DOI Heft:
Rozprawy
DOI Artikel:Słodkowski, Piotr: Partykularne znaczenia nowoczesności: wizualność I Wystawy Sztuki Nowoczesnej (1948) w świetle "Exposition internationale du surréalisme" (1947)
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.29070#0250
248
PIOTR SŁODKOWSKI
Wyimek z notatek paryskich poświadcza zatem styczność z Exposń
ńGem<G707m/e dn sn/TeudsTne, a zarazem utwierdza w przekonaniu,
że Kantor widział ją tylko w zalążkowej postaci, co potwierdzają też fak-
ty- Wystawę otwierano 7 lipca^o, tymczasem na pocztówce z 23 czerwca
Jurkiewicz informuje rodziców o planowanym „w tych dniach" wyjeździe,
a w liście do Bohdana Urbanowicza (4 VII) Kantor pisze, że do Krakowa
wrócił 30 czerwca, na 2 dni zatrzymując się w PradzeW Oboje opuścili
więc Paryż 11-12 dni przed wernisażem. Wobec tego nie może dziwić, że
w porównaniu z Palais de la decouverte, muzeum wynalazków przypo-
mnianym w dwóch długich zapiskach^, wystawę surrealistów Kantor
odnotował wyjątkowo lakonicznie. Artysta mógł być bowiem obecny tylko
przy wstępnej fazie montażu ekspozycji. Oprócz wyróżników de
Anpersddon i Rumroo/n, nie wspominał też Ołtarzy poświęconych bytom
mitycznym, które umieszczono w oktagonalnych komórkach. Można za-
tem precyzyjnie określić, że widział niewiele więcej niż architekturę La-
biryntu, i to najpewniej od strony trzeciej, ostatniej sali, nie zaś od stro-
ny Pokoju Deszczowego. Do 30 czerwca w Maeght trwała monograficzna
wystawa Georgesa Braque'a, która musiała zająć przynajmniej jedno,
jeśli nie dwa pierwsze pomieszczenia galerii. Jest zatem zrozumiale, że
pracę nad Exposd?'on (rde/ymbo/m/e dn SM7'rea/is7ne rozpoczęto od posta-
wienia konstrukcji Labiryntu, a typowo surrealistyczną scenografię
Radmoo/u i - zwłaszcza - Nade be SnpersddoT?. przygotowano już po wy-
jeździe Kantora.
Niewykluczone, że Kujawski, który brał udział w wystawie, zapoznał
go z twórczością współuczestników (Kantor potwierdza znajomość prac
Braunera, Caldera, Herolda, Lama, Wilfredo i przede wszystkim Matty^s).
40 W Pa/iorama des Ar7s 7947 jako data otwarcia wystawy figuruje 2 VII (s. 198).
M. Sawin, SarreaJJsnr G Pxde aad Ge BegGnGg of Ge 7Ven YoG ScAooJ, Cambridge
1995, podaje z kolei dwie inne daty wernisażu: 8 (s. 395) i 4 VII (s. 398). W przeważającej
części publikacji, także w tych najnowszych, za właściwą datę otwarcia pokazu uznaje się
jednak 7 VII. Zob. m.in. A. Turowski, Jerzy TGGiusU..., s. 61; 7945-7949. Pepardr ćt zero,
comme si Ja peGfare /Jaoadexiste, kat. wyst., Musee des Beaux-Arts de Lyon, XII
2008 - II 2009, red. E. de Chassey, S. Ramond, Lyon-Paris 2008, s. 53.
EK, s. 210. List T. Kantora do B. Urbanowicza z dn. 4 VII. rękopis w Zbiorach Spe-
cjalnych IS PAN w Warszawie, przedruk w: IWSN, s. 196.
42 T. Kantor, Afg7a7nor/hzy.-., s. 99-101, 103; EK, s. 113, 153, 184. Zob. też: W. Borow-
ski, Padeasz Kardor, s. 28-32.
43 Znajomość twórczości Caldera i Herolda T. Kantor potwierdza w liście do B. Urba-
nowicza z dn. 4 VII (IWSN, s. 196), znajomość twórczości pozostałych - w wykładzie wy-
głoszonym w krakowskim Związku Plastyków w 1948 r. (Tadeasz KaGor. Wędrówka...,
s. 164). O Matcie Kantor wspomina też w notatkach paryskich (tamże, s. 41); por. prze-
druk listy uczestników PxposG'o7r GJer/iafioyiaJe da sarreaPs7?re, zamieszczony w katalo-
gu wystawy: W Aręga Ja7..., t. IV, il. 7.
