DOI Artikel:
Deffner, Michael: Archaioi amphoreis ek tēs en Dekeleia epauleōs
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.14363#0127
ΑΕ 1924 Αρχαίοι άμφορεΐς έκ της έν Δεκέλεια έπαύλεως 1 1 7
αυτόν άποτεινύμενοι εΐνε έκ τών ένισταμένων κατά της εις την θήραν συμμετοχής της
Άρκαδίσσης. Είς το στόμα ενός εξ αύτών ό ποιητής έ'ιΐηκε τάς λέξεις (Απόσπασμα 525):
«ένδον μένουσαν την γυνάϊκ' είναι δόκει έαθλήν, θύρασι δ' άξίαν τον μηδενός».
Έκ των λοιπών έπι τοΰ άμφορέως παριστανομένων ούδένα δύναμαι νά κατονο-
μάσω. "Απαντες είνε νέοι άμΰστακες, υψηλοί και ωραίοι, φέροντες χλαμύδας και έπι των
κεφαλών έχοντες ταινίας, βλέποντες και άκούοντες, αλλά μη άναμιγνυόμενοι εις τάς συ-
ζητήσεις τών δυο κέντρων. Λεν δπάρχει δέ, έφ' όσον γνωρίζω, έπ' αρχαίου ανάγλυφου ή
αγγείου παράστασις της αυτής υποθέσεως, ην συγκρίνων νά βοηθηθώ εϊς την δνομασίαν
τών άλλων έπι τοΰ άμ((ορέως προσώπων.
Ή θήρα τοΰ Καλυδωνίου κάπρου συχνά παριστάνεται είς τά έργα τής Ελληνι-
κής τέχνης. Έξοχωτέρα δέ όλων τών τής θήρας ταύτης παραστάσεων έΟεωρεΐτο πάρα τών
αρχαίων ή τοΰ εμπρόσθιου αετώματος τοΰ εν Τεγέα ναοΰ τής Άλέάς Άθηνας, όν έκτισε
Σκόπας δ Πάριος. Ό Παυσανίας (VIII, 45,3) παρέχει την άκόλουοον τοΰ έργου περιγραφήν:
« Αρχιτέκτονα δέ έπννϋ'ανόμην Σκόπαν αύτοϋ γενέσ&αι τον ΤΙάριον, δς και αγάλ-
ματα πολλαχοϋ τής άρχαίας Ελλάδος, τά δέ και προς Ιωνίαν τε και Καρίαν έποίηαε,
Τά δέ έν τοις άετοΐς έστιν έμπροσθεν ή ϋ'ήρα τοΰ ύός τοΰ Καλυδωνίου· πεποιημένου
3έ κατά μέσον μάλιστα τοΰ ύός, τη μέν έστιν Αταλάντη και Μελέαγρος και Θησεύς,
Τελαμών τε καϊ Πηλεύς και Πολυδεύκης και Ιόλαος, δς τά πλείστα Ήρακλεΐ αννέ-
-καμνε τών έργων, και Θεστίου παίδες, αδελφοί δέ Αλ&αι'ας' κατά δέ τον ύός τά
έτερα Άγκαϊον έχοντα ήδη τραύματα και άφέντα τον πέλεηυν άνέχων έστιν "Επο-
χος, παρά δέ αύτόν Κάστωρ και Αμφιάραος Οϊκλέους, έπι δέ αύτοΐς Ίππό&ους
ό Κερκύονος τοΰ Άγαμήδους τοΰ Στ.νμφήλον τελενταΤος δέ έστιν είργασμένος
Πειρίϋ·ονς. Τά δέ όπισ&εν πεποιημένα έν τοις άετοϊς Τηλέφον προς Αχιλλέα έστιν
■ή έν Καΐκον πεδιω μάχη».
