DOI article:
Angeliai
DOI Page / Citation link: https://doi.org/10.11588/diglit.14278#0119
Αγγείίαι: Α ) ΆΦηνών: γ ) Περίκλειον Ωδεΐον. Β ) 'Ερμιονίδος. Γ) Θέρμου. Δ ) Κορινθίας. 107
νών, ώ; /.%■ ή πεντήκοντα "έτη ύστερον μετά τήν καταστροφήν
συντελεσθείσα ύπό του βασιλέως τή; Καππαδοκίας Άριοβαρζάνου
άνοικοδομησι;* εκ τούτου δεν εΐ'/ομεν βεοαίω; πολλά; ελπίδα; περί
άνευρέσεο»; αυτού εν καλή καταστάσει. 'Αγνοοΰμεν δέ αν ή υπό του
Άριοβαρζάνου γενομένη άνοικοδομησι; συνετελέσθη επί του αυτού αρ-
χικού σ/εδίου. δπερ ητο. καθ ά αναφέρει ό Πλούταρχο;, περίφερε;.
"Ισω; ε ι/ε ?/ημα τό σύνηθες εν τή Μικρασιατική καϊ νησιωτική
"Ιωνία απο της Ρ πΧ εκατονταετηρίδος, οΓον ίΐ^ε π*.θανώ; η ϊν
Σπάρτη σκιάς, ήν ωκοδόμησε Θεόδωρος ό εκ Σάμου.
Ή αποκαλυφθείσα ήδη παραλληλόγραμμος στοά, ω; καϊ ή ύψη-
λότερον οριζόντιο; διάτα^ις του βρά/ου /άριν τών καθισμάτων καϊ
τής κιονοιτοι/ία;, αποδεικνύει οτι το υπό του * Αρ:οβαρζάνου άνοικο-
δομηθέν 'ϊ^δεΓον δεν ελαζε τό άρ/ικόν περιφερές σ·/ήμα, άλλ' ετρο-
ποποιήθη ώς νυν όράται.
Ή καταστροφή του Όδείου ύπήρ;ε τελεία, ως έκ των ανασκαφών
παρετηρήθη αϋτη ήρξατο από παλαιών -/ρόνων, συν τη παρόδω δε τών
αιώνων εβείπιον γενόμενον έ/ρησίμευσεν ώ; λατομεϊον τών περιοίκων.
Τό ύλικόν αύτοΰ διεσπάρη /ρησιμοποιηθέν ε*.; μεταγενιστερα οικοδο-
μήματα, ών πολλά τεμά/ια εΰρομεν έν τώ παρακειμένω Ασκληπιέ»·»
καϊ τώ θεάτρω του Λιονύσου, περί ών άναφέρομεν εν προηγουμένη
εκθέσει (ΑΚ 1914 151) Έπίση; ή έντο; αΰτοΰ τοΰ Ί^δεΐου εύρεσι;
μεγάλη; ασβεστοκαμίνου μαρτυρεί περ; τή; μεγάλη; καταστροφή;,
ήτις έγένετο δια της άσοεστοποιήσεο); του υλικού αΰτοΰ Πάντως ό'μω;
ώς έκ του έπικλινοΰ; τοΰ εδάφους κατά τε την άνατολικήν καϊ την
νοτίαν πλευράν πολλοί λίθο·, αύτοΰ θά κατέπεσον κατα/ωσθέντες από
τοΰ υπερκείμενου -/(όρου καϊ ίσως εύρεθήσονται εκε?( άνασκαπτομένου
του εδάφους του υπό τα; παρακείμενα; οικία;. Διά τοΰτο ή σκαφική
έρευνα πρέπει να έπεκταθή μ.ε/οι χαϊ αυτή; τή; σημερινής λεωφόρου,
της προ τοΰ στρατιωτικού νοσοκομείου κειμένης, άπαλλοτριουμένου
του /ώρου τών εκεΐ πενι/ρών οικιών προ; εντελή άποκάλυψιν τοΰ
αρχαίου εδάφους.
