DOI Artikel:
Staēs, Balerios N.: Souniou anaskaphai
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.14278#0184
17 "ς1 Σοννίον άνασκαφαί' νπΙ> Β. —τ<[η
Α Ε 1917
τεθειμένων, εχει οε εμβαδόν I /<· περίπου (3| μ·
(14 21··,< 17 25). Τό περιτείχισμα αύτο9 σώζεται
και τά νΟν καλώς, εις υψος ποικίλον (εσωτερικώς)
άπό 2 μέχρι ·> μέτρων, διότι υπεράνω τού λιθίνου
τείχους υψοΟτο πλίνθινον τοιούτο. σω.!ομενον ίκα-
νώ; κατά. τήν βοοειοδυτικήν κύτοΰ γωνίαν. Ιο δά-
πεδον του κτιοίου ητο έπεστ;ωμένον 2ιά λεπτών
ιχαρααρίνων πλακών (Πρακτικά 1900 ·>1 ι ων
τεμάχια ευρέθησαν κατά χώραν κατά την βορ.
αυτού πλευράν. Το έδαφος ητο αρχικώς άνώμαλον
καϊ επικλινές. Εσκάφη δέ μέχρι του βράχου και
έπεχώσθη, μετά τήν σκαφήν, ισοπεοωΟέν. II εί-
σοδος ει; το οικοδόμημα τούτο ητο. φυσικώς, έκ
του εσωτερικού του φρουρίου, κα'ι δη κατά την
δυτικήν του κτιρίου πλευοάν, την οοουοιακήν,
όπου υπάρχει καϊ τα νυν μικρόν ές επισκευής προ-
φανώς προερ/όαενον άνοιγμα. Α/λ ή αρχική αυ-
τού εΐσοοος Οά ητο πιθανώς μείζων κα'ι οιά κλί-
μακοί υπηρετουμένη, ή ς όμως ούδ ελάχιστον
ίχνος οιεσώθη.
Οτι το κτίριον αύτο. το προσομοιάζον προς πε-
λώριον φρουριακόν πύργου, διότι και έκτισμένον
εινε, ώς ανωτέρω είπομεν, καθ δμοιον τρόπον προς
σωζόμενους τοιούτους κατά το άκρον όυτικον τμήμα
του φρουρίου (Σ/εο. II. είκ. 4), ανεγερθέντα; οέ.
ώς Οά ίδωμεν κατο,ιτερω, περί τα τελη του Ε0"
π.\ αιώνος, ότι το κτίριον αύτο έ/ρησιμευσεν εις
άποθήκευσιν σιτηρών 1 κα'ι άλλων φρουοιακών εφο-
ριών ούδεμία, ες 5σων ανωτέρω είπομεν, δυνατόν
να ϋπάρςη αμφιβολία. I ενναται όμως τό δυσχερές
εις έπίλυσιν ζήτημα, της προφυλάςεως τών έναπο
θηκευομένων τών σιτηρών ίοια άπό τών ατμο-
σφαιρικών έπιορασεων και κυρίως τών ύετών, διότι
βεβαίως το κτίριον οέν ητο έστεγασμένον. IIρέπει
πάντως να οεχθώμεν ώς πιΟανήν τήν μερικήν τού-
/.ανιστον ςυλινην στέγασιν του κτιρίου.
Γό φρονρίον.
Ή μεσημβρινοουτικη άκρα της χερσονήσου τού
Σουνίου (ϊδ. είκ. Ιι περιβαλλόμενη υπο τείχους
1 "Αξιον ΜφατίΜ^αΜ*; ε·.ν£ ότι ί; έπιγραφτ, &ναφ4β(ΐ ητ·β·λ*ϊ·
κχ· οϋ"/ί Φίτοβολβϊον, 'Κπειδή ό|.ι*<>; ουδαιχοϋ του φρουρίου ΰπάρ/ε·.
