Iustinianus <Imperium Byzantinum, Imperator, I.>: Corpus Ivris Civilis Ivstinianei (Band 3): Digestum Nouum, Sev Pandectarvm Ivris Civilis Tomvs Tertivs: Ex Pandectis Florentinis quoad eius fieri potuit, repraesentatus (Lyon, 1627)

* In Pand.El.
ſemper cotti-
ſcribi-

tur, & cottidis.

diann

per c. & tr.

* Interdictum
de aqua quo-
tidiana & ſti-
ua pertinet ad
retinend vel
aicendam
quaſi poſſeſſi
nem aque du-

vururaaa

cend.

* Interditl de
quoti-
diana & eſtiua,
interdicti
itinere
actuque priua-
to differentia.
Interdicta
de ſeruituti-
poſſunt
eſſe etiam re-

aqua

&
de

.bus

ſtitutoria.

* Interdictum
prohibitorium
de aquæ iure
ex publico du-

cend.

J Caſtellum,
pro diuidiculo
aquarum pu-

blico.

* Grciſmus
ſubaudi tantû.
Aat. Aug. lib.

Stippo.ppo.

715

Digeſtorum Lib. xl



illam prator tuetur in-
terdicto reddito.
SVS. Ponitur

&
edictum, cuius

ſenſus eſt: Qui aquam
de loco alieno duxit
per annum: quo mi-
nus in futurum ducat,
prætor vetat fieri vim.
Secundô loquitur Vl-
pia. & dicit: hoc edi-
ctum eſt prohibito-
rium, & eſt etiam re-
ſtiturorium quod ex-
pone vt in glo, & habet
locum in aqua quoti-
dia. & illa aqua dicitur
quotdrana, non tan-
tûm illa que quotidie
ducitur, ſed & illa qua
omni tempore poſſet

It prator.CA-

quo tempore non ex-
pedit. Et quotidiana
aqua differt ab ſtiua
in vſu. quotidiana
enim ducitur & eſtiuo
tempore. ſic & dicun-
tur veſtimenta ſtiua,
quibus quis vtitur in
eſtate. ſic caſtra eſtiua
dicuntur, ſed verius eſt
vt dicamus diſcerni
eſtiuam aquam à quo-
tidiana, inſpecta men-
te hominum vten-
tium. nam ſi aqua qu
perpetuô duci poreſt,
non tamen quis veitur
ea niſi in ſtate, eſtiua
dicatur: idem multo
magis ſi aqua eſt talis
quæ non poteſt duci
niſi in ſtate. & ſi na-
tura locorum ſit talis
vt non recipiat aquam
niſi in ſtate, eſtiua
aqua dicitur. Poſtea
exponit verbum edicti,
ſcilicet anno nam ſuf-
ficit vna die anni du-
xiſſe aquam, vel vna

DE AQVA QVOTIDIAN A
ET

Vſus aqua ſicut itineris, eſt quadam quaſi poſſeſſio:ideõque hanc ſicut

duci, duci tamen ali-

ASTIVA.

DE AQVA QVOTI-
diana & eſtiua.

TITVLVS XX.

j. Titxx.

ducere non J expediat, etſi poſſit

duci.

3. Duo autem ſunt generat
aquarum: eſt quotidiana, eſt &
œſtiua. Quoridiana ab æſtiua vſu
differtf, non iure 6. Quotidiana

Superiori interdicto ſimile eſt quod ex
hoc titulo competit ad f retinendam vel
apiſcendan quaſi poſſeſſionem ducendæ
aquæ cottidianæ vel aſtiua vel hyberna, niſi
quod vel vno die aut nocte hoc anno aut
hac vel priori aſtate, hac vel priore hyeme
duxiſſe ſatis eſt, interdicto* ſuperiore iter
vel actum vel viam neceſſe eſt hoc anno in
vſu habuiſſe vel xxx. diebus. & poſſuntj
hac omnia interdicta de ſeruitutibus ruſti-
cis etiam eſſe reſtitutoria, ſi quid factum ſit

qua ex re iter, actus, via, aqua, vel vſus,

eius deterior ſit, fiat. Sed adiungitur his
aliud hoc titulo interdictum prohibitorium
* de aqua publica qua ex caſtello , id eſt
diuidiculo aquarum publico ducitur per-
miſſu principis, quod tamen non ad poſſeſ-
ſionem, ſed ad tuendum ius aqua pertinet
magis, quam princeps aſſignauit, atque de
iure, non de facto eſt vt ſuperiora. CrIAC.