"Ηδη επαναλαμοανοαένων τών ανασκαφών θέλομεν προ/ωοήσει
προ; τό μέρος του Διονυσιακού θεάτρου, έ'νθα προεκτείνεται ή απο-
καλυφθείσα στοά, έλπϊ; δέ ύπάρ/ει οτι θέλει άποκαλυφθή ολόκληρος
ό /ώρο; ώς <αϊ ή είσοδος πιθανώτατα του Όδείου. Ή έπί·/οισις έν
τούτω τώ μέρει είναι ώ; έκ τοΰ επικλινούς τοΰ εδάφους μεγαλειτε'ρα,
ελπίζεται δέ οτι καϊ ή δ:ατήρησι; αύτοΰ θά είναι καλλιτέοα.
Ουτω δέ θά είναι δυνατόν νά λυθώσι τα συναφή ποό; τό άποκα-
λυπτόμενον μνημειον οικοδομικά και άρ/ιτεκτονικά προβλήματα, διότ:
πρωτοφανές έν "Αθήναις και όλως ίδιόρρυθμον ητο τό προκείαενον
'ί,ίδεΐον τοΰ Περικλέους, εφ* ω και οί άρ/αΐοι ΰπελάμβανον οτι ει/ε
ποιηθή κατ' άπομ;μησιν της σκηνής του βασιλέως τών Περσών.
Άθήνησι.
II. Καστριώτης.
Β ) Ερμιονίδος.
Κΐς τό μουσείον Ναυπλία; έκόμισα εξ Αθηνών έντό; κιβωτίου 98
τεμάχια πήλινα έκ τών έν Έρμιονίδι ανασκαφών μου (του 1909). Τά
πλείστα τούτων εΐσίν άγγεϊα χαί τινα ειδώλια τ<3ν ύστερων Ελληνικών
/ρόνων. Έπίση; συνεκόμισα καί τινα άλλα άρ/αΐα γλυπτϊ και έπι-
γραφάς εκ της Αργολίδος.
Αλέξανδρος Φιλαδελφενς.
Γ)
Πάρα τον <;)έρμον έπερατώθη ή δι' ανασκαφή; έ?ερεύνησι; τοΰ ΰπέρ
τό χωρίον Ταξιάρ/ην ίεροΰ. Αντί τοΰ νομισθέντο; βάθρου έβε£αιοίθη
μικρός ναίσχο;, 6 75x4 00. Ό πε'ρυσιν αποκαλυφθεί; μεγαλύτερο;
ναό; ει/ε διαστάσει; 11 25x7 50. Κα: οί δύο περί τά 2 μ. άπί/οντες
άλλήλων ναοί φαίνεται οτι έ/ρησίμευον εις την αυτήν λατρείαν. Αιότι
εν μιεν τιΤ) 3η·/.ιΤι τοΰ αεγαλυτε'ρου έτελοϋντο θυαίαι, όπιο; έν τοϊ; άρ-
-^αίοις ναοί; τοΰ Πρινιά τη; Κρήτης, πρό; τό ;χέρο; δέ τοΰ μικρότε-
ρου ευρέθη τεααί/ιον μαρααρίνου άγάλαατος, οπερ μετ* άλλοίν εκεί
τιληβίον ευρεθέντων πηλίνο^ν ειδωλίων ένιο'/ύει την υ7:οθεσιν, ότι ό
μικρότερο; ουτο; οικο; τη; θεότητο; ένρησίμευεν ω; θησαυρό; τών
αναθημάτων. Καί οί δυο ναοί έκτίσθηααν κατά τον 6ον πΧ αιώνα,
όττω; φαίνεται έχ τών τύπων τών έπί τώ^ ήγεμόνιον κερααίδων.
Θέρμου.
Έν Θέρμω έξηκολούθησι τα; ιτερί τά ελλειψοειδή κτίσματα ερεύ-
να;. Ταΰτα άνήκουυιν ήδη έναργώς εις τους ΰστερομυζηναίχού; '/ρό-
νου; διά την έμφάνιαιν πλειόνων /αρακτηριστιχών όιτράζων. ΙΙαρου-
σιά^ουσι δέ πασαν τήν δυνατήν άνάπτυίιν, η; είναι έ-ιδεκτικά τοιαύτα
καμπυλόγραμμα κτίσματα. Επιμηκύνονται, διαιροΟνται δι' εγκαρσίων
τοί/ων εί; πλείονα διαμερίσματα καί μεγεθύνονται συνενούμενα κα-
ταλλήλω; μετ' άλλου. Μέγα ε'ναι οϋτω τό περί ταΰτα ένδιαφέρον.