λϊίψανον άλλου τοιούτου ο·κοδο·Λϊ|;ί.ατο; καϊ £ν γίνει άλλου κτιρίου δυ-
να*Μν#υ νά νοηαιμιύφν] κρος τοιούτον νχοΐΐόν, ΰποθίτοίΞν ότ·. τ, /ρή*-
κύκλω, άπετέλει ορούριον, και δη ώς εκ της προ-
νομιούχου Οέσεοος αύτοΟ, φρούριον σπουοαιοτατον,
το όποιον οί Αθηναίοι άπο παλαιιάτον περιτειχί-
σαντες. εφρουρουν επιμελώς, άποστέλλοντες στρα-
τηγον, μετα ουναμεοκ αναλόγου «τών στρατευο-
μένων επί Σουνίω » ώς ανα$έοουσιν αί ευρεθείσα·,
καϊ δημοσιευθείσα! εν τη πρώτη ημών εκθέσει έπι-
γραφαί. Είπομεν άπο παλαιτατου, διότι δεν εϊνε
εΰκολον νά όρίσωμεν ακριβώς τον χρόνον της πρώ-
της αύτου όχυφώσεως οιά τείχους. II είοησις ην
μεταδίδει ό Θουκυδίδης (VIII, 4) καθ ήν οί Αθη-
ναίοι έτείχισαν το Σούνιον κατά τον νειμώνα του
έτους 413-412, επί τού Πελοποννησιακού πολέ-
μου, προς άσφάλειαν τών σιτο:>όοων νηών, οτε
οί Αακεοαιμόνιοι, καταλαβόντες την Δεκέλειαν
απέκλεισαν αυτοΐς τήν εκείθεν συγκοΐνωνίαν προς
τον Ευβοϊκόν, οέν εϊνε εντελώς ακριβής. Αιοτι
φρούριον έν Σουνίω, περιβεβλημένον ύπό τείχους
πολυγωνικώ τω τρόπω έκτισμένου, προϋπήρχα·
εκεί του Πελοποννησιακού πολέμου, τουλάχιστον
κατά έκατόν έτη άρχαιότερον ". ΙΌ πολυγωνι-
κού τούτο τεί/ος. σωζόμενου και τά νυν έτι.
πολ/α/ου όε καϊ έν καλη καταστάσει, μαρτυ-
ρεί σαφώς την άλήθειαν ταΰτην. Αλλ ό Θουκυ-
δίδης οέν άνέγραψεν ολοις άναληθή πράγματα,
διότι πάντιυς οί Αθηναίοι έπεχείρησαν κατά τον
μνησΟέντα /ρόνον, τήν άνοικοδόμησιν έν Σουνίω
τείχους όχυρωτερου τοΟ παλαιού, ο\ ισοοου.ικώς
έρειργασμένων πώρινων και μαρμάρινων όοθογω-
νι'(ον δγκολίθων 4^) κατά τον έπικρατουντα
τοτε τρόπον της τειχοδομίας, χρξάμενοι άπο της
ό/υρίόσεως τού λιμενίσκου, τού κείμενου προς τό
ουτικόν της /ερσονησου (Πρβ σ/έοιον (")) κα'ι σώ-
ζοντος έτι τα ίχνη δυο τουλάχιστον νειοσοίκων.
Από τού λιμένος ή όχύρωσις αύτη τών Αθηναίων
προέβη εις ίκανον προς τά άνω οιάστημα (μέτοων
περίπου 75), κατά τον αΰτον τρόπον κτιζομένου
του τείχους και εις διπλήν, ίυς συνήΟίος, γραμμην.
Κίς το σημειον τούτο (ίδε Σχ. Η.), ένθα και ό δεύ-
τερος της όχυρώσεως ταύτης σωζόμενος πύργος,
α:; πλγ,Ουντικοΰ έν Τ>5 ΜΡ(Χν<ΑβΙ1 ταΰτΓ( £:ν« -εριληπτική ο-.α τό |Μ·
γιθο; τοϋ κτιρίου, ό>; λέγ£τα: καϊ οι' όίλλα, ι'ι; λ/, τί «νάκτορ», ·ί
κήποι, τά τιί/η, και τά τοιαιΰτα.
2 Π«β«ν«δς ζατ% τά τίλη τοϋ 6°» πΧ αίώνο;, οτ£ οί Αθηναίοι
ίπολέ^ουν τιρό; τού; Α'γινήτα; (τ:ρΓ5 'Ηροο. VI. 87 Χβ! !Κ)).
