DOI Kapitel:
Nieciecki, Ks. Jan: Antoni Tallmann autorem portretów Branickich w kościele w Tykocinie
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.66252#0210
202
Ks. Jan Nieciecki
swej pani, że „Sukcesorowie Sp. J.O.Pana” „J.W.M.Panowie Potoccy już oglą-
dali rzeczy do inwentarza należące i kazali je sobie w następujący poniedzia-
łek do Pani Starościny Kaniowskiej poodwozić”128. Miesiąc później (4 III) w
raporcie tegoż marszałka czytamy: „Sukcesorom meble i zegary wszystkie
podług podanego od nich regestru [...] pooddawałem wzięli także portret
J.O. Pani i Sp. J.O. Pana z Pasażu, wzięli portretów 5 z Sali Jadalnej Sp. Fa-
milii J.O. Pana, z których są bardzo kontenci, jakoż i ze wszystkiego, zdaje
się”. Po tygodniu Schneide dodał jeszcze, że -spadkobiercy „z portretu J.O. Pani
i Sp. J.O. Pana najwięcej kontenci byli, ramy zaś od wszystkich portretów
wzięli”129.
Kim byli „Panowie Potoccy” i „Pani Starościna Kaniowska”, „Sukcesorowie
Sp. J.O. Pana”? Po wielu latach, jakie minęły od śmierci J. K. Branickiego, żyli
już tylko potomkowie jednej z czterech sióstr hetmana130, Krystyny, żony
Józefa Sapiehy, podskarbiego nadwornego litewskiego. Byli to jej prawnukowie
(a wnukowie jej córki Teresy, żony Joachima Potockiego, podczaszego litew-
skiego): Jan Alojzy i Feliks Potoccy (synowie Krystyny z Potockich, żony
Piotra Franciszka Potockiego, starosty szczerzeckiego) i jej wnuczka (a druga,
obok Krystyny Potockiej, córka Teresy Potockiej) Joanna z Potockich Potocka
(żona Joachima Potockiego, starosty kaniowskiego) wraz z córką Marianną
(a więc prawnuczką Krystyny z Branickich), wówczas Szymanowską, później
Mostowską131.
128 AGAD, AR, LXVII/1, list J. Schneide do I. Branickiej z 2 II 1801 r. Mowa o inwentarzu
sporządzonym po śmierci J. K. Branickiego w 1772 r.
129 Tamże, listy z 4 i 11 III 1801 r.
130 Z czterech sióstr J. K. Branickiego dwie były bezdzietne: Konstancja (żona hrabiego
Karola Sedlnickiego, podkoniuszego litewskiego) i Elżbieta (żona Ksawerego Potockiego, starosty
sokalskiego, później Jana Tarły, wojewody sandomierskiego), a jedyna córka trzeciej, Urszuli
(żony Jana Kazimierza Lubomirskiego, starosty bolimowskiego), Marianna (żona Karola Stanisława
Radziwiłła, zwanego Panie Kochanku, do czasu rozwodu z nią miecznika litewskiego, stąd Ma-
rianna do końca życia tytułowała się księżną miecznikową) zmarła bezpotomnie w 1795 r., prze-
kazując prawa spadkowe na synów Piotra F. Potockiego (Janowi A., swemu wychowankowi i ulu-
bieńcowi, zapisała ponadto podwarszawską Wiązownę) - (D w o r z a c z e k, dz. cyt., tab. 152;
E. Rostworowski, Radziwiłłowa z Lubomirskich Maria (Marianna) Karolina, [w:] PSB,
t. XXX, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk-Łódź 1987, s. 402, 407).
131 W kontrakcie sprzedaży Białegostoku, zawartym w 1802 r. z Kamerą Pruską, jako spadko-
biercy wymienieni są: „J.W.W. Jan i Feliks Potoccy, bracia rodzeni, i J. W. Joanna z Potockich
Potocka, starościna kaniewska, tudzież jej córka J. W. Marianna z Potockich Szymanowska w
asystencji męża swego Michała Szymanowskiego” (J. W ą s i c k i, Pruskie opisy miast polskich
z końca XVIII wieku. Departament białostocki, Poznań 1964, s. 25; por. także: Ks. J. B ą k o w-
s k i, Kronika kościoła parafialnego w m. Białymstoku [...] 1849, opublikował i opr. J. Maroszek,
„Białostocczyzna”, 1993, nr 2, s. 96; K o w e c k a, dz. cyt., s. 19).