"Αλλ.' είναι ανάγκη μακροτέρα; έργασίας, όπο>ς πάσαι αί σ'/ετικαί
λεπτομέρειαι τελείως σαφηνισθώαιν.
Κωνσταντίνος 'Α. 'Ρωμαΐος.
Δ') Κοριν&ίας.
Τη 16η απριλίου 1916 μετεκόμισα εις τό μουσείον Πάλαια; Κο-
οίνθου άρ/αΐα κατατεθειμένα άπο μακρού χρόνου έν τοΐ; υπόγειοι;
τοΰ γυμνασίου Νέας Κορίνθου. Ταΰτά είσι τριάκοντα καί έ'ξ τό όλον,
άτινα δια πρωτοκόλλου παρέλαοο/ παρί τοΰ γυμνασιάρχου κ. [I. Χαϊ-
δοπουλου. Τούτων τά πλείστα εισι τεμά/ια μαρμάρινων γλυπτών,
οίον κεφαλαί. /εΐρες, πόδε; κλπ. ήχρωτηριασμένα μελη αγαλμάτων
χαί αγαλματίων, είτα άγγεϊά τινα, οίον λήιυθοι, βομβυλιοί, υάλινα
ποτήρια, κλπ. καί αλλα τινά άρ/αία.
Τή 19η άπριλίου 1916 κατά τήν έκσχαφήν τάφρων πρό; κατασκευήν
θεμελίων τοΰ άνεγερθέντο; έκτοτε ναοϋ τοΰ άγ. Γεωργίου έπί τοΰ
ΰψηλοΰ επιπέδου λόφου, όπου τά στρατιωτικά παραπήγματα Νέα;
Κορίνθου, άπεκαλύφθησαν πολλοί αρχαίοι τάφοι, οϋ; κληθεί; άνοίρυξα
άπό τή; 19η; άπριλίου μέχρι 3η; μαίου. Οί τάφοι ούτοι, δέκα τόν
άριθαόν, ησαν οί πλείστοι κατεσκευασμένοι έχ πωρίνων λαρνάκων,
περιεϊ/ον δ' έν ολω είχοσι καί δύο αγγεία χαί εν μιχρόν /αλχοΰν κά-
τοπτρον. Έκ τοΰ σ/ήματο; καί τή; διακοσμήσεω; τών άγγείων τού-
των [μελανόμορφων χαί μελαμοαφών χυλίχιον. σχύφων, ληκυθι'ιον κλπ,
πάντων κοινού τύπου και τέ/νη;) εξάγεται οτι οί τάφοι ούτοι άνήκου·
σιν εϊ; του; καλού; Ελληνικού; /ρόνους. Τή 4η ίουνίου χωρικό; τι; έν
Ιίαλαιά Κορίνθιο άνορύσσων φρέαρ άνεκάλυψε δύο τβτραγώνονς οτή-
λας έν σ/ήματι Έρμων, έφ' ων είσι κε/αραγμέναι αγωνιστικά! έπι-
γραφαί τών Ρΐι)μαίκών /ρόνων. Έπί τούτων άναγράφονται πλείστοι
νικηταί συνωρίδο;, χέλητο;, τεθρίππου, σαλπίσματο;, είτα έν τή
ποιήσει, κιθάρα, αΰλώ, έγκωμιογραφία κλπ" ταύτα; μετεχόμισα εις τό
αυτό μουσείον. Τή 2α ίουλίου μετεχόμισα έκ τών άποθηκών τοΰ δη-
μαρ/ειου Νέα; Κορίνθου εί; τό αυτο μουσείον πίντε τεμάχια γλυπτών
μαρμάρινων, ήτοι: 1) άπότμημα άναθηματιχο άναγλύφουυ έχ τοΰ
τύπου τών «νεζροδείπνων», 2) κεφαλήν |υναιχο; Ι'ωμαία^;). 3) τε-
μά/ια Λατινική; έπιγραφή;, 4 καί 5) δύο τεμά/ια επιτύμβιου ανά-
γλυφου, εφ" ών παρίσταται κεφαλή άνδρό; πωγωνοφόρου.