1. VLPIANVS libro ſeptuagenſimo
ad Edictum.

5

& It prætor: Vti hoc
anno aquain, qua de



illo duxiſti: quo mi-
nus ita ducas, vim fieri veto*,
1. Hoc interdictum prohi-
bitorium , & interdum reſtitu-
torium eſt : & pertinet ad aquam

quotidianam.

2. 5 Quotidiana autem aqua
non illa eſt e *, que quotidie du-

ea eſt quæ duci adſiduë ſolet, vel
œſtiuo tempore , vel hiberno:
etiam ſi aliquando ducta non eſt.
Ea quoque dicitur quotidiana,
cuius ſeruitus intermiſſione tem-
poris diuiſa eſt. Eſtiua autẽ eaeſt,
qua ſtate ſola vti expedit: ſicu-
ti dicimus veſtimenta eſtiua, ſal-
tus eſtiuos, caſtra eſtiua: quibus
interdum etiam hyeme, plerum-
que autem eſtate vtamur. Ego
probandum puto, ex propoſito
vtentis, & ex natura locorum
aquam eſtiuam à quotidiana diſ-
cerni. Nam ſi ſit ea aqua que
perpetuô duci poſſit, ego tamen
œſtate ſola ea vrar: dicendum eſt
hanc aquam eſſe æſtiuam. Rur-
ſum ſi ea ſit aqua quae non niſi
eſtate duci poſſit, eſtiua dice-
tur. Et ſi ea ſint loca quæ natu-
ra non admittantaquam niſi
ſtate: dicendum erit recte

agitur, non vi non, eſtiuam dici.
clam, non precario ab

4. 5 Quod autem ſcriptum eſt
in interdicto, Vii hoc anno aquam
duxiſti: hoc eſt, non quotidie,
ſed hoc anno vel vna die l, vel
nocte. Ergo quotidiana quidem
aqua alia eſt, que quotidie duci
poſſit, vel hyeme, vel ſtate, etſi
aliquo momento temporis du-
cta non ſit l: ſtiua ea, que quo-
tidie quidem duci poſſir, vel ſo-

716
riuum cum ea aqua quam ſum conſuetus ducere? Certe prohi-

beri poſſum ne hanc aquam ducam & ab eo loco ducere prohi-
bebor, quo coniungitur aqua-verius autem eſt vt à prin, aqua



prohibear ducere. Sed pone quod habeo ius ducendi x. oues au
fontem tuum cauſa bibendi. duco axx. certè prohibeor in x. duceu-

dis tantum, non in

aliis. Poſtea dicit: hoc

interdictum competit

tantum ei qui putat

ſe habere ius ducendi

aquam. & ſufficit quod
a princi. duxit aquam ſupra de
non vi, non clam, non

Non mni
honeſta & e
pediunt que
licentl ſempur
ritu.
nHn.
Huc pertin

precario, ſed credens ſie aqua

ſe habere ius ducendi

liſtinctiones,
quas laté ex.

aquam, licet poſtea vi plicat
vel clâm ducere cœpit Rhodig. ll.

aquam. Sed quid ſi à let.
anni duxit

princip.

anti.4

aquam: poſtea per ſe
aqua veniebat: & ali-
quis nune prohibeat
aquam venire? Dici-
tur quod habet locum
hoc interdictum. Item
habet locum hoc in-

terdictum

quando

quis credit ſe habere
ius ducendi aquam de
tertia in tertiam diem, l’Vſunm, teni.

vel de quinta in quin-

tam diem, & c

us:vſum iute
ſeruituts iu-

œpit du¬ reiurando pro.

cere per vnam diem:& bari hine col-

poſtea.
ducere alia tertia-die
vel quinta, nam habet
locum hoc interdi-
ctum. ſecus autem ſi
nunc volebat ducere
omni die: nam bene
poſſet hoc caſu prohi-
beri. Vltimô dicit: pro-
hibitus ducere aquam
quam per annum du-
xeram: ſteri long
tempore quod nõ ſum
auſus ducere aquam:&
ſic non vtendo amiſi
ius aquæ ducenda.
agam contra te hoc
interdicto, per quod
conſttues mihi ſeruit.
de nouo. hoc ditit
vſque ad S. ſi fundum.
FR. Acc.
a Veto. facit ſupra
tit. j. l. j. in princ. &
infra de fonte. l. j. in

prohibeatur ligit Albenc.

