DOI Artikel:
Kowalski, Hubert: Śmierć Patroklesa Pawła Malińskiego w Szkole Głównej (Instytut Archeologii UW)
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.52441#0041
Hubert Kowalski
Śmierć Patroklesa Pawła Malińskiego
w Szkole Głównej (Instytut Archeologii UW)
Na pierwszym piętrze w budynku Szkoły Głównej (fig. 1), wewnątrz jednej
z sal seminaryjnych* 1 wmurowany w ścianę znajduje się relief o wymiarach 1.50 m x
0.60 m. Zachowany niemalże w idealnym stanie, do dzisiejszego dnia budził szereg
wątpliwości atrybucyjnych oraz ikonograficznych. Dzięki najnowszym badaniom
udało się ostatecznie ustalić zarówno twórcę, jak i temat naszego zabytku.
Płaskorzeźba ukazuje scenę opłakiwania młodego mężczyzny2 (fig. 2-5). Na
podłużnym reliefie widnieje dziewięć figur. Centralną część, wokół której skupia się
cala uwaga widza, a także pogrążonych w smutku postaci, zajmuje okryte draperią
loże ze spoczywającymi zwłokami młodzieńca. Głowa młodego herosa, którego pra-
wa ręka bezwładnie opada w kierunku ziemi, podtrzymywana jest przez klęczącą
kobietę. Kobieca postać, odziana w chiton z widocznym zapięciem na prawym ra-
mieniu, w geście wyrażającym smutek skłania się w kierunku młodzieńca i przy-
kłada swój policzek do jego opadającej głowy. Nad ciałem, naprzeciw klęczącej
kobiety ukazany został stojący mężczyzna. Lekko pochylony, lewą rękę opiera na
piersi zmarłego, prawą zaś unosi do góry. Tuż za nim, przy krańcu łoża,
przedzielona umieszczoną w tle lampą oliwną na wysokim stojaku, znajduje się
trzyosobowa grupa. Postać najbardziej zbliżona do centrum przedstawienia to
siedzący z założoną nogą na nogę młodzieniec. Pogrążony w zadumie, wydaje się
być „strażnikiem” tarczy i hełmu złożonych u jego stóp. Tuż za nim stoi sędziwy
mężczyzna ze złożonymi rękoma, przez które przerzucona jest tkanina. Obok znaj-
duje się postać kolejnego młodzieńca w bogato udrapowanej szacie. Kompozycję z
prawej strony zamyka pancerz, przez który przewieszona została lwia skóra.
Autor jest pracownikiem Zakładu Tradycji Antyku w Sztukach Wizualnych Instytutu Archeologii
Uniwersytetu Warszawskiego. Artykuł stanowi część przyszłej rozprawy doktorskiej, której promotorem
jest dr hab. prof. UW J. Miziołek.
1 Obecnie budynek Szkoły Głównej jest siedzibą Instytutu Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego.
2 Non omnis moriar (nie wszystek umrę) - tak można interpretować naszą scenę, która przedstawia
wielkość tego, który odszedł, jego wspaniałe cechy, które pozytywnie będą oddziaływać na ludzi,
pobudzać ich do czynu i przede wszystkim wychowywać; szerzej na temat scen opłakiwania cf.:
R. Rosenblum, Transformations in Late Eighteenth Century Art, Princeton 1967.
Śmierć Patroklesa Pawła Malińskiego
w Szkole Głównej (Instytut Archeologii UW)
Na pierwszym piętrze w budynku Szkoły Głównej (fig. 1), wewnątrz jednej
z sal seminaryjnych* 1 wmurowany w ścianę znajduje się relief o wymiarach 1.50 m x
0.60 m. Zachowany niemalże w idealnym stanie, do dzisiejszego dnia budził szereg
wątpliwości atrybucyjnych oraz ikonograficznych. Dzięki najnowszym badaniom
udało się ostatecznie ustalić zarówno twórcę, jak i temat naszego zabytku.
Płaskorzeźba ukazuje scenę opłakiwania młodego mężczyzny2 (fig. 2-5). Na
podłużnym reliefie widnieje dziewięć figur. Centralną część, wokół której skupia się
cala uwaga widza, a także pogrążonych w smutku postaci, zajmuje okryte draperią
loże ze spoczywającymi zwłokami młodzieńca. Głowa młodego herosa, którego pra-
wa ręka bezwładnie opada w kierunku ziemi, podtrzymywana jest przez klęczącą
kobietę. Kobieca postać, odziana w chiton z widocznym zapięciem na prawym ra-
mieniu, w geście wyrażającym smutek skłania się w kierunku młodzieńca i przy-
kłada swój policzek do jego opadającej głowy. Nad ciałem, naprzeciw klęczącej
kobiety ukazany został stojący mężczyzna. Lekko pochylony, lewą rękę opiera na
piersi zmarłego, prawą zaś unosi do góry. Tuż za nim, przy krańcu łoża,
przedzielona umieszczoną w tle lampą oliwną na wysokim stojaku, znajduje się
trzyosobowa grupa. Postać najbardziej zbliżona do centrum przedstawienia to
siedzący z założoną nogą na nogę młodzieniec. Pogrążony w zadumie, wydaje się
być „strażnikiem” tarczy i hełmu złożonych u jego stóp. Tuż za nim stoi sędziwy
mężczyzna ze złożonymi rękoma, przez które przerzucona jest tkanina. Obok znaj-
duje się postać kolejnego młodzieńca w bogato udrapowanej szacie. Kompozycję z
prawej strony zamyka pancerz, przez który przewieszona została lwia skóra.
Autor jest pracownikiem Zakładu Tradycji Antyku w Sztukach Wizualnych Instytutu Archeologii
Uniwersytetu Warszawskiego. Artykuł stanowi część przyszłej rozprawy doktorskiej, której promotorem
jest dr hab. prof. UW J. Miziołek.
1 Obecnie budynek Szkoły Głównej jest siedzibą Instytutu Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego.
2 Non omnis moriar (nie wszystek umrę) - tak można interpretować naszą scenę, która przedstawia
wielkość tego, który odszedł, jego wspaniałe cechy, które pozytywnie będą oddziaływać na ludzi,
pobudzać ich do czynu i przede wszystkim wychowywać; szerzej na temat scen opłakiwania cf.:
R. Rosenblum, Transformations in Late Eighteenth Century Art, Princeton 1967.