DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.45642#0159
Wizerunki rodziców czy teściów? Uwagi o dwóch portretach pędzla Henryka Siemiradzkiego...
155
II. 8. Fotografia Mieczysława Prószyńskiego z synem
Michałem (?), czyli ojca i brata Marii z Prószyńskich
Siemiradzkiej. Mały album rodziny Siemiradzkich,
wł. R. Jankę
Na dalszych kartach małego albumu fotogra-
ficznego znajdujemy zdjęcie mężczyzny siedzącego
na krześle (il. 8). Jego fryzura i fizjonomia bardzo
przypominają osobę przedstawioną na drugim
z omawianych portretów olejnych pędzla Henryka
Siemiradzkiego, znanym jako Portret ojca (il. 2).
Twarz mężczyzny widoczna na obrazie jest pocią-
gła i raczej szczupła, kształt czaszki wydłużony, nos
orli. Nie przypomina rzeźbiarskiego wizerunku
Hipolita Siemiradzkiego znajdującego się na coko-
le jego nagrobku (il. 9). Niestety na wykutej w ka-
mieniu podobiźnie mężczyzna jest ujęty z profilu,
co utrudnia porównania z analizowanym portretem
malarskim. Mimo to wydaje się, że prezentuje nieco
odmienny typ fizjonomiczny, czy nawet antropo-
logiczny. Kształt jego czaszki jest bardziej okrągły,
a nos nie rysuje się tak wyraźnym, ostrym profilem,
jak u portretowanego na „krakowskim” malowidle.
Wydaje się natomiast, że mężczyzna ze zdjęcia (il. 8)
i obrazu (ił. 2) to ta sama osoba - Mieczysław Pró-
szyński. Towarzyszy mu chłopiec, prawdopodobnie
II. 9. Andrzej Pruszyński, Hipolit Siemiradzki, 1880, medalion
z nagrobka ojca artysty
syn, Michał Prószyński (brat Marii). Na rewersie
widnieje analogiczna inskrypcja, jak na zdjęciu
Wilhelminy z córkami, tym razem w pełni zacho-
wana. Jest to dedykacja: „Na pamiątkę Kochanej
Pannie Annecie. 23. Września 1865 r.” Zatem obie
opisane powyżej fotografie można traktować jako
komplet przedstawiający rodzinę Prószyńskich. Nie
wiadomo, czemu panna Anneta zdjęć ostatecznie
nie otrzymała. Porównując owe rodzinne fotogra-
fie z analizowanymi obrazami, należy pamiętać, że
portrety Prószyńskich namalowano w 1887 roku,
czyli 22 lata później niż wykonano zdjęcia.
Jeszcze jedna odbitka z kolekcji wydaje się
istotna w kontekście prowadzonych tu porównań.
Można ją znaleźć nie w małym, jak opisane po-
wyżej, lecz w dużym albumie Siemiradzkich. Jego
pierwsze strony rozpoczynają niepodpisane zdję-
cia najważniejszych i najbliższych osób z rodziny,
wśród których rozpoznano Michalinę Siemiradzką
(dwa zdjęcia) i młodziutką Marię z Prószyńskich
Siemiradzką. W księdze wizerunek żony malarza
sąsiaduje z portretem starszego mężczyzny (il. 10),
umieszczonym w osobnym, tłoczonym, różowawym
kartoniku. Jest bardzo prawdopodobne, iż fotogra-
fia ta przedstawia ojca artysty, Hipolita Siemiradz-
kiego. Warto zwrócić uwagę, że typ fizjonomiczny
mężczyzny ze zdjęcia zdecydowanie bardziej pasuje
do profilu ojca malarza wyrzeźbionego na medalio-
nie nagrobnym (il. 9), niż wizerunki (fotograficz-
ne i malarskie) zidentyfikowane tu jako portrety
Mieczysława Prószyńskiego. Wszystkie powyższe
155
II. 8. Fotografia Mieczysława Prószyńskiego z synem
Michałem (?), czyli ojca i brata Marii z Prószyńskich
Siemiradzkiej. Mały album rodziny Siemiradzkich,
wł. R. Jankę
Na dalszych kartach małego albumu fotogra-
ficznego znajdujemy zdjęcie mężczyzny siedzącego
na krześle (il. 8). Jego fryzura i fizjonomia bardzo
przypominają osobę przedstawioną na drugim
z omawianych portretów olejnych pędzla Henryka
Siemiradzkiego, znanym jako Portret ojca (il. 2).
Twarz mężczyzny widoczna na obrazie jest pocią-
gła i raczej szczupła, kształt czaszki wydłużony, nos
orli. Nie przypomina rzeźbiarskiego wizerunku
Hipolita Siemiradzkiego znajdującego się na coko-
le jego nagrobku (il. 9). Niestety na wykutej w ka-
mieniu podobiźnie mężczyzna jest ujęty z profilu,
co utrudnia porównania z analizowanym portretem
malarskim. Mimo to wydaje się, że prezentuje nieco
odmienny typ fizjonomiczny, czy nawet antropo-
logiczny. Kształt jego czaszki jest bardziej okrągły,
a nos nie rysuje się tak wyraźnym, ostrym profilem,
jak u portretowanego na „krakowskim” malowidle.
Wydaje się natomiast, że mężczyzna ze zdjęcia (il. 8)
i obrazu (ił. 2) to ta sama osoba - Mieczysław Pró-
szyński. Towarzyszy mu chłopiec, prawdopodobnie
II. 9. Andrzej Pruszyński, Hipolit Siemiradzki, 1880, medalion
z nagrobka ojca artysty
syn, Michał Prószyński (brat Marii). Na rewersie
widnieje analogiczna inskrypcja, jak na zdjęciu
Wilhelminy z córkami, tym razem w pełni zacho-
wana. Jest to dedykacja: „Na pamiątkę Kochanej
Pannie Annecie. 23. Września 1865 r.” Zatem obie
opisane powyżej fotografie można traktować jako
komplet przedstawiający rodzinę Prószyńskich. Nie
wiadomo, czemu panna Anneta zdjęć ostatecznie
nie otrzymała. Porównując owe rodzinne fotogra-
fie z analizowanymi obrazami, należy pamiętać, że
portrety Prószyńskich namalowano w 1887 roku,
czyli 22 lata później niż wykonano zdjęcia.
Jeszcze jedna odbitka z kolekcji wydaje się
istotna w kontekście prowadzonych tu porównań.
Można ją znaleźć nie w małym, jak opisane po-
wyżej, lecz w dużym albumie Siemiradzkich. Jego
pierwsze strony rozpoczynają niepodpisane zdję-
cia najważniejszych i najbliższych osób z rodziny,
wśród których rozpoznano Michalinę Siemiradzką
(dwa zdjęcia) i młodziutką Marię z Prószyńskich
Siemiradzką. W księdze wizerunek żony malarza
sąsiaduje z portretem starszego mężczyzny (il. 10),
umieszczonym w osobnym, tłoczonym, różowawym
kartoniku. Jest bardzo prawdopodobne, iż fotogra-
fia ta przedstawia ojca artysty, Hipolita Siemiradz-
kiego. Warto zwrócić uwagę, że typ fizjonomiczny
mężczyzny ze zdjęcia zdecydowanie bardziej pasuje
do profilu ojca malarza wyrzeźbionego na medalio-
nie nagrobnym (il. 9), niż wizerunki (fotograficz-
ne i malarskie) zidentyfikowane tu jako portrety
Mieczysława Prószyńskiego. Wszystkie powyższe