Άπό τοΰ ΝνβΙοΙίβΐ1 (ΑΙΙο ΟθΒίαη&ΙβΤ, I, 8 Ι'.ΐΟ ίί) μέχρι τοΰ μεγάλου έργου τοΰ
ί)ιι<^;\8 περί τοΰ ναοΰ τής Αλέας Αθηνάς πολλά παρά πολλών εγράφησαν περί τοΰ ανα-
τολικού αετώματος, τής έν αύτώ διατάξεως τών ήρώων και τής έν τφ κειμένφ τοΰ Παυ-
σανίου Υποτιθεμένης ασυμμετρίας εις τάς δυο πτέρυγας τοΰ αετώματος. Ήγέρθη δέ και
συζήτησις περί τής έν τω κειμένφ λέξεως «μάλιστα», άν δηλαδή είς την φράσιν «πεποιη-
μένου δέ κατά μέσον μάλιστα τοΰ ύός» τό «μάλιστα» σημαίνει «περίπου, σχεδόν» ή
«ακριβώς». Επίσης διεφώνουν υί Αρχαιολόγοι, άν ό κάπρος κατείχε τύ κέντρον τοΰ αετώ
ματος. ή ό κάπρος όμοΰ μετά τής Αταλάντης. Καίτοι δμως μεταξύ τών όλίγων λειψά-
νων τοΰ άετοηιατος ευρέθη καϊ κεφαλή κυνηγετικού κυνός, ουδείς έκ ταύτης συνεπέρανεν,
ότι εις τόσον έπικίνδυνον θήραν οί κυνηγοί θά έφεραν μεθ' εαυτών και κύνας καϊ ότι συ-
νεπώς είς τό αέτωμα ί)ά παρεστάθησαν τοιούτοι επιτιθέμενοι έκ τών έμπροσθεν και τών
πλαγίων, ή προσκολλώμενοι και διώκοντες τον κάπρον έκ τών όπισθεν, ϊσως καϊ προ-
στρέχοντες έκ τών άκρων τοΰ άετοηιατος. Κατ' έμέ ή άνάμιξις κυνών δεν ήδύνατο παρά
νά καταστήση πολύ ζωηροτέραν την όλην σκηνήν. Ό Παυσανίας παρέλειψε ν' άναγράψη
τήν παρουσίαν κυνών ώς αυτονόητον, άλλ' ό παρά τών κυνών κατεχόμενος χώρος δέν ύπε-
λογίσθη παρά τών είκασάντων παράλειψιν τοΰ Παυσανίου είς τά ονόματα τών ήρώων.
Κατ' έμέ ό Παυσανίας ούδένα έκ τούτων παρέλειψε ν' άναφέρη ουδέ τό κείμενον παρουσιάζει
χάσμα. Μόνον κατά τήν αναπαράστασιν δέν πρέπει νά λησμονήσωμεν ότι οί εμπνευσμένοι
αυτόν άποτεινύμενοι εΐνε έκ τών ένισταμένων κατά της εις την θήραν συμμετοχής της
Άρκαδίσσης. Είς το στόμα ενός εξ αύτών ό ποιητής έ'ιΐηκε τάς λέξεις (Απόσπασμα 525):
«ένδον μένουσαν την γυνάϊκ' είναι δόκει έαθλήν, θύρασι δ' άξίαν τον μηδενός».
Έκ των λοιπών έπι τοΰ άμφορέως παριστανομένων ούδένα δύναμαι νά κατονο-
μάσω. "Απαντες είνε νέοι άμΰστακες, υψηλοί και ωραίοι, φέροντες χλαμύδας και έπι των
κεφαλών έχοντες ταινίας, βλέποντες και άκούοντες, αλλά μη άναμιγνυόμενοι εις τάς συ-
ζητήσεις τών δυο κέντρων. Λεν δπάρχει δέ, έφ' όσον γνωρίζω, έπ' αρχαίου ανάγλυφου ή
αγγείου παράστασις της αυτής υποθέσεως, ην συγκρίνων νά βοηθηθώ εϊς την δνομασίαν
τών άλλων έπι τοΰ άμ((ορέως προσώπων.
