DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.43487#0356
198
Zbigniew Wojtasik
szym czasie. Ranga obiektu3, jego wysoka wartość artystyczna, zasygnalizo-
wana dotąd jedynie we wzmiankowanej rozprawie Łozińskiego, wręcz impli-
kuje konieczność powstania monografii tego dzieła. Z powyższych powodów
omówienie stanu badań, jak i kontekstu historycznego dotyczyć będzie nie
tylko wątku zasygnalizowanego tytułem, ale również innych zagadnień zwią-
zanych z mauzoleum książąt Olelkowiczów.
Pragnę w tym miejscu serdecznie podziękować panu prof. drowi Antonie-
mu Maślińskiemu za zwrócenie mej uwagi na kaplicę ks. Olelkowiczów-
-Słuckich oraz za pomoc i słowa zachęty do kontynuowania badań nad tym
obiektem.
2. STAN BADAŃ
Temat kaplicy książąt Olelkowiczów-Słuckich w dzisiejszej katedrze
lubelskiej pojawił się już w publikacjach z 2. poł. XIX w. Jednakże prace te,
jak i dzieła pochodzące z początku naszego stulecia z powodu powierzchow-
ności, marginalności ujęcia tematu, wielu błędów w przedstawieniu porusza-
nych problemów, a także ze względu na ich nienaukowy charakter nie zosta-
ną omówione.
Plon pierwszych badań naukowych (typowo historycznych) nad pojezui-
ckim kościołem, które nie ominęły również mauzoleum ks. Olelkowiczów,
stanowiła wydana w 1947 r. książka Ludwika Zalewskiego pt. Katedra i jezui-
ci w Lublinie^, oparta na dorobku poprzedników autora, szczególnie ks.
Ambrożego Wadowskiego3 5, oraz na licznych źródłach archiwalnych, znajdu-
jących się wówczas w Warszawie, Lwowie, Lublinie i w Paryżu6. Zalewski,
omawiając bardzo dokładnie historię kolegium jezuickiego, przytoczył szereg
danych odnoszących się do powstania kaplicy, jej szaty wewnętrznej i zmian
w mej zachodzących. Dane te, jak i odtworzenie dziejów całego zespołu
budowli należących do zakonu, posiadają znaczne luki wynikające bądź to z
3 Zdaniem autora niniejszej pracy architektoniczno-rzeźbiarski wystrój dolnej kondygnacji
wnętrza stanowi dobitny przykład manierystycznego programu architektonicznego we włoskiej
redakcji i - co jest bardzo istotne - programu świadomie w tym celu projektowanego.
4 L. Zalewski, Katedra i jezuici w Lublinie, cz. I, Lublin 1947.
5 Archiwum Komisji Historycznej PAN w Krakowie, rkps 2371, A. Wadowski, Kościół
św. Jana Chrzciciela i św. Jana Ewangelisty, dawniej ks. jezuitów, dziś katedralny, [b.m.r.J (dalej
cyt. Wadowski, Kościół św. Jana).
6Zalewski, Katedra i jezuici, s. 5-7 (wykaz źródeł). Archiwalia warszawskie spłonęły
w czasie II wojny światowej (zob. J. Jankowska, Akta Komisji Edukacji Narodowej, w: Straty
archiwów i hihłiotek warszawskich w zakresie rękopiśmiennictwa źródeł historycznych, red.
A. Stebelski, Warszawa 1957, s. 159), stąd oparte na nich partie książki Zalewskiego {Katedra
i jezuici, s. 5-7) należy traktować jako źródło historyczne.
Zbigniew Wojtasik
szym czasie. Ranga obiektu3, jego wysoka wartość artystyczna, zasygnalizo-
wana dotąd jedynie we wzmiankowanej rozprawie Łozińskiego, wręcz impli-
kuje konieczność powstania monografii tego dzieła. Z powyższych powodów
omówienie stanu badań, jak i kontekstu historycznego dotyczyć będzie nie
tylko wątku zasygnalizowanego tytułem, ale również innych zagadnień zwią-
zanych z mauzoleum książąt Olelkowiczów.
Pragnę w tym miejscu serdecznie podziękować panu prof. drowi Antonie-
mu Maślińskiemu za zwrócenie mej uwagi na kaplicę ks. Olelkowiczów-
-Słuckich oraz za pomoc i słowa zachęty do kontynuowania badań nad tym
obiektem.
2. STAN BADAŃ
Temat kaplicy książąt Olelkowiczów-Słuckich w dzisiejszej katedrze
lubelskiej pojawił się już w publikacjach z 2. poł. XIX w. Jednakże prace te,
jak i dzieła pochodzące z początku naszego stulecia z powodu powierzchow-
ności, marginalności ujęcia tematu, wielu błędów w przedstawieniu porusza-
nych problemów, a także ze względu na ich nienaukowy charakter nie zosta-
ną omówione.
Plon pierwszych badań naukowych (typowo historycznych) nad pojezui-
ckim kościołem, które nie ominęły również mauzoleum ks. Olelkowiczów,
stanowiła wydana w 1947 r. książka Ludwika Zalewskiego pt. Katedra i jezui-
ci w Lublinie^, oparta na dorobku poprzedników autora, szczególnie ks.
Ambrożego Wadowskiego3 5, oraz na licznych źródłach archiwalnych, znajdu-
jących się wówczas w Warszawie, Lwowie, Lublinie i w Paryżu6. Zalewski,
omawiając bardzo dokładnie historię kolegium jezuickiego, przytoczył szereg
danych odnoszących się do powstania kaplicy, jej szaty wewnętrznej i zmian
w mej zachodzących. Dane te, jak i odtworzenie dziejów całego zespołu
budowli należących do zakonu, posiadają znaczne luki wynikające bądź to z
3 Zdaniem autora niniejszej pracy architektoniczno-rzeźbiarski wystrój dolnej kondygnacji
wnętrza stanowi dobitny przykład manierystycznego programu architektonicznego we włoskiej
redakcji i - co jest bardzo istotne - programu świadomie w tym celu projektowanego.
4 L. Zalewski, Katedra i jezuici w Lublinie, cz. I, Lublin 1947.
5 Archiwum Komisji Historycznej PAN w Krakowie, rkps 2371, A. Wadowski, Kościół
św. Jana Chrzciciela i św. Jana Ewangelisty, dawniej ks. jezuitów, dziś katedralny, [b.m.r.J (dalej
cyt. Wadowski, Kościół św. Jana).
6Zalewski, Katedra i jezuici, s. 5-7 (wykaz źródeł). Archiwalia warszawskie spłonęły
w czasie II wojny światowej (zob. J. Jankowska, Akta Komisji Edukacji Narodowej, w: Straty
archiwów i hihłiotek warszawskich w zakresie rękopiśmiennictwa źródeł historycznych, red.
A. Stebelski, Warszawa 1957, s. 159), stąd oparte na nich partie książki Zalewskiego {Katedra
i jezuici, s. 5-7) należy traktować jako źródło historyczne.