PIOTR SŁODKOWSKI
Wyimek z notatek paryskich poświadcza zatem styczność z Exposń
ńGem<G707m/e dn sn/TeudsTne, a zarazem utwierdza w przekonaniu,
że Kantor widział ją tylko w zalążkowej postaci, co potwierdzają też fak-
ty- Wystawę otwierano 7 lipca^o, tymczasem na pocztówce z 23 czerwca
Jurkiewicz informuje rodziców o planowanym „w tych dniach" wyjeździe,
a w liście do Bohdana Urbanowicza (4 VII) Kantor pisze, że do Krakowa
wrócił 30 czerwca, na 2 dni zatrzymując się w PradzeW Oboje opuścili
więc Paryż 11-12 dni przed wernisażem. Wobec tego nie może dziwić, że
w porównaniu z Palais de la decouverte, muzeum wynalazków przypo-
mnianym w dwóch długich zapiskach^, wystawę surrealistów Kantor
odnotował wyjątkowo lakonicznie. Artysta mógł być bowiem obecny tylko
przy wstępnej fazie montażu ekspozycji. Oprócz wyróżników de
Anpersddon i Rumroo/n, nie wspominał też Ołtarzy poświęconych bytom
mitycznym, które umieszczono w oktagonalnych komórkach. Można za-
tem precyzyjnie określić, że widział niewiele więcej niż architekturę La-
biryntu, i to najpewniej od strony trzeciej, ostatniej sali, nie zaś od stro-
ny Pokoju Deszczowego. Do 30 czerwca w Maeght trwała monograficzna
wystawa Georgesa Braque'a, która musiała zająć przynajmniej jedno,
jeśli nie dwa pierwsze pomieszczenia galerii. Jest zatem zrozumiale, że
pracę nad Exposd?'on (rde/ymbo/m/e dn SM7'rea/is7ne rozpoczęto od posta-
wienia konstrukcji Labiryntu, a typowo surrealistyczną scenografię
Radmoo/u i - zwłaszcza - Nade be SnpersddoT?. przygotowano już po wy-
jeździe Kantora.
Niewykluczone, że Kujawski, który brał udział w wystawie, zapoznał
go z twórczością współuczestników (Kantor potwierdza znajomość prac
Braunera, Caldera, Herolda, Lama, Wilfredo i przede wszystkim Matty^s).
40 W Pa/iorama des Ar7s 7947 jako data otwarcia wystawy figuruje 2 VII (s. 198).
M. Sawin, SarreaJJsnr G Pxde aad Ge BegGnGg of Ge 7Ven YoG ScAooJ, Cambridge
1995, podaje z kolei dwie inne daty wernisażu: 8 (s. 395) i 4 VII (s. 398). W przeważającej
części publikacji, także w tych najnowszych, za właściwą datę otwarcia pokazu uznaje się
jednak 7 VII. Zob. m.in. A. Turowski, Jerzy TGGiusU..., s. 61; 7945-7949. Pepardr ćt zero,
comme si Ja peGfare /Jaoadexiste, kat. wyst., Musee des Beaux-Arts de Lyon, XII
2008 - II 2009, red. E. de Chassey, S. Ramond, Lyon-Paris 2008, s. 53.
EK, s. 210. List T. Kantora do B. Urbanowicza z dn. 4 VII. rękopis w Zbiorach Spe-
cjalnych IS PAN w Warszawie, przedruk w: IWSN, s. 196.
42 T. Kantor, Afg7a7nor/hzy.-., s. 99-101, 103; EK, s. 113, 153, 184. Zob. też: W. Borow-
ski, Padeasz Kardor, s. 28-32.
43 Znajomość twórczości Caldera i Herolda T. Kantor potwierdza w liście do B. Urba-
nowicza z dn. 4 VII (IWSN, s. 196), znajomość twórczości pozostałych - w wykładzie wy-
głoszonym w krakowskim Związku Plastyków w 1948 r. (Tadeasz KaGor. Wędrówka...,
s. 164). O Matcie Kantor wspomina też w notatkach paryskich (tamże, s. 41); por. prze-
druk listy uczestników PxposG'o7r GJer/iafioyiaJe da sarreaPs7?re, zamieszczony w katalo-
gu wystawy: W Aręga Ja7..., t. IV, il. 7.