citur: ſed ea qua quis quotidie
poſſit vti, ſi vellet: quamquam
quotidianam interdum hyeme

nocte. ſic ergo quoti-
diana aqua dicitur que
omni tempore duci
poteſt: licet aliquo
tempore quandoque
non vtatur. eſtiua au-
tem eſt qu eſtate tantûm ducitur: fiue alio tempore poſſit du-
ci, ſiue non. & hoc interdictum habet locum in aqua perenni,
que tamen duci poſſit. ſunt enim quadam aqu qu duci non
poſſunt:vt aquæ puteales, id eſt, que ſunt in puteis, & ſimiles. in
iſtis tamen poreſt concedi hauſtus aquæ. Poſtea dicit: hoc inter-
dictum de aqua, item interdictum de fonte, competunt ei qui du-
cebant aquam ex capite aqua caput autem aquæ dicas locu vnde
aqua naſcitur: & de hoc tradit exempla. Et competit hoc interdi-
ctum illi qui iure ſeruit vtebatur iſta aqu ductione:ſiue habebat
ſeruitu. ad hoc, fiue non, ſed credebat ſe habere. Item hoc interdi-
ctum competit ſiue ducebat aquam cauſa irrigãdi agros ſuos: ſiue
cauſa ſui & familiz, etiam ſi ducebat iſtam aquam ad domum ſuã.
nec eſt vis ſiue hc aqua erat frigida, ſiue calida. nam & in quibuſ-
dam terris vtitur aqua calida ad irrigandos agros. & ſiue aqua quã
vis ducere, ſit intra vrbẽ, ſiue extra: idem eſt. & permittit prtor
per hoc edictum codem modo duci aquam quo hoc anno ducta
eſt, id eſt per cumdem riuum: cum per maiorem vel prorſus aliu
riuum ius aqua ducendæ ad fundum meum, debetur omnibus
partibus fundi. ſi autẽ ad fundum emprum iuxta meum antiquum
poſitum velim ducere aquam: non poſſum, niſi primo antiquum
meum fundum intraret aqua. nam poſtea poſſem eam ducere ad
alium meum fundum emptumniſi hoc eſſet cum magno incom

a

princ. & j. eod. S. quod
autem, &c. AGC.
b Hoc interdictum
prohibitorium eſt. vt in-
fra ea. l. S. Labeo. ſic &
ſuperius: vt ſupra tit. j.

la ſtate, ducatur autem eſtate
tantûm, non & hyeme: non quia

non poſſit & hyeme, ſed quia

l. j. S. j.
c JReſtitutorium eſt. vt* cogaris deſtruere quod feciſti: ſi forte
aliquid feciſti quo minus poſſim aquam ducere vti hoc anno du-
ri. & facit jead l.S. praterea illud ſciendum. & S. Labeo.
d Quotidiana de eſtiua dicitur j. eod.S deinde.
e J Non illa eſt. ſcilicet ſola. & facit infra de verb. ſignif. l. ma-
lum. S. fin.
f 5 Differt vſu.vt apparet ex ſequentibus.
g Non iure. quia pro vtraque dantur interdicta, licet diuerſa:
vr j.ea. l.S. quod autem diximus.
h Tempore. vt interuallo menſium,vel dierumenon autem hye-
mis, vel eſtatis: ſic actioP legis Aquiliæ aptitudines dicitur p¬
nalis licet non ſemper ſit ibi pœna:vt Inſtit. de lege Aquil. S. his au-
tem verbis. & facit S. de flumil. j. S.ij. Acc.
i Dicendum. Tria d ergo exiguntur vt aqua ſit quotidiana.
1. Primô, vt quoridie & omni tempore ſui natura duci poſſit.
2. Item vt nullo tempore impediatur eius vſus propter naturam
loci cui ſeruitur. vt hic, & j eodl. de interdicto. 3. Item tertium, ſci-
licet propoſitum vtentis, ſcilicet quod eo propoſito vtatur quod
omni tempore velit ca vti, etſi non quotidie dûcat: vt hic. & facit
S. de ſeruit. vrban pradio lforamen. Acc.
e Vna die. ſecus in ſuperiore interdicto: quiaxxx diebus: vt
S.tit. j.l.j.S. hoc interdicto.

modo domini aqua. Quid autem ſi aliam aquam immiſceo in

A

l( Ducta ſit. vel non ſit, quia hoc non curo, poſſir vel n.
poſſit

.

a Interdictun
de aqua, que-
tenus reſſitu-
torium.
Aquiliz le-
gis actio dici-
tur penalis
aptitudine.
eVerba rebus
plerumque
tribuuntur
pouentia pr
poſito vtenti,
& aptitudine,
non ab actu, ve
hic:aqua quo-
tidiana, que
uotidie por
teſt duci: legis
Aquiliz aii
œnalis, quia
aptitudine a¬
lis: vt hic. ſie
leruitutes co-
tinuã cauſan
habere dicun-
tur, licet cel
ſent quandu
que. l. erui-
tes. ſupra delir
rtutibus.
d Aqua quol
diana vr ſit

tria requiu
tur.