DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.2603#0780
* Memorabi-
lia ad hune ti-
tulſi pertinen-
fertValer Ma-
aim.lib. 8c.4 indicia: queſtio po-
1521
DE QVSTIONIBVS.
ſtio, & in
TM quantú cre¬t
datur queſtioni, eſt
videndum. & certè
quaeſtio non fit cuim
indicia non prace-
dunt. ſi ergo prcedut
teſt fieri. Item que-
ſtioni ſoli fides, ſcili-
cet plena, non adhi-
betur. & quod non ſit
à queſtione ſiue à tor-
mentis incipiendum,
reſcripto diui Hadria-
ni cauetur. verba cu-
ius reſcripti ponuntur
in littera. Item cum
multi ſunt torquendi:
incipiendum eſt ab eo
de quo ſit veriſimile
veritatem melius ape-
riri.A Quasrro-
NEM. JCum accuſem
Titium de aliquo de-
licto, contra quem
ſunt aliqua indicia: &
volo facere torqueri
aliquos quos produco
de mea domoenon au-
dior. Item ſi Titius &
eius vxor tenuerunt a¬
liquam ſicut filiam eo-
rum, & nune dicat
aliquis non eſſe filiam
eorum, non de facili
ei creditur. FRANC.
AcCVRS.
N criminibus.J CASVS. Cauſa inueſtigandorum cri-
minum quaſtio adhiberi ſolet. & quando fiat que-
DE QVESTIONIBVS*.
TITVLVS XVIII.
Expoſitis ſpeciebus publicorum iudicio-
rum, & ſuperiori titulo praſtabat inter ea
differentiam conſtitui quantum attinet ad
damnandos abſentes, vel publicanda eorum
bona. & hoc titulo ſimiliter etiam, vt ſi
capitalia, & atrociora ſint crimina, veritas
inueſtigetur per quaſtiones & tormenta
ſeruorum qui in teſtimonium vocantur, in
caput etiam dominorum interdum, non te-
nere. ſi qua alia ſint ſiue iudicia ſiue crimi-
na. l. viij. Quaſtio interrogatio eſt qua ſit
per tormenta, de reis vel de his qui facto in-
terueniſſe dicuntur. nam, vt quidam ait,
facti in eculeo quaſtio eſt, iuris in iudicio.
CVIAC.
Hac lex diuiditur principaliter in
tres partes. Primô loquitur quando
perueniatur ad quaſtionem ſeu tortu-
ram. Secundô loquitur qua perſona
debeant torqueri, & quæ non. Ter-
tiô de effectu quaſtionis ſeu confeſſio-
nis habita per tormenta. ſecunda ibi,
idem diuus Hadrianus. tertia ibi, di-
uus Seuerus. Item qualibet pars in
plures partes diuiditur. ideo proſequi-
De queſtionibus.
1522
cuiuſcunque corporis, ſiue ſocietatis, vt poſſit torqueri contra
quenlbe de le copore ſue ſocitate. Irem ile qui mini
eruit bona fide tamquam ſeruus, ſiue eſſet ſeruus alienus, ſi-
ue liber homo eſſet: non poteſt contra me torqueri. Item li-
bertus contra patronum non poteſt torqueri. Item nec frater
1
A Ncriminibus eruẽ-
J dis t quaſtio ad-
Vhiberi ſolet: ſed
quando vel quate-
nus id faciendum
ſit, videamus. Et non eſſes à tor-
mentis incipiendum, & diuus Au-
guſtus conſtituit, neque adeô fi-
dem quſtioni adhibendam.
1. Sed & epiſtula diui Ha-
driani ad Sennium Sabinum con-
tinetur t. verba reſcripti ita ſe
habent: Ad tormenta ſeruorum
ita demum veniri oportet, cum
ſuſpectus eſt reus, & aliis argu-
mentis ita probationi admoue-
turſ, vt ſola confeſſio b ſeruo-
rum deeſſe videatur.
2. Idem diuus Hadrianus
Claudio Quartino reſcripſit, quo
reſcripto illud expreſſit, à ſuſpe-
ctiſſimo incipiendum l, & à quo
facillime poſſe verum ſcire iudex
crediderit.
3. 5 Ad queſtionem non eſſe
prouocandos eos quos accuſator
de domo ſua produxit!, nec fa-
cilè credendum ſubiectam eam,
contra fratrem. & om-
nes illæ perſonæ quæ
contra certas perſo-
nas non coguntur di-
cere teſtimonium, nec
contra cas torquenda
erunt. LSERVVM MA-
RITI. Seruus ma-
riti poteſt torqueri
contra vxorem eius.
