DOI Artikel:
Dworzak, Agata: Freski w kościele parafialnym p. w. Św. Michała Archanioła w Tartakowie
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.26736#0071
Freski w kościele parafialnym p.w. Św. Michała Archanioła w Tartakowie 67
dowana w r. 1603, została zniszczona podczas wojen kozackich10. Kolejna
zapewne powstała w 2. połowie tego stulecia i popadła w ruinę w drugiej de-
kadzie w. XVIII11. Obecną budowlę rozpoczęto wznosić w r. 1739 z fundacji
Franciszka Salezego Potockiego12. Wsparł ją zapisem testamentowym niejaki
Marcin Kirzyński, który w r. 1740 zapisał 1000 złotych „na reparację kościo-
ła tartakowskiego”13. Franciszek Salezy dodatkowo uposażył finansowo swą
fundację w r. 1740 (zapis na organistę) i w r. 1746 (zapis na „wosk i łój” - być
może do lamp przy ołtarzach)14. Kolator dbał o swą świątynię, o czym może
także świadczyć fakt, że w r. 1751 zamówił u malarza Józefa Balzaniego prze-
znaczony dla niej obraz „Najświętszy Panny”15. Można sądzić, że właśnie ta
data wyznacza moment ukończenia budowli.
W r. 1777 proboszcz, ks. Augustyn Kostkiewicz, opublikował druk pro-
pagujący cuda wizerunku maryjnego przechowywanego w kościele16. Przed-
stawił tam historię pojawienia się cudownego wizerunku maryjnego: „Od
kogo ten Obraz, y kiedy malowany, żadney wiadomości, dla dawności iego,
mieć niemożna; to tylko pewna, że zostawał w Pałacu Miasta Tartakowa,
z którego palącego się był wyniesiony [w r. 1727], y dostał się s. p. Imci X.
Mikołajowi Kucharskiemu, na ten czas Kapellanowi J. W. Stanisława Po-
tockiego, Woiewody Bełzkiego Dziedzica Tartakowa”17. Ksiądz Kucharski
przechowywał obraz na plebanii, a następnie przeniesiono go do świątyni.
9 III 1765 pokazały się na nim krwawe krople i „strumienie jasne”. Autor
monografii stwierdził, że „ten Obraz bardzo był zakurzony y zakopcony tak
10 Parafia tartakowska miała zostać ufundowana w XV lub XVI stuleciu. Udokumentowana
archiwalnie fundacja datuje się jednak dopiero na początek następnego stulecia (funda-
cja Katarzyny Trzciński ej, wdowy po Zygmuncie, kasztelanie lubaczowskim, 22 XI 1603
- wg AALw., AP-327, Inwentarz kościelny na rok 1935, s. 33; AALw., AV-27, wizytacja
generalna dekanatu Bełz, 1843, fasc. Tartaków, s. 4). Spalenie kościoła („per Cosacos
[...] conflagrata”) wspomniane jest w: BNAN-Lw., 4858/III, Status materialis etformalis
ecclesiae parochialis Tartakoviensis [...] ab anno 1777 curatum, s. 1. Szersze omówienie
historii kościoła przedstawiam w pracy sygnalizowanej w przyp. 1. Trudnością w pełnej
rekonstrukcji losów budowli jest wspomniany brak pojawiającej się w publikacjach XIX-
wiecznych oryginalnej kroniki parafii (Liber memorabilium).
11 BNAN-Lw., 4858/III, Status materialis..., s. 2.
12 AALw., AV-6, Akta wizytacji biskupich i dziekańskich, 1726-1781, protokół wizytacji kościo-
ła parafialnego w Tartakowie, 1 VI 1794, s. 1; BNAN-Lw., 4858/III, Status materialis..., s. 2.
13 AALw., AP-327, Inwentarz kościelny na rok 1935, s. 43.
14 AALw., AV-27, wizytacja generalna dekanatu Bełz, 1843, fasc. 10, Tartaków, s. 4.
15 CPAH-K., 236-1-40, kontrakt z Józefem Balzanim, 10 VI 1751 (zob. aneks).
16 A. Kostkiewicz, Pewna wiadomość obrazu Niepokalanego Poczęcia Maryi Panny w koście-
le parafialnym tartakowskim [...], Poczajów 1778 . Zob. także M. Lewartowski, Historycz-
ne opisanie obrazu Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Marii Panny, [Lwów] 1900.
