DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.12759#0071
II.
lliidli umysłowy, który tak świetnie rozwinął sio we
Włoszech |»nl hasłem Humanizmu, jest dwu-wiekowej walki
wynikiem. Wiąże się z chwilą największego rozkwitu Scho-
lastyki, i w samem jej łonie najrozmaitsze przechodzi już
fazy; dopiero po upadku tej filozofii — odrębnego, a nawet
przeciwnego prądu przybiera pozory. — Ferment filozoficzny
rozpoczyna się już w XIII wieku, równocześnie z pojawie-
niem się „Summy" św. Tomasza z Akwinu, owej najwyższej
wiedzy średniowiecznej syntezy. Pobudką staje się z jednej
Strony sani system Anielskiego Doktora krytyczną wywołujący
reakcyę, z drugiej, wspólna Ówczesnej wiedzy podstawa :
Arystoteles, który od pierwszej chwili swego wskrzeszenia
tyle niemal umysłowych pobudza kierunków, ile w jego filo-
zolii gałęzi. Przypominamy, nie wymieniając; innych, tylko
naturalistyezną interpretaeyę Arabów i panteistycaną mędrców
Żydowskich. Pierwsze próby krytycyzmu odzywają się w Duns
Scooie, a cięcia jego powtarzane coraz dosadniej przez następ-
ców-, a, szczególnie przez Oceania, doprowadzają w końcu do
rozerwania owej spójni metafizycznej między teologią a filo-
zolią, bez której wiedza scliolastyczua istnieć nie mogła.
Oprócz takiego ujemnego kierunku, występuje również po raz
pierwszy czynnik dodatni: potęga doświadczenia i zwrot do
badań przyrodniczych. Wyraźny on już u Alberta Wielkiego,
uosabia się zaś w Rogerze Baconie, jednej z najwybitniejszych
XIII wieku postaci. Tem ona ciekawą, że dwóch epok jedno-
lliidli umysłowy, który tak świetnie rozwinął sio we
Włoszech |»nl hasłem Humanizmu, jest dwu-wiekowej walki
wynikiem. Wiąże się z chwilą największego rozkwitu Scho-
lastyki, i w samem jej łonie najrozmaitsze przechodzi już
fazy; dopiero po upadku tej filozofii — odrębnego, a nawet
przeciwnego prądu przybiera pozory. — Ferment filozoficzny
rozpoczyna się już w XIII wieku, równocześnie z pojawie-
niem się „Summy" św. Tomasza z Akwinu, owej najwyższej
wiedzy średniowiecznej syntezy. Pobudką staje się z jednej
Strony sani system Anielskiego Doktora krytyczną wywołujący
reakcyę, z drugiej, wspólna Ówczesnej wiedzy podstawa :
Arystoteles, który od pierwszej chwili swego wskrzeszenia
tyle niemal umysłowych pobudza kierunków, ile w jego filo-
zolii gałęzi. Przypominamy, nie wymieniając; innych, tylko
naturalistyezną interpretaeyę Arabów i panteistycaną mędrców
Żydowskich. Pierwsze próby krytycyzmu odzywają się w Duns
Scooie, a cięcia jego powtarzane coraz dosadniej przez następ-
ców-, a, szczególnie przez Oceania, doprowadzają w końcu do
rozerwania owej spójni metafizycznej między teologią a filo-
zolią, bez której wiedza scliolastyczua istnieć nie mogła.
Oprócz takiego ujemnego kierunku, występuje również po raz
pierwszy czynnik dodatni: potęga doświadczenia i zwrot do
badań przyrodniczych. Wyraźny on już u Alberta Wielkiego,
uosabia się zaś w Rogerze Baconie, jednej z najwybitniejszych
XIII wieku postaci. Tem ona ciekawą, że dwóch epok jedno-