Item aliquo damnat
poſſunt ſerui cius
quondam torqueri cõ-
tra eum, cum deſie-
rint eius eſſe. Item ſi
manumitto ſeruum
meum hoc pacto, ne
torqueatur contra me.
poterit torqueri con-
tra alium. & intelli-
gas eo caſu quo libe-
ri homines torquen-
tur. Item ſeruus qui
nunc eſt tuus: tempo-
re autem accuſationis
inceptæ contra te non
erat tuus, bene poteſt
torqueri contra te. I¬
tem ſeruus quem di-
cis te emiſſe: ſi probo
vendi. non tenuiſſe ali-
qua de cauſa, vt quia
venditum tibi à pupil-
lo ſine tutore, vel alia
de cauſa, & ſie non
tuum eſſe: poteſt tor-
queri contra te, cum
tuus non ſit: hoc ta-
tur per particulares. & in iſta prima
parte primo iuriſconſultus dicit quæ-
dam generalia: poſtea deſcendit ad
ſpecialia.
a JIn criminibus eruẽ-
dis.id eſt inueſtigãdis.
FR. AccVRS.
bJ Quaſtio quid que-
ſtionis verbo contine-
tur, dicitur ſuprà de in-
iur. l. item apud Labeo-
nem. S. quaſtionem. &
ad Silan. l. j.queſtio-
nent.
a Negatioim¬c Et non eſſe. docet quando ſit facienda per contratium ,
plicat contra- dicendo quando non: quia tune cûm non ſunt indicia, non
riam adfirma facienda eſt:& ſic eſt ſuprà de his qui ſunt ſui vel alie.lur. l. j. Item
E’Qualtin ſine quatenus, docet infrà cum dicit: neque adeo, &c. & dic c adeo,
indicis nõ eſt ſeilicet vtei ſoli credatur: vt infrà ead. l. S. quaſtioni. 2. Vel dic
adhibenda. adeb, ſcihcet vt ab ea incipiamus. & ad hoc Cod. eod.l. miles. & l.
t Quaeſtioni j & j. eod. l vnius. S- in e. & C. de falll ſicut. Sed contrà S.ad Sil.
non aleo ſides l prius. Sed certe non dicit prius, id eſt ante indicia:ſed prius quam
quia nec eiſo¬ alij. AcevRS.
li creditur,nec d Continetur. ſ. non eſſe à tormentis incipiendum.
ante indicia. e J Reſcripti. id eſt epiſtolæ..
f Admouetur. aliàs amouetur. ſ. de innocentia ad nocentiam.
ſeil reus.
Confeſſio. ſ. per tormenta. AcCVRS.
meipendun vt multi accuſabantur qui torquendi erant,
cum præcederent indicia: vt j. cod. vnius. 2. Veldic quod vno
acculato contra quem erant indicia: & multi petebantur tor-
d Queſtio an queri: ab d eo qui minus timeat illum in quem torquetur, eſt in-
inchoãda ſit à cipiendum AcCVRS.
Iuſpectiſſimo, Produxit. facile enim proeo dicerent ad quod C.de teſti.l.
an vero à de¬ ..A;
bili. ij ff de teſti. l pater. & le pen.1-
Domeſtieus e S Subiectam. i quod ſit ſuppoſita ad fquod S. de lib. agnoſl j.
pro domeſtico 5. Iulianus. in fi5. licet ſit argacontrà. S. de Car. edict. l. j 9 ſi quis.
non eſt tor in fi.S.AecVRS.
treis pa¬ ſIi u CORNELIOICASVS. Quaſtioni vnius ſerui.
ſda. id eſt, dito cius non creditur plenarie: ſed alia argumenta re-
tor probare quiruntur. Secundô dicit: ſerui dicuntur aurum alicuius expor-
vlterius tene- taſſe cum domino corum, & de hoc torquentur. dicitur quôd
tur antequa non debent interrogari de domino, & ſi ſponte dicant de eo:
s torqueri non credeturIDDIV1 FRATRES. QQuſtio aliqua eſt in-
ter heredes de rebus hereditariis. ſerui corum communes ex alia
cauſa quam hereditatis vel ſerui vnius corum tantûm non ſunt
ſuper hoc torquendi: etiam ſi dicatur vnum heredum queſiſ-
ſe dominium fictitie in illo ſeruo. SERVVM.J Seruus muni-
cipum poreſt torqueri in caput cuiuſque ciuis. Item in ſeruo
1. VLPIANVS libro octauo de
officio Proconſulis.
quam ambo parentes dicuntur
charam filiam habuiſſe, reſcripto
diuorum fratrum ad Lucium Ti-
berianum emiſſo declaratur.
4. 5 Iidem Cornelio Pro-
culo reſcripſerunt, non vtique
men prius probato.
