12 Nitxsch: de discrimine
religiosae, siue ad populum vniuersuin, siue ad
partem eius spectaret, eodem modo instituenda
erat. Et quamcunque haec disciplina formam
accepisset, vniuersa civitate eam admittente, et
conformandis legibus publicis adiuuante: regi-
men tamen ecclesiasticum ab imperio ciuili sepa-
rari separatumque manere debuisiet, etiam in
eximia vtriusque perfectione et concordia. Nam
cum Ecelesia nunquam potestatem ciuilem vel
sibi adiungere, vel superfluam reddere possit,
pietatis cultura imperium externum per natu-
ram suam detrectante, praeiidio autem externo
in hac hominum peruersitate semper et vbique
indigente: noua illa Theocratia nihil aliud esfe
potuiiset, nisi ecclesia sub tutela ciuitatis. Ad
omnem igitur euentum necesTe erat, vt Iesus
non solum externam auctoritatem codicis stabi-
liret, sed etiam internam Spiritus , legis exter-
nae impatientem, suseitare studeret. Sic vide-
mus pugnam manere , eamque ex historia ne-
que explicari neque conciliari posse.
Sed videmus etiam, hanc pugnam inter le-
gem Dei et Spiritum Dei, cum per se manifesta
sit, et a Paulo etiam agnoseatur, plane non pos-
se componi, nisi forte legi seriptae externa au-
ctoritas duplici sensu tribui possit, vno, quo
repugnet internae Spiritus auctoritati, altero,
quo non repugnet, sed ei potius suseitandae efc
conseruandae inseruiat; quod ita esse, e diseri-
xnine, supra proposito, inteliigitur. Sicut alio-
rum
religiosae, siue ad populum vniuersuin, siue ad
partem eius spectaret, eodem modo instituenda
erat. Et quamcunque haec disciplina formam
accepisset, vniuersa civitate eam admittente, et
conformandis legibus publicis adiuuante: regi-
men tamen ecclesiasticum ab imperio ciuili sepa-
rari separatumque manere debuisiet, etiam in
eximia vtriusque perfectione et concordia. Nam
cum Ecelesia nunquam potestatem ciuilem vel
sibi adiungere, vel superfluam reddere possit,
pietatis cultura imperium externum per natu-
ram suam detrectante, praeiidio autem externo
in hac hominum peruersitate semper et vbique
indigente: noua illa Theocratia nihil aliud esfe
potuiiset, nisi ecclesia sub tutela ciuitatis. Ad
omnem igitur euentum necesTe erat, vt Iesus
non solum externam auctoritatem codicis stabi-
liret, sed etiam internam Spiritus , legis exter-
nae impatientem, suseitare studeret. Sic vide-
mus pugnam manere , eamque ex historia ne-
que explicari neque conciliari posse.
Sed videmus etiam, hanc pugnam inter le-
gem Dei et Spiritum Dei, cum per se manifesta
sit, et a Paulo etiam agnoseatur, plane non pos-
se componi, nisi forte legi seriptae externa au-
ctoritas duplici sensu tribui possit, vno, quo
repugnet internae Spiritus auctoritati, altero,
quo non repugnet, sed ei potius suseitandae efc
conseruandae inseruiat; quod ita esse, e diseri-
xnine, supra proposito, inteliigitur. Sicut alio-
rum