Α Ε 1917
τεθειμένων, εχει οε εμβαδόν I /<· περίπου (3| μ·
(14 21··,< 17 25). Τό περιτείχισμα αύτο9 σώζεται
και τά νΟν καλώς, εις υψος ποικίλον (εσωτερικώς)
άπό 2 μέχρι ·> μέτρων, διότι υπεράνω τού λιθίνου
τείχους υψοΟτο πλίνθινον τοιούτο. σω.!ομενον ίκα-
νώ; κατά. τήν βοοειοδυτικήν κύτοΰ γωνίαν. Ιο δά-
πεδον του κτιοίου ητο έπεστ;ωμένον 2ιά λεπτών
ιχαρααρίνων πλακών (Πρακτικά 1900 ·>1 ι ων
τεμάχια ευρέθησαν κατά χώραν κατά την βορ.
αυτού πλευράν. Το έδαφος ητο αρχικώς άνώμαλον
καϊ επικλινές. Εσκάφη δέ μέχρι του βράχου και
έπεχώσθη, μετά τήν σκαφήν, ισοπεοωΟέν. II εί-
σοδος ει; το οικοδόμημα τούτο ητο. φυσικώς, έκ
του εσωτερικού του φρουρίου, κα'ι δη κατά την
δυτικήν του κτιρίου πλευοάν, την οοουοιακήν,
όπου υπάρχει καϊ τα νυν μικρόν ές επισκευής προ-
φανώς προερ/όαενον άνοιγμα. Α/λ ή αρχική αυ-
τού εΐσοοος Οά ητο πιθανώς μείζων κα'ι οιά κλί-
μακοί υπηρετουμένη, ή ς όμως ούδ ελάχιστον
ίχνος οιεσώθη.
Οτι το κτίριον αύτο. το προσομοιάζον προς πε-
λώριον φρουριακόν πύργου, διότι και έκτισμένον
εινε, ώς ανωτέρω είπομεν, καθ δμοιον τρόπον προς
σωζόμενους τοιούτους κατά το άκρον όυτικον τμήμα
του φρουρίου (Σ/εο. II. είκ. 4), ανεγερθέντα; οέ.
ώς Οά ίδωμεν κατο,ιτερω, περί τα τελη του Ε0"
π.\ αιώνος, ότι το κτίριον αύτο έ/ρησιμευσεν εις
άποθήκευσιν σιτηρών 1 κα'ι άλλων φρουοιακών εφο-
ριών ούδεμία, ες 5σων ανωτέρω είπομεν, δυνατόν
να ϋπάρςη αμφιβολία. I ενναται όμως τό δυσχερές
εις έπίλυσιν ζήτημα, της προφυλάςεως τών έναπο
θηκευομένων τών σιτηρών ίοια άπό τών ατμο-
σφαιρικών έπιορασεων και κυρίως τών ύετών, διότι
βεβαίως το κτίριον οέν ητο έστεγασμένον. IIρέπει
πάντως να οεχθώμεν ώς πιΟανήν τήν μερικήν τού-
/.ανιστον ςυλινην στέγασιν του κτιρίου.
Γό φρονρίον.
Ή μεσημβρινοουτικη άκρα της χερσονήσου τού
Σουνίου (ϊδ. είκ. Ιι περιβαλλόμενη υπο τείχους
1 "Αξιον ΜφατίΜ^αΜ*; ε·.ν£ ότι ί; έπιγραφτ, &ναφ4β(ΐ ητ·β·λ*ϊ·
κχ· οϋ"/ί Φίτοβολβϊον, 'Κπειδή ό|.ι*<>; ουδαιχοϋ του φρουρίου ΰπάρ/ε·.