Ή θήρα τοΰ Καλυδωνίου κάπρου συχνά παριστάνεται είς τά έργα τής Ελληνι-
κής τέχνης. Έξοχωτέρα δέ όλων τών τής θήρας ταύτης παραστάσεων έΟεωρεΐτο πάρα τών
αρχαίων ή τοΰ εμπρόσθιου αετώματος τοΰ εν Τεγέα ναοΰ τής Άλέάς Άθηνας, όν έκτισε
Σκόπας δ Πάριος. Ό Παυσανίας (VIII, 45,3) παρέχει την άκόλουοον τοΰ έργου περιγραφήν:
« Αρχιτέκτονα δέ έπννϋ'ανόμην Σκόπαν αύτοϋ γενέσ&αι τον ΤΙάριον, δς και αγάλ-
ματα πολλαχοϋ τής άρχαίας Ελλάδος, τά δέ και προς Ιωνίαν τε και Καρίαν έποίηαε,
Τά δέ έν τοις άετοΐς έστιν έμπροσθεν ή ϋ'ήρα τοΰ ύός τοΰ Καλυδωνίου· πεποιημένου
3έ κατά μέσον μάλιστα τοΰ ύός, τη μέν έστιν Αταλάντη και Μελέαγρος και Θησεύς,
Τελαμών τε καϊ Πηλεύς και Πολυδεύκης και Ιόλαος, δς τά πλείστα Ήρακλεΐ αννέ-
-καμνε τών έργων, και Θεστίου παίδες, αδελφοί δέ Αλ&αι'ας' κατά δέ τον ύός τά
έτερα Άγκαϊον έχοντα ήδη τραύματα και άφέντα τον πέλεηυν άνέχων έστιν "Επο-
χος, παρά δέ αύτόν Κάστωρ και Αμφιάραος Οϊκλέους, έπι δέ αύτοΐς Ίππό&ους
ό Κερκύονος τοΰ Άγαμήδους τοΰ Στ.νμφήλον τελενταΤος δέ έστιν είργασμένος
Πειρίϋ·ονς. Τά δέ όπισ&εν πεποιημένα έν τοις άετοϊς Τηλέφον προς Αχιλλέα έστιν
■ή έν Καΐκον πεδιω μάχη».
Άπό τοΰ ΝνβΙοΙίβΐ1 (ΑΙΙο ΟθΒίαη&ΙβΤ, I, 8 Ι'.ΐΟ ίί) μέχρι τοΰ μεγάλου έργου τοΰ
ί)ιι<^;\8 περί τοΰ ναοΰ τής Αλέας Αθηνάς πολλά παρά πολλών εγράφησαν περί τοΰ ανα-
τολικού αετώματος, τής έν αύτώ διατάξεως τών ήρώων και τής έν τφ κειμένφ τοΰ Παυ-
σανίου Υποτιθεμένης ασυμμετρίας εις τάς δυο πτέρυγας τοΰ αετώματος. Ήγέρθη δέ και
συζήτησις περί τής έν τω κειμένφ λέξεως «μάλιστα», άν δηλαδή είς την φράσιν «πεποιη-
μένου δέ κατά μέσον μάλιστα τοΰ ύός» τό «μάλιστα» σημαίνει «περίπου, σχεδόν» ή
«ακριβώς». Επίσης διεφώνουν υί Αρχαιολόγοι, άν ό κάπρος κατείχε τύ κέντρον τοΰ αετώ
ματος. ή ό κάπρος όμοΰ μετά τής Αταλάντης. Καίτοι δμως μεταξύ τών όλίγων λειψά-
νων τοΰ άετοηιατος ευρέθη καϊ κεφαλή κυνηγετικού κυνός, ουδείς έκ ταύτης συνεπέρανεν,
ότι εις τόσον έπικίνδυνον θήραν οί κυνηγοί θά έφεραν μεθ' εαυτών και κύνας καϊ ότι συ-
νεπώς είς τό αέτωμα ί)ά παρεστάθησαν τοιούτοι επιτιθέμενοι έκ τών έμπροσθεν και τών
πλαγίων, ή προσκολλώμενοι και διώκοντες τον κάπρον έκ τών όπισθεν, ϊσως καϊ προ-
στρέχοντες έκ τών άκρων τοΰ άετοηιατος. Κατ' έμέ ή άνάμιξις κυνών δεν ήδύνατο παρά
νά καταστήση πολύ ζωηροτέραν την όλην σκηνήν. Ό Παυσανίας παρέλειψε ν' άναγράψη
τήν παρουσίαν κυνών ώς αυτονόητον, άλλ' ό παρά τών κυνών κατεχόμενος χώρος δέν ύπε-
λογίσθη παρά τών είκασάντων παράλειψιν τοΰ Παυσανίου είς τά ονόματα τών ήρώων.
Κατ' έμέ ό Παυσανίας ούδένα έκ τούτων παρέλειψε ν' άναφέρη ουδέ τό κείμενον παρουσιάζει
χάσμα. Μόνον κατά τήν αναπαράστασιν δέν πρέπει νά λησμονήσωμεν ότι οί εμπνευσμένοι