DOI issue:
Studia
DOI article:Salamon-Radecka, Agnieszka: Artystyczna edukacja ekspresjonisty. Cykl graficzny „Gryfia” Stefana Szmaja (1893–1970) i okoliczności jego powstania
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.72618#0091
Artystyczna edukacja ekspresjonisty. Cykl graficzny „Gryfia” Stefana Szmaja (1893-1970) i okoliczności jego powstania
6. Stefan Szmaj,
Gryfia VI, płyta
linorytnicza, linoleum
naklejone na dyktę,
14,9 x 24,1 cm,
Muzeum Narodowe
w Poznaniu,
MNP G 29484,
fot. S. Obst
tabaka w rogu, nie wiedziałem nawet, gdzie
się obrócić. Wskazano miprof. Jank’a ( Ange-
lo)33, do którego się udałem na mieszkanie.
Mieszka sobie w ładnej willi w ogrodzie.
Ów mnie bardzo życzliwie przyjął, chociaż
w sieni, poklepał po ramieniu i kazał iść do
Gróbera na Ainmillerstr. Poszedłem. Tam
zostałem przyjęty u góry w pracowni jego,
jeszcze dziś pamiętam żywo tę chwilę, jakieś
obrazy wielkie i mniejsze tam wisiały na
ścianach, ale tak byłem wtenczas podniecony,
że zaraz zapomniałem, co to były za obrazy.
Profesor Gróber wypytywał mi się skąd po-
chodzę itd. I kazałprzyjść nazajutrz do szkoły
- Blfitenstrasse 2834. Co za wrażenie, gdy
ujrzałem pierwszy raz model nagi i tych ludzi
wszystkich rysujących, nie zapomnę tego”35.
Tuż przed świętami Bożego Narodzenia
Szmaj wrócił jednak do domu. Namówiony
przez rodziców, postanowił kontynuować
przerwaną naukę gimnazjalną, a po zdanej
maturze ponownie pojechać do Monachium,
żeby studiować na akademii. Do czasu jego
ostatecznego pożegnania się z ostrowskim
gimnazjum pracowało tam jeszcze trzech
wykwalifikowanych nauczycieli rysunku -
Alwin Busse (1911-1912)36, Julius Blaschke
(letni semestr 1912)37 oraz Adolf Mund38
(1912-1913).
Mimo wcześniejszego planu, Szmajowi nie
udało się zdać matury w Ostrowie. Najpraw-
dopodobniej na skutek zatargu z gronem
profesorskim na tle działalności w tajnym
kółku samokształceniowym39, wraz z kil-
koma kolegami w podobnej jak on sytuacji,
w połowie października 1913 r. przeniósł się
do gimnazjum w Montabaur (Kaiser-Wil-
helms-Gymnasium zu Montabaur) w He-
sji40. Podczas blisko rocznego pobytu marzył
niemal cały czas o powrocie do Monachium
i studiach plastycznych na akademii:
„Boże, jak ja bym chciał być na akademii
i rysować wciąż jak ongiś w Monachium.
Zdaje mi się, że to już me przeznaczenie, bo
89
6. Stefan Szmaj,
Gryfia VI, płyta
linorytnicza, linoleum
naklejone na dyktę,
14,9 x 24,1 cm,
Muzeum Narodowe
w Poznaniu,
MNP G 29484,
fot. S. Obst
tabaka w rogu, nie wiedziałem nawet, gdzie
się obrócić. Wskazano miprof. Jank’a ( Ange-
lo)33, do którego się udałem na mieszkanie.
Mieszka sobie w ładnej willi w ogrodzie.
Ów mnie bardzo życzliwie przyjął, chociaż
w sieni, poklepał po ramieniu i kazał iść do
Gróbera na Ainmillerstr. Poszedłem. Tam
zostałem przyjęty u góry w pracowni jego,
jeszcze dziś pamiętam żywo tę chwilę, jakieś
obrazy wielkie i mniejsze tam wisiały na
ścianach, ale tak byłem wtenczas podniecony,
że zaraz zapomniałem, co to były za obrazy.
Profesor Gróber wypytywał mi się skąd po-
chodzę itd. I kazałprzyjść nazajutrz do szkoły
- Blfitenstrasse 2834. Co za wrażenie, gdy
ujrzałem pierwszy raz model nagi i tych ludzi
wszystkich rysujących, nie zapomnę tego”35.
Tuż przed świętami Bożego Narodzenia
Szmaj wrócił jednak do domu. Namówiony
przez rodziców, postanowił kontynuować
przerwaną naukę gimnazjalną, a po zdanej
maturze ponownie pojechać do Monachium,
żeby studiować na akademii. Do czasu jego
ostatecznego pożegnania się z ostrowskim
gimnazjum pracowało tam jeszcze trzech
wykwalifikowanych nauczycieli rysunku -
Alwin Busse (1911-1912)36, Julius Blaschke
(letni semestr 1912)37 oraz Adolf Mund38
(1912-1913).
Mimo wcześniejszego planu, Szmajowi nie
udało się zdać matury w Ostrowie. Najpraw-
dopodobniej na skutek zatargu z gronem
profesorskim na tle działalności w tajnym
kółku samokształceniowym39, wraz z kil-
koma kolegami w podobnej jak on sytuacji,
w połowie października 1913 r. przeniósł się
do gimnazjum w Montabaur (Kaiser-Wil-
helms-Gymnasium zu Montabaur) w He-
sji40. Podczas blisko rocznego pobytu marzył
niemal cały czas o powrocie do Monachium
i studiach plastycznych na akademii:
„Boże, jak ja bym chciał być na akademii
i rysować wciąż jak ongiś w Monachium.
Zdaje mi się, że to już me przeznaczenie, bo
89