λϊίψανον άλλου τοιούτου ο·κοδο·Λϊ|;ί.ατο; καϊ £ν γίνει άλλου κτιρίου δυ-
να*Μν#υ νά νοηαιμιύφν] κρος τοιούτον νχοΐΐόν, ΰποθίτοίΞν ότ·. τ, /ρή*-
κύκλω, άπετέλει ορούριον, και δη ώς εκ της προ-
νομιούχου Οέσεοος αύτοΟ, φρούριον σπουοαιοτατον,
το όποιον οί Αθηναίοι άπο παλαιιάτον περιτειχί-
σαντες. εφρουρουν επιμελώς, άποστέλλοντες στρα-
τηγον, μετα ουναμεοκ αναλόγου «τών στρατευο-
μένων επί Σουνίω » ώς ανα$έοουσιν αί ευρεθείσα·,
καϊ δημοσιευθείσα! εν τη πρώτη ημών εκθέσει έπι-
γραφαί. Είπομεν άπο παλαιτατου, διότι δεν εϊνε
εΰκολον νά όρίσωμεν ακριβώς τον χρόνον της πρώ-
της αύτου όχυφώσεως οιά τείχους. II είοησις ην
μεταδίδει ό Θουκυδίδης (VIII, 4) καθ ήν οί Αθη-
ναίοι έτείχισαν το Σούνιον κατά τον νειμώνα του
έτους 413-412, επί τού Πελοποννησιακού πολέ-
μου, προς άσφάλειαν τών σιτο:>όοων νηών, οτε
οί Αακεοαιμόνιοι, καταλαβόντες την Δεκέλειαν
απέκλεισαν αυτοΐς τήν εκείθεν συγκοΐνωνίαν προς
τον Ευβοϊκόν, οέν εϊνε εντελώς ακριβής. Αιοτι
φρούριον έν Σουνίω, περιβεβλημένον ύπό τείχους
πολυγωνικώ τω τρόπω έκτισμένου, προϋπήρχα·
εκεί του Πελοποννησιακού πολέμου, τουλάχιστον
κατά έκατόν έτη άρχαιότερον ". ΙΌ πολυγωνι-
κού τούτο τεί/ος. σωζόμενου και τά νυν έτι.
πολ/α/ου όε καϊ έν καλη καταστάσει, μαρτυ-
ρεί σαφώς την άλήθειαν ταΰτην. Αλλ ό Θουκυ-
δίδης οέν άνέγραψεν ολοις άναληθή πράγματα,
διότι πάντιυς οί Αθηναίοι έπεχείρησαν κατά τον
μνησΟέντα /ρόνον, τήν άνοικοδόμησιν έν Σουνίω
τείχους όχυρωτερου τοΟ παλαιού, ο\ ισοοου.ικώς
έρειργασμένων πώρινων και μαρμάρινων όοθογω-
νι'(ον δγκολίθων 4^) κατά τον έπικρατουντα
τοτε τρόπον της τειχοδομίας, χρξάμενοι άπο της
ό/υρίόσεως τού λιμενίσκου, τού κείμενου προς τό
ουτικόν της /ερσονησου (Πρβ σ/έοιον (")) κα'ι σώ-
ζοντος έτι τα ίχνη δυο τουλάχιστον νειοσοίκων.
Από τού λιμένος ή όχύρωσις αύτη τών Αθηναίων
προέβη εις ίκανον προς τά άνω οιάστημα (μέτοων
περίπου 75), κατά τον αΰτον τρόπον κτιζομένου
του τείχους και εις διπλήν, ίυς συνήΟίος, γραμμην.
Κίς το σημειον τούτο (ίδε Σχ. Η.), ένθα και ό δεύ-
τερος της όχυρώσεως ταύτης σωζόμενος πύργος,
α:; πλγ,Ουντικοΰ έν Τ>5 ΜΡ(Χν<ΑβΙ1 ταΰτΓ( £:ν« -εριληπτική ο-.α τό |Μ·
γιθο; τοϋ κτιρίου, ό>; λέγ£τα: καϊ οι' όίλλα, ι'ι; λ/, τί «νάκτορ», ·ί
κήποι, τά τιί/η, και τά τοιαιΰτα.
2 Π«β«ν«δς ζατ% τά τίλη τοϋ 6°» πΧ αίώνο;, οτ£ οί Αθηναίοι
ίπολέ^ουν τιρό; τού; Α'γινήτα; (τ:ρΓ5 'Ηροο. VI. 87 Χβ! !Κ)).