νών, ώ; /.%■ ή πεντήκοντα "έτη ύστερον μετά τήν καταστροφήν
συντελεσθείσα ύπό του βασιλέως τή; Καππαδοκίας Άριοβαρζάνου
άνοικοδομησι;* εκ τούτου δεν εΐ'/ομεν βεοαίω; πολλά; ελπίδα; περί
άνευρέσεο»; αυτού εν καλή καταστάσει. 'Αγνοοΰμεν δέ αν ή υπό του
Άριοβαρζάνου γενομένη άνοικοδομησι; συνετελέσθη επί του αυτού αρ-
χικού σ/εδίου. δπερ ητο. καθ ά αναφέρει ό Πλούταρχο;, περίφερε;.
"Ισω; ε ι/ε ?/ημα τό σύνηθες εν τή Μικρασιατική καϊ νησιωτική
"Ιωνία απο της Ρ πΧ εκατονταετηρίδος, οΓον ίΐ^ε π*.θανώ; η ϊν
Σπάρτη σκιάς, ήν ωκοδόμησε Θεόδωρος ό εκ Σάμου.
Ή αποκαλυφθείσα ήδη παραλληλόγραμμος στοά, ω; καϊ ή ύψη-
λότερον οριζόντιο; διάτα^ις του βρά/ου /άριν τών καθισμάτων καϊ
τής κιονοιτοι/ία;, αποδεικνύει οτι το υπό του * Αρ:οβαρζάνου άνοικο-
δομηθέν 'ϊ^δεΓον δεν ελαζε τό άρ/ικόν περιφερές σ·/ήμα, άλλ' ετρο-
ποποιήθη ώς νυν όράται.
Ή καταστροφή του Όδείου ύπήρ;ε τελεία, ως έκ των ανασκαφών
παρετηρήθη αϋτη ήρξατο από παλαιών -/ρόνων, συν τη παρόδω δε τών
αιώνων εβείπιον γενόμενον έ/ρησίμευσεν ώ; λατομεϊον τών περιοίκων.
Τό ύλικόν αύτοΰ διεσπάρη /ρησιμοποιηθέν ε*.; μεταγενιστερα οικοδο-
μήματα, ών πολλά τεμά/ια εΰρομεν έν τώ παρακειμένω Ασκληπιέ»·»
καϊ τώ θεάτρω του Λιονύσου, περί ών άναφέρομεν εν προηγουμένη
εκθέσει (ΑΚ 1914 151) Έπίση; ή έντο; αΰτοΰ τοΰ Ί^δεΐου εύρεσι;
μεγάλη; ασβεστοκαμίνου μαρτυρεί περ; τή; μεγάλη; καταστροφή;,
ήτις έγένετο δια της άσοεστοποιήσεο); του υλικού αΰτοΰ Πάντως ό'μω;
ώς έκ του έπικλινοΰ; τοΰ εδάφους κατά τε την άνατολικήν καϊ την
νοτίαν πλευράν πολλοί λίθο·, αύτοΰ θά κατέπεσον κατα/ωσθέντες από
τοΰ υπερκείμενου -/(όρου καϊ ίσως εύρεθήσονται εκε?( άνασκαπτομένου
του εδάφους του υπό τα; παρακείμενα; οικία;. Διά τοΰτο ή σκαφική
έρευνα πρέπει να έπεκταθή μ.ε/οι χαϊ αυτή; τή; σημερινής λεωφόρου,
της προ τοΰ στρατιωτικού νοσοκομείου κειμένης, άπαλλοτριουμένου
του /ώρου τών εκεΐ πενι/ρών οικιών προ; εντελή άποκάλυψιν τοΰ
αρχαίου εδάφους.