17 Kostkiewicz, op. cit., s. nlb.
dowana w r. 1603, została zniszczona podczas wojen kozackich10. Kolejna
zapewne powstała w 2. połowie tego stulecia i popadła w ruinę w drugiej de-
kadzie w. XVIII11. Obecną budowlę rozpoczęto wznosić w r. 1739 z fundacji
Franciszka Salezego Potockiego12. Wsparł ją zapisem testamentowym niejaki
Marcin Kirzyński, który w r. 1740 zapisał 1000 złotych „na reparację kościo-
ła tartakowskiego”13. Franciszek Salezy dodatkowo uposażył finansowo swą
fundację w r. 1740 (zapis na organistę) i w r. 1746 (zapis na „wosk i łój” - być
może do lamp przy ołtarzach)14. Kolator dbał o swą świątynię, o czym może
także świadczyć fakt, że w r. 1751 zamówił u malarza Józefa Balzaniego prze-
znaczony dla niej obraz „Najświętszy Panny”15. Można sądzić, że właśnie ta
data wyznacza moment ukończenia budowli.
W r. 1777 proboszcz, ks. Augustyn Kostkiewicz, opublikował druk pro-
pagujący cuda wizerunku maryjnego przechowywanego w kościele16. Przed-
stawił tam historię pojawienia się cudownego wizerunku maryjnego: „Od
kogo ten Obraz, y kiedy malowany, żadney wiadomości, dla dawności iego,
mieć niemożna; to tylko pewna, że zostawał w Pałacu Miasta Tartakowa,
z którego palącego się był wyniesiony [w r. 1727], y dostał się s. p. Imci X.
Mikołajowi Kucharskiemu, na ten czas Kapellanowi J. W. Stanisława Po-
tockiego, Woiewody Bełzkiego Dziedzica Tartakowa”17. Ksiądz Kucharski
przechowywał obraz na plebanii, a następnie przeniesiono go do świątyni.
9 III 1765 pokazały się na nim krwawe krople i „strumienie jasne”. Autor
monografii stwierdził, że „ten Obraz bardzo był zakurzony y zakopcony tak
10 Parafia tartakowska miała zostać ufundowana w XV lub XVI stuleciu. Udokumentowana
archiwalnie fundacja datuje się jednak dopiero na początek następnego stulecia (funda-
cja Katarzyny Trzciński ej, wdowy po Zygmuncie, kasztelanie lubaczowskim, 22 XI 1603
- wg AALw., AP-327, Inwentarz kościelny na rok 1935, s. 33; AALw., AV-27, wizytacja
generalna dekanatu Bełz, 1843, fasc. Tartaków, s. 4). Spalenie kościoła („per Cosacos
[...] conflagrata”) wspomniane jest w: BNAN-Lw., 4858/III, Status materialis etformalis
ecclesiae parochialis Tartakoviensis [...] ab anno 1777 curatum, s. 1. Szersze omówienie
historii kościoła przedstawiam w pracy sygnalizowanej w przyp. 1. Trudnością w pełnej
rekonstrukcji losów budowli jest wspomniany brak pojawiającej się w publikacjach XIX-
wiecznych oryginalnej kroniki parafii (Liber memorabilium).
11 BNAN-Lw., 4858/III, Status materialis..., s. 2.
12 AALw., AV-6, Akta wizytacji biskupich i dziekańskich, 1726-1781, protokół wizytacji kościo-
ła parafialnego w Tartakowie, 1 VI 1794, s. 1; BNAN-Lw., 4858/III, Status materialis..., s. 2.
13 AALw., AP-327, Inwentarz kościelny na rok 1935, s. 43.
14 AALw., AV-27, wizytacja generalna dekanatu Bełz, 1843, fasc. 10, Tartaków, s. 4.
15 CPAH-K., 236-1-40, kontrakt z Józefem Balzanim, 10 VI 1751 (zob. aneks).
16 A. Kostkiewicz, Pewna wiadomość obrazu Niepokalanego Poczęcia Maryi Panny w koście-
le parafialnym tartakowskim [...], Poczajów 1778 . Zob. także M. Lewartowski, Historycz-
ne opisanie obrazu Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Marii Panny, [Lwów] 1900.
17 Kostkiewicz, op. cit., s. nlb.