Instytut Historii Sztuki <Posen> [Hrsg.]: Artium Quaestiones (22.2011)

SPRAWA KS. SZCZĘSNEGO DETTLOFFA. UAM 1953

85

drugiej ofiary donosu do Wydziału Nauki i Oświaty KW PZPR w Pozna-
niu z 7 III 1953 roku24.
Wstępny etap „śledztwa" zakończył się nazajutrz, a jego ostatnim
akordem było przyjęcie, przywołanych już tutaj, wyjaśnień księdza pro-
fesora. Tego samego dnia Senat UP powierzył kolejny etap dociekań po-
wołanej specjalnie w tym celu Komisji Senackiej^. W jej skład weszli:
rektor UP prof. Jerzy Suszko, prorektorzy prof. Szczepan Szczeniowski
i zastępca profesora dr Wiktor Jaśkiewicz, dziekan Wydziału Filozoficz-
no-Historycznego prof. Witold Hensel, zastępca rektora do spraw admi-
nistracyjnych mgr Tadeusz Klanowski oraz I sekretarz KU PZPR przy
UP Zdzisław Wroniak i kolejny przedstawiciel tej partyjnej instancji dr
Józef Kwiatek. Komisja z animuszem zabrała się do powierzonych jej
obowiązków i „wobec sprzeczności w wyjaśnieniach ks. prof. Dettloffa
i zeznaniach świadków", postanowiła dokonać konfrontacji między nim
i sekretarką M. Prędką, skąd też wniosek, że to ona była denuncjator-
ką26 w trakcie konfrontacji świadek M. Prędka potwierdziła treść ze-
znań, których udzieliła poprzedniego dnia. Zaznaczyła przy tym, że nie
pamięta „czy ks. Dettloff powiedział do ob. Grabskiej słowa «serdeczne
współczucie», czy «gratulacje»", podkreśliła jednak, iż ksiądz profesor
„użył słów «bo Wasz Stalin umarł» względnie «nie żyje»"27. „Wyrażeniem
tym poczuła się dotknięta i dlatego wytknęła ks. Dettloffowi spożywanie
pączków w dzień postny [!]. Dodała, że słowa wyżej wymienione ks. Dett-
loff mówił z ironią i z półuśmiechem'^. Główny bohater „procesu", choć
wynik tej niedorzecznej tragifarsy zdawał się być z góry przesądzony,
usiłował się jeszcze bronić. Ksiądz profesor stwierdził, że „wyrażenie
Wasz Stalin nie zawiera nic poniżającego ani ironicznego albowiem mówi
ono o Stalinie ludu pracującego". Zaś na pytanie Komisji, czy „życzy so-
bie złożyć oświadczenie w duchu samokrytycznym [!]", oświadczył: „Je-
stem z usposobienia gadułą rubasznym w wyrażeniach, oraz lubię pożar-

24 Przesłuchiwana w tej sprawie sekretarka M. Prędka, zeznała: „6 III 1953 r. w lo-
kalu Klubu ubierałam portret tow. Stalina, przewijając ten portret czarnym jedwabiem.
Prof. Czekalski, który w tym czasie płacił w bufecie, podszedł do portretu i dotykając ma-
teriału powiedział: «To dobry materiał», poczym odszedł. Po chwili wrócił i z ironią i pół
uśmiechem wyraził się: «A to musiało drogo kosztować!» Ja mu odpowiedziałam, że w tym
wypadku cena nie gra roli, podkreślając mocno te słowa". Protokół z dodatkowego przesłu-
chania M. Prędkiej, Poznań, 11 III 1953 r., ibidem.
25 Sprawozdanie z dochodzenia przeprowadzonego w sprawie ks. prof Dettloffa
Szczęsnego, sporządzone przez P. Ławacza, kierownika Sekretariatu UP, ibidem.
26 Ibidem.
2? Protokół konfrontacji przeprowadzonej 12 III 1953 r. w obecności Komisji Senac-
kiej w sprawie ks. prof. Dettloffa Szczęsnego, ibidem.
28 Sprawozdanie z dochodzenia przeprowadzonego w sprawie ks. prof. Dettloffa
Szczęsnego, sporządzone przez P. Ławacza, kierownika Sekretariatu UP, ibidem.