"Ηδη επαναλαμοανοαένων τών ανασκαφών θέλομεν προ/ωοήσει
προ; τό μέρος του Διονυσιακού θεάτρου, έ'νθα προεκτείνεται ή απο-
καλυφθείσα στοά, έλπϊ; δέ ύπάρ/ει οτι θέλει άποκαλυφθή ολόκληρος
ό /ώρο; ώς <αϊ ή είσοδος πιθανώτατα του Όδείου. Ή έπί·/οισις έν
τούτω τώ μέρει είναι ώ; έκ τοΰ επικλινούς τοΰ εδάφους μεγαλειτε'ρα,
ελπίζεται δέ οτι καϊ ή δ:ατήρησι; αύτοΰ θά είναι καλλιτέοα.
Ουτω δέ θά είναι δυνατόν νά λυθώσι τα συναφή ποό; τό άποκα-
λυπτόμενον μνημειον οικοδομικά και άρ/ιτεκτονικά προβλήματα, διότ:
πρωτοφανές έν "Αθήναις και όλως ίδιόρρυθμον ητο τό προκείαενον
'ί,ίδεΐον τοΰ Περικλέους, εφ* ω και οί άρ/αΐοι ΰπελάμβανον οτι ει/ε
ποιηθή κατ' άπομ;μησιν της σκηνής του βασιλέως τών Περσών.
Άθήνησι.
II. Καστριώτης.
Β ) Ερμιονίδος.
Κΐς τό μουσείον Ναυπλία; έκόμισα εξ Αθηνών έντό; κιβωτίου 98
τεμάχια πήλινα έκ τών έν Έρμιονίδι ανασκαφών μου (του 1909). Τά
πλείστα τούτων εΐσίν άγγεϊα χαί τινα ειδώλια τ<3ν ύστερων Ελληνικών
/ρόνων. Έπίση; συνεκόμισα καί τινα άλλα άρ/αΐα γλυπτϊ και έπι-
γραφάς εκ της Αργολίδος.
Αλέξανδρος Φιλαδελφενς.
Γ)
Πάρα τον <;)έρμον έπερατώθη ή δι' ανασκαφή; έ?ερεύνησι; τοΰ ΰπέρ
τό χωρίον Ταξιάρ/ην ίεροΰ. Αντί τοΰ νομισθέντο; βάθρου έβε£αιοίθη
μικρός ναίσχο;, 6 75x4 00. Ό πε'ρυσιν αποκαλυφθεί; μεγαλύτερο;
ναό; ει/ε διαστάσει; 11 25x7 50. Κα: οί δύο περί τά 2 μ. άπί/οντες
άλλήλων ναοί φαίνεται οτι έ/ρησίμευον εις την αυτήν λατρείαν. Αιότι
εν μιεν τιΤ) 3η·/.ιΤι τοΰ αεγαλυτε'ρου έτελοϋντο θυαίαι, όπιο; έν τοϊ; άρ-
-^αίοις ναοί; τοΰ Πρινιά τη; Κρήτης, πρό; τό ;χέρο; δέ τοΰ μικρότε-
ρου ευρέθη τεααί/ιον μαρααρίνου άγάλαατος, οπερ μετ* άλλοίν εκεί
τιληβίον ευρεθέντων πηλίνο^ν ειδωλίων ένιο'/ύει την υ7:οθεσιν, ότι ό
μικρότερο; ουτο; οικο; τη; θεότητο; ένρησίμευεν ω; θησαυρό; τών
αναθημάτων. Καί οί δυο ναοί έκτίσθηααν κατά τον 6ον πΧ αιώνα,
όττω; φαίνεται έχ τών τύπων τών έπί τώ^ ήγεμόνιον κερααίδων.
Θέρμου.
Έν Θέρμω έξηκολούθησι τα; ιτερί τά ελλειψοειδή κτίσματα ερεύ-
να;. Ταΰτα άνήκουυιν ήδη έναργώς εις τους ΰστερομυζηναίχού; '/ρό-
νου; διά την έμφάνιαιν πλειόνων /αρακτηριστιχών όιτράζων. ΙΙαρου-
σιά^ουσι δέ πασαν τήν δυνατήν άνάπτυίιν, η; είναι έ-ιδεκτικά τοιαύτα
καμπυλόγραμμα κτίσματα. Επιμηκύνονται, διαιροΟνται δι' εγκαρσίων
τοί/ων εί; πλείονα διαμερίσματα καί μεγεθύνονται συνενούμενα κα-
ταλλήλω; μετ' άλλου. Μέγα ε'ναι οϋτω τό περί ταΰτα ένδιαφέρον.
