DOI Heft:
Rozprawy
DOI Artikel:Kiecko, Emilia: Międzynarodowa Wystawa Architektury Intencjonalnej Terra-1
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.29070#0277
MIĘDZYNARODOWA WYSTAWA ARCHITEKTURY INTENCJONALNEJ TERRA-1
275
będąca wynikiem aktualnego rozwoju technologicznego i społecznego,
zawierałaby w sobie wszystkie inne formy architektonizacji i cechowała-
by się znacznym «skatandryzowaniem»"ih Architektonizacja strefy umu-
zealnionej wymagałaby restrykcyjnego wpisywania się nowych obiektów
w już zastany kontekst (przede wszystkim kulturowy). W strefie techno-
logicznej panować miała za to zupełna wolność twórcza ograniczona je-
dynie wymaganiami społecznymi i możliwościami technicznymi^. Efek-
tem tak skonkretyzowanych przemyśleń Mullera, ale niewątpliwie także
ich w pewnym sensie ekstremalizacją, było stworzenie przez niego pla-
stycznej wizji „Terry X"ik
Miał być to projekt „totalnego" zorganizowania Ziemi, obejmujący jej
powierzchnię (uwolnioną od nadmiernej urbanizacji) i zamienioną na
wielki „ogród zoologiczno-botaniczny". Stać się ona miała domeną szero-
ko pojętego „ludyzmu"!?. Dalej, obszar wokołoziemski „zabudowany" na
wysokości 2000-2500 m kulistą samonośną siatką geodezyjną z „wmon-
towywanymi" mieszkaniami, stanowiący strefę mieszkalną i wreszcie
strefę podziemną, w której umieszczony zostałby sterowany komputero-
wo i całkowicie zautomatyzowany przemysł produkujący wszelkie moż-
liwe dobra i utylizujący odpady z wyższych stref. Pomysł „Terry X" miał
wszelkie cechy utopijnej koncepcji „futurologicznej", jakich wiele poja-
wiało się wówczas tak na świecie, jak i w Polsce. Dla idei wystawy Terra
był jednak istotny ze względu na okoliczności swego powstania. Stwo-
rzony został bowiem - jak wyżej wspomniano - na motywach anali-
tycznego tekstu poświęconego istotnym problemom współczesnej archi-
tektury^.
Jak pokazują to prace nadesłane na Terra-1, złożone w większości
właśnie z tekstu problematyzującego jakieś zagadnienie, uznane przez
uczestnika ekspozycji za ważne, i stanowiącego jego ilustrację, a niejed-
nokrotnie także rozwiązanie, materiału ikonograficznego (czy to w po-
staci projektu, zdjęcia, diagramu itd.), tego samego modelu działania,
który sam przedsięwziął w przypadku „Terra X", Muller oczekiwał też od
14 S. Muller, ŚrohonnsAo na^nra^ne..., op. cit., s. 142.
is Ibidem, s. 142-143.
ii Została ona następnie opublikowana w: J. Chwałczyk, Kontrapan/zT, Wrocław
1974, s. 65. A także w: S. Muller, Exohns z naszej pćanety?, op. cit., s. 12-13, 24-25.
ii Którego jednym z obszarów miała być także uprawa roli, rozumiana jako czynny
wypoczynek.
i8 W tym, co najistotniejsze samej jej definicji. Muller, idąc tropem m.in. Umberto
Eco, rozszerzył jej pojęcie, obejmując nim wszystkie twory człowieka, aplikowane przezeń
środowisku naturalnemu (a więc oprócz tradycyjnie rozumianych obiektów architekto-
nicznych także np. urządzenia przemysłowe, energetyczne, drogi itd.). Zob. S. Muller,
Środooks/m..., op. cit., s. 141.
275
będąca wynikiem aktualnego rozwoju technologicznego i społecznego,
zawierałaby w sobie wszystkie inne formy architektonizacji i cechowała-
by się znacznym «skatandryzowaniem»"ih Architektonizacja strefy umu-
zealnionej wymagałaby restrykcyjnego wpisywania się nowych obiektów
w już zastany kontekst (przede wszystkim kulturowy). W strefie techno-
logicznej panować miała za to zupełna wolność twórcza ograniczona je-
dynie wymaganiami społecznymi i możliwościami technicznymi^. Efek-
tem tak skonkretyzowanych przemyśleń Mullera, ale niewątpliwie także
ich w pewnym sensie ekstremalizacją, było stworzenie przez niego pla-
stycznej wizji „Terry X"ik
Miał być to projekt „totalnego" zorganizowania Ziemi, obejmujący jej
powierzchnię (uwolnioną od nadmiernej urbanizacji) i zamienioną na
wielki „ogród zoologiczno-botaniczny". Stać się ona miała domeną szero-
ko pojętego „ludyzmu"!?. Dalej, obszar wokołoziemski „zabudowany" na
wysokości 2000-2500 m kulistą samonośną siatką geodezyjną z „wmon-
towywanymi" mieszkaniami, stanowiący strefę mieszkalną i wreszcie
strefę podziemną, w której umieszczony zostałby sterowany komputero-
wo i całkowicie zautomatyzowany przemysł produkujący wszelkie moż-
liwe dobra i utylizujący odpady z wyższych stref. Pomysł „Terry X" miał
wszelkie cechy utopijnej koncepcji „futurologicznej", jakich wiele poja-
wiało się wówczas tak na świecie, jak i w Polsce. Dla idei wystawy Terra
był jednak istotny ze względu na okoliczności swego powstania. Stwo-
rzony został bowiem - jak wyżej wspomniano - na motywach anali-
tycznego tekstu poświęconego istotnym problemom współczesnej archi-
tektury^.
Jak pokazują to prace nadesłane na Terra-1, złożone w większości
właśnie z tekstu problematyzującego jakieś zagadnienie, uznane przez
uczestnika ekspozycji za ważne, i stanowiącego jego ilustrację, a niejed-
nokrotnie także rozwiązanie, materiału ikonograficznego (czy to w po-
staci projektu, zdjęcia, diagramu itd.), tego samego modelu działania,
który sam przedsięwziął w przypadku „Terra X", Muller oczekiwał też od
14 S. Muller, ŚrohonnsAo na^nra^ne..., op. cit., s. 142.
is Ibidem, s. 142-143.
ii Została ona następnie opublikowana w: J. Chwałczyk, Kontrapan/zT, Wrocław
1974, s. 65. A także w: S. Muller, Exohns z naszej pćanety?, op. cit., s. 12-13, 24-25.
ii Którego jednym z obszarów miała być także uprawa roli, rozumiana jako czynny
wypoczynek.
i8 W tym, co najistotniejsze samej jej definicji. Muller, idąc tropem m.in. Umberto
Eco, rozszerzył jej pojęcie, obejmując nim wszystkie twory człowieka, aplikowane przezeń
środowisku naturalnemu (a więc oprócz tradycyjnie rozumianych obiektów architekto-
nicznych także np. urządzenia przemysłowe, energetyczne, drogi itd.). Zob. S. Muller,
Środooks/m..., op. cit., s. 141.