Ks. Jan Nieciecki
swej pani, że „Sukcesorowie Sp. J.O.Pana” „J.W.M.Panowie Potoccy już oglą-
dali rzeczy do inwentarza należące i kazali je sobie w następujący poniedzia-
łek do Pani Starościny Kaniowskiej poodwozić”128. Miesiąc później (4 III) w
raporcie tegoż marszałka czytamy: „Sukcesorom meble i zegary wszystkie
podług podanego od nich regestru [...] pooddawałem wzięli także portret
J.O. Pani i Sp. J.O. Pana z Pasażu, wzięli portretów 5 z Sali Jadalnej Sp. Fa-
milii J.O. Pana, z których są bardzo kontenci, jakoż i ze wszystkiego, zdaje
się”. Po tygodniu Schneide dodał jeszcze, że -spadkobiercy „z portretu J.O. Pani
i Sp. J.O. Pana najwięcej kontenci byli, ramy zaś od wszystkich portretów
wzięli”129.
Kim byli „Panowie Potoccy” i „Pani Starościna Kaniowska”, „Sukcesorowie
Sp. J.O. Pana”? Po wielu latach, jakie minęły od śmierci J. K. Branickiego, żyli
już tylko potomkowie jednej z czterech sióstr hetmana130, Krystyny, żony
Józefa Sapiehy, podskarbiego nadwornego litewskiego. Byli to jej prawnukowie
(a wnukowie jej córki Teresy, żony Joachima Potockiego, podczaszego litew-
skiego): Jan Alojzy i Feliks Potoccy (synowie Krystyny z Potockich, żony
Piotra Franciszka Potockiego, starosty szczerzeckiego) i jej wnuczka (a druga,
obok Krystyny Potockiej, córka Teresy Potockiej) Joanna z Potockich Potocka
(żona Joachima Potockiego, starosty kaniowskiego) wraz z córką Marianną
(a więc prawnuczką Krystyny z Branickich), wówczas Szymanowską, później
Mostowską131.
128 AGAD, AR, LXVII/1, list J. Schneide do I. Branickiej z 2 II 1801 r. Mowa o inwentarzu
sporządzonym po śmierci J. K. Branickiego w 1772 r.
129 Tamże, listy z 4 i 11 III 1801 r.
130 Z czterech sióstr J. K. Branickiego dwie były bezdzietne: Konstancja (żona hrabiego
Karola Sedlnickiego, podkoniuszego litewskiego) i Elżbieta (żona Ksawerego Potockiego, starosty
sokalskiego, później Jana Tarły, wojewody sandomierskiego), a jedyna córka trzeciej, Urszuli
(żony Jana Kazimierza Lubomirskiego, starosty bolimowskiego), Marianna (żona Karola Stanisława
Radziwiłła, zwanego Panie Kochanku, do czasu rozwodu z nią miecznika litewskiego, stąd Ma-
rianna do końca życia tytułowała się księżną miecznikową) zmarła bezpotomnie w 1795 r., prze-
kazując prawa spadkowe na synów Piotra F. Potockiego (Janowi A., swemu wychowankowi i ulu-
bieńcowi, zapisała ponadto podwarszawską Wiązownę) - (D w o r z a c z e k, dz. cyt., tab. 152;
E. Rostworowski, Radziwiłłowa z Lubomirskich Maria (Marianna) Karolina, [w:] PSB,
t. XXX, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk-Łódź 1987, s. 402, 407).
131 W kontrakcie sprzedaży Białegostoku, zawartym w 1802 r. z Kamerą Pruską, jako spadko-
biercy wymienieni są: „J.W.W. Jan i Feliks Potoccy, bracia rodzeni, i J. W. Joanna z Potockich
Potocka, starościna kaniewska, tudzież jej córka J. W. Marianna z Potockich Szymanowska w
asystencji męża swego Michała Szymanowskiego” (J. W ą s i c k i, Pruskie opisy miast polskich
z końca XVIII wieku. Departament białostocki, Poznań 1964, s. 25; por. także: Ks. J. B ą k o w-
s k i, Kronika kościoła parafialnego w m. Białymstoku [...] 1849, opublikował i opr. J. Maroszek,
„Białostocczyzna”, 1993, nr 2, s. 96; K o w e c k a, dz. cyt., s. 19).