"Αλλ.' είναι ανάγκη μακροτέρα; έργασίας, όπο>ς πάσαι αί σ'/ετικαί
λεπτομέρειαι τελείως σαφηνισθώαιν.
Κωνσταντίνος 'Α. 'Ρωμαΐος.
Δ') Κοριν&ίας.
Τη 16η απριλίου 1916 μετεκόμισα εις τό μουσείον Πάλαια; Κο-
οίνθου άρ/αΐα κατατεθειμένα άπο μακρού χρόνου έν τοΐ; υπόγειοι;
τοΰ γυμνασίου Νέας Κορίνθου. Ταΰτά είσι τριάκοντα καί έ'ξ τό όλον,
άτινα δια πρωτοκόλλου παρέλαοο/ παρί τοΰ γυμνασιάρχου κ. [I. Χαϊ-
δοπουλου. Τούτων τά πλείστα εισι τεμά/ια μαρμάρινων γλυπτών,
οίον κεφαλαί. /εΐρες, πόδε; κλπ. ήχρωτηριασμένα μελη αγαλμάτων
χαί αγαλματίων, είτα άγγεϊά τινα, οίον λήιυθοι, βομβυλιοί, υάλινα
ποτήρια, κλπ. καί αλλα τινά άρ/αία.
Τή 19η άπριλίου 1916 κατά τήν έκσχαφήν τάφρων πρό; κατασκευήν
θεμελίων τοΰ άνεγερθέντο; έκτοτε ναοϋ τοΰ άγ. Γεωργίου έπί τοΰ
ΰψηλοΰ επιπέδου λόφου, όπου τά στρατιωτικά παραπήγματα Νέα;
Κορίνθου, άπεκαλύφθησαν πολλοί αρχαίοι τάφοι, οϋ; κληθεί; άνοίρυξα
άπό τή; 19η; άπριλίου μέχρι 3η; μαίου. Οί τάφοι ούτοι, δέκα τόν
άριθαόν, ησαν οί πλείστοι κατεσκευασμένοι έχ πωρίνων λαρνάκων,
περιεϊ/ον δ' έν ολω είχοσι καί δύο αγγεία χαί εν μιχρόν /αλχοΰν κά-
τοπτρον. Έκ τοΰ σ/ήματο; καί τή; διακοσμήσεω; τών άγγείων τού-
των [μελανόμορφων χαί μελαμοαφών χυλίχιον. σχύφων, ληκυθι'ιον κλπ,
πάντων κοινού τύπου και τέ/νη;) εξάγεται οτι οί τάφοι ούτοι άνήκου·
σιν εϊ; του; καλού; Ελληνικού; /ρόνους. Τή 4η ίουνίου χωρικό; τι; έν
Ιίαλαιά Κορίνθιο άνορύσσων φρέαρ άνεκάλυψε δύο τβτραγώνονς οτή-
λας έν σ/ήματι Έρμων, έφ' ων είσι κε/αραγμέναι αγωνιστικά! έπι-
γραφαί τών Ρΐι)μαίκών /ρόνων. Έπί τούτων άναγράφονται πλείστοι
νικηταί συνωρίδο;, χέλητο;, τεθρίππου, σαλπίσματο;, είτα έν τή
ποιήσει, κιθάρα, αΰλώ, έγκωμιογραφία κλπ" ταύτα; μετεχόμισα εις τό
αυτό μουσείον. Τή 2α ίουλίου μετεχόμισα έκ τών άποθηκών τοΰ δη-
μαρ/ειου Νέα; Κορίνθου εί; τό αυτο μουσείον πίντε τεμάχια γλυπτών
μαρμάρινων, ήτοι: 1) άπότμημα άναθηματιχο άναγλύφουυ έχ τοΰ
τύπου τών «νεζροδείπνων», 2) κεφαλήν |υναιχο; Ι'ωμαία^;). 3) τε-
μά/ια Λατινική; έπιγραφή;, 4 καί 5) δύο τεμά/ια επιτύμβιου ανά-
γλυφου, εφ" ών παρίσταται κεφαλή άνδρό; πωγωνοφόρου.