dbał również o swoją karierę akademicką, przesy-
łając do petersburskiej Akademii Sztuk Pięknych
wykazy i fotografie swoich prac - jak już wcześniej
wspomniano otrzymał dzięki temu w 1879 roku
27 APŁ ZI (53: rys. 55-58); Z Częstochowy (1889); Po-
pławska (1973a: 125).
28 APŁ ZI (53: rys. 54); BUŁ ZI (4151); Szram (1998:
ryc. 1) błędnie opisuje go jako „Pamiątkowy talerz dekoracyj-
ny dla Hilarego Majewskiego”.
29 APŁ RGP WA (4376).
65
II. 7.
Hilary Majewski, Projekt cerkwi
św. Aleksandra Newskiego
w Łodzi, 1880 - widok boczny,
ze zbiorów Wojewódzkiego
Urzędu Ochrony Zabytków
w Łodzi
poznać jako niezwykle lojalny carski urzędnik wzo-
rowo wykonujący zlecone zadania.24 Szczególne
zaszczyty przyniosło mu zaprojektowanie i wznie-
sienie w latach 1880-1884 cerkwi św. Aleksandra
Newskiego w Łodzi (il. 7).25 Architekt wykonał
bezpłatnie projekt budowli i ufundował do niej za
niebagatelną sumę 1 555 rubli witraże (wykonane
przez wrocławski Instytut Witrażowniczy Adolpha
Seilera).26 Wierną służbę carskiej władzy Majewski
potwierdził projektem pomnika cara Aleksandra II
w Częstochowie na Jasnej Górze (il. 8-9), o rozbu-
24 Stefański (1997); Stefański (2009: 114-116); Strzałkow-
ski (1997: 90-97).
25 Лодзинская (1885); Stefański (1995: 106-109). Było
to okazją do wygłoszenia przez carskich urzędników, w czasie
bankietu wydanego z okazji poświęcenia obiektu, pochwal-
nych peanów na cześć Majewskiego: „(...) miejscowy sędzia
pokoju p. Tumskoj dłuższą a gorącą przemową uczcił zasługi
głównych inicjatorów, głównie zaś zwrócił się do budownicze-
go nowej cerkwi p. Akademika Hilarego Majewskiego, sławił
jego pracę i zapobiegliwość w tym kierunku i w znak wdzięcz-
ności doręczył mu w imieniu członków tutejszej gminy pra-
wosławnej kosztowny album. Mowa ta przyjętą była z zapa-
łem, a niektórzy dostojnicy państwowi i kościelni serdecznym
pocałunkiem objawili architektowi tej świątyni wdzięczne
swe uznanie za żarliwość w doprowadzeniu tego dzieła do
pomyślnego skutku. Uczczony w ten sposób Akademik Ma-
jewski zaledwie mógł zapanować nad wzruszeniem” - cyt. za:
Kronika (1884).
26 Z kraju (1901).
dowanej formie architektonicznej, z 1889 roku (przy
współudziale A. M. Opiekuszkina).27 Obydwie bu-
dowle miały szczególny charakter - pierwsza po-
myślana była jako wotum dziękczynne za ocalenie
życia cara Aleksandra II z zamachu bombowego
w 1879 roku, druga upamiętniała jego postać jako
dobroczyńcy ludu polskiego, inicjatora uwłaszcze-
nia chłopów w Królestwie Polskim w 1864 roku.
Innym przykładem wiernopoddańczej postawy Ma-
jewskiego jest zaprojektowany przez niego talerz
koronacyjny ofiarowany Aleksandrowi III z okazji
koronacji w 1880 roku, z widokami reprezentacyj-
nych łódzkich budowli (ił. 10).28 Za swoją służbę
łódzki architekt otrzymywał tytuły „asesora kole-
gialnego” i „radcy tytularnego” oraz ordery: św. Sta-
nisława, św. Anny i św. Włodzimierza.29 Majewski
dbał również o swoją karierę akademicką, przesy-
łając do petersburskiej Akademii Sztuk Pięknych
wykazy i fotografie swoich prac - jak już wcześniej
wspomniano otrzymał dzięki temu w 1879 roku
27 APŁ ZI (53: rys. 55-58); Z Częstochowy (1889); Po-
pławska (1973a: 125).
28 APŁ ZI (53: rys. 54); BUŁ ZI (4151); Szram (1998:
ryc. 1) błędnie opisuje go jako „Pamiątkowy talerz dekoracyj-
ny dla Hilarego Majewskiego”.
29 APŁ RGP WA (4376).