Vltimo dicit: ſerui non
ſunt torquendi con-
tra dominum: & ſi tor-
ti ſint de facto, nulla
fides habetur dictis co-
rum. (DIVVS SE-
VERVS.J Confeſſio
accuſati non habetur
pro probatione, ſi nulla alia ſit probatio. & hoc intelligas quan-
do non perſeuerat in accuſatione: vel quando in tormentis
fuit confeſſus. & dic de hoc vt in Gl. domini mei Accurſ. hîc po-
ſita. (CVM QVIDA M. Cum te accuſarem de aliquo deli-
cto, petebam ſeruum tuum torqueri contra te volens ſerui
pretium deponere vt tibi detur. dicitur quod non audior. Se-
cundo dicit: ſerui tui torquentur occaſione cuiuſdam delicti
quod dicitur cos commiſiſſe. ſi aliquid contra dominum di-
cunt, dominus ex hoc grauatur, id eſt nocet domino, & hoc
dicebat quoddam reſcriptum: ſed hoc reſcriptum correctum eſt:
nam nullo modo præiudicat domino.IN CAVSA.J Die
caſum vt in Gl. domini mei Accur. hîc poſita: que incipit, ne-
gotiator, &c.QV1 QVASTIONE M. Docet qualiter eſt
interrogandus qui torquetur. DIVVS HADRIANVS.
Seruus agricola Pompeij accuſatus de aliquo delicto, poſitus
ad tormenta de ſe poteſt interrogari. de aliis autem ſi dicat, eſt
rei indicium, id eſt vt reus indicaretur, vt ſciatur qui alij fece-
runt delictum. QVSTIONI.J Nunc dicit quando cre-
datur tormentis, & quando non. Item inimicorum quaſtio-
ni quandoque habetur fides, quandoque non: vt ſi eſt inimici-
tia magna, cis non credatur, aliàs ſic: vt hîc habes in Gloſſ.
(CVM QVIS.) Latroncs quoſdam cepi: & eos iudici aſſi-
gnaui, vt eos faciat torqueri, ad ſciendum ſi ſint latrones, vel
non, ipſi torti dicunt latrones fuiſſe mecum, dicitur quod quan-
tum eſt contra cos, creditur: quantum contra me eſt, non. &
dic vr in littera. S1 QVIS VLTR0.) Licèt quis ſponte
confiteatur ſe homicidium feciſſe: non ſemper eius confeſſioni
ſtatur. quidam enim ob metum vel ſimilem cauſam dicunt
quod non eſt verum imô extat epiſtola quorumdam qua eſt
cautum quod ſeruus cuiuſdam confeſſus ſe homicidium feciſ-
ſe, & ex hac confeſſione damnatus, apparuit poſtea non culpabi-
lem fuiſſe, & ſic reſtiturum: & domino quondam eius pretium
aſſignatum, vendito alijiſto ſeruo. ſed præſes prouincia non po-
teſt mutare ſententiam ſuam: ſed hoc principi mittet, & expone
litteram vt in Gloſſ. domini mei Accur hoc dicit tota lex. FRANe.
A cCVRs.
CCC 5 a Ser
lia ad hune ti-
tulſi pertinen-
fertValer Ma-
aim.lib. 8c.4 indicia: queſtio po-
1521
DE QVSTIONIBVS.
ſtio, & in
TM quantú cre¬t
datur queſtioni, eſt
videndum. & certè
quaeſtio non fit cuim
indicia non prace-
dunt. ſi ergo prcedut
teſt fieri. Item que-
ſtioni ſoli fides, ſcili-
cet plena, non adhi-
betur. & quod non ſit
à queſtione ſiue à tor-
mentis incipiendum,
reſcripto diui Hadria-
ni cauetur. verba cu-
ius reſcripti ponuntur
in littera. Item cum
multi ſunt torquendi:
incipiendum eſt ab eo
de quo ſit veriſimile
veritatem melius ape-
riri.A Quasrro-
NEM. JCum accuſem
Titium de aliquo de-
licto, contra quem
ſunt aliqua indicia: &
volo facere torqueri
aliquos quos produco
de mea domoenon au-
dior. Item ſi Titius &
eius vxor tenuerunt a¬
liquam ſicut filiam eo-
rum, & nune dicat
aliquis non eſſe filiam
eorum, non de facili
ei creditur. FRANC.
AcCVRS.
N criminibus.J CASVS. Cauſa inueſtigandorum cri-
minum quaſtio adhiberi ſolet. & quando fiat que-
DE QVESTIONIBVS*.
TITVLVS XVIII.
Expoſitis ſpeciebus publicorum iudicio-
rum, & ſuperiori titulo praſtabat inter ea
differentiam conſtitui quantum attinet ad
damnandos abſentes, vel publicanda eorum
bona