DOI Artikel:
Kędzierski, Marek: Starożytne Ampurias w dziełach autorów antycznych
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.52441#0033
Marek Kędzierski
Starożytne Ampurias w dziełach autorów antycznych
Zarys historii Ampurias
Starożytne Ampurias (łac. Emporium, Emporiae, gr. ’Epnópiov} założone zosta-
ło przez greckich kolonistów z miasta Fokaja w Jonii w latach 585-575 p.n.e. nad
brzegiem zatoki Golfo de Rosas, na wybrzeżu Costa Brava w dzisiejszej Hiszpanii
(fig. 1). Pierwsza osada założona została na skalistym cyplu Sant Marti u ujścia rze-
ki Fluvia. Wkrótce później (ok. 540 roku p.n.e.) osadnictwo objęło swym zasięgiem
także ląd stały. Od tej pory starszą część osady nazywano Palaiapolis, podczas gdy
dla całej kolonii używano nazwy Emporion. W V wieku p.n.e. Emporion zyskało
niektóre cechy greckiej polis: zostało otoczone murami, zaczęło też bić własne mo-
nety wzorowane na monetach miast greckich. Poza obrębem murów powstała także
osada ludności miejscowej - iberyjskiego plemienia Indiketów. Miasto prowadziło
ożywioną wymianę handlową opartą głównie na eksporcie zboża i rud metali* 1.
Głównym partnerem handlowym Emporion była początkowo Massaha, a następnie
Ateny2.
W IV wieku p.n.e. Emporion stało się już znaczącym ośrodkiem wymiany
handlowej3. Rosnące bogactwo miasta umożliwiło wzniesienie nowych murów
obronnych, tym razem obejmujących również dzielnicę Indiketów, oraz budowę
zespołu świątynnego poświęconego Asklepiosowi. Pojawiły się także pierwsze
monety ozdobione wizerunkami Pegaza i bogini Persefony4.
Na początku III wieku p.n.e. załamanie się koniunktury gospodarczej oraz eks-
pansja Kartaginy na Półwyspie Iberyjskim powodują, iż mieszkańcy Emporion
decydują się na zawarcie przymierza z Rzymem. Podczas II wojny punickiej
Artykuł powstał na podstawie pracy licencjackiej napisanej pod kierunkiem dr hab. prof. UW
I. Modrzewski ej-P i anetti w 2003 r.
1 S. Keay, Processes in the Development of the Coastal Communities of Hispania Citerior in the
Republican Period, in: Th. Blagg, M. Millet eds, The Early Roman Empire in the West, Oxford 1990,
p. 121.
2 L. Bures Yilaseca, Les estructures hidrauliques a la ciutat antiga: l’example dEmpiiries [Monografies
Emporitanes 10], Barcelona 1998, p. 20.
3 J. Molina Vidal, La dinamica comercial romana entre Italia e Hispania Citerior, Alicante 1997, p. 172,
222-224.
4 X. Aquilue et al., Empuries. Guidebooks to the Museu d’Arqueologia de Catalunya, Tarragona 2000,
p. 20-39.
Starożytne Ampurias w dziełach autorów antycznych
Zarys historii Ampurias
Starożytne Ampurias (łac. Emporium, Emporiae, gr. ’Epnópiov} założone zosta-
ło przez greckich kolonistów z miasta Fokaja w Jonii w latach 585-575 p.n.e. nad
brzegiem zatoki Golfo de Rosas, na wybrzeżu Costa Brava w dzisiejszej Hiszpanii
(fig. 1). Pierwsza osada założona została na skalistym cyplu Sant Marti u ujścia rze-
ki Fluvia. Wkrótce później (ok. 540 roku p.n.e.) osadnictwo objęło swym zasięgiem
także ląd stały. Od tej pory starszą część osady nazywano Palaiapolis, podczas gdy
dla całej kolonii używano nazwy Emporion. W V wieku p.n.e. Emporion zyskało
niektóre cechy greckiej polis: zostało otoczone murami, zaczęło też bić własne mo-
nety wzorowane na monetach miast greckich. Poza obrębem murów powstała także
osada ludności miejscowej - iberyjskiego plemienia Indiketów. Miasto prowadziło
ożywioną wymianę handlową opartą głównie na eksporcie zboża i rud metali* 1.
Głównym partnerem handlowym Emporion była początkowo Massaha, a następnie
Ateny2.
W IV wieku p.n.e. Emporion stało się już znaczącym ośrodkiem wymiany
handlowej3. Rosnące bogactwo miasta umożliwiło wzniesienie nowych murów
obronnych, tym razem obejmujących również dzielnicę Indiketów, oraz budowę
zespołu świątynnego poświęconego Asklepiosowi. Pojawiły się także pierwsze
monety ozdobione wizerunkami Pegaza i bogini Persefony4.
Na początku III wieku p.n.e. załamanie się koniunktury gospodarczej oraz eks-
pansja Kartaginy na Półwyspie Iberyjskim powodują, iż mieszkańcy Emporion
decydują się na zawarcie przymierza z Rzymem. Podczas II wojny punickiej
Artykuł powstał na podstawie pracy licencjackiej napisanej pod kierunkiem dr hab. prof. UW
I. Modrzewski ej-P i anetti w 2003 r.
1 S. Keay, Processes in the Development of the Coastal Communities of Hispania Citerior in the
Republican Period, in: Th. Blagg, M. Millet eds, The Early Roman Empire in the West, Oxford 1990,
p. 121.
2 L. Bures Yilaseca, Les estructures hidrauliques a la ciutat antiga: l’example dEmpiiries [Monografies
Emporitanes 10], Barcelona 1998, p. 20.
3 J. Molina Vidal, La dinamica comercial romana entre Italia e Hispania Citerior, Alicante 1997, p. 172,
222-224.
4 X. Aquilue et al., Empuries. Guidebooks to the Museu d’Arqueologia de Catalunya, Tarragona 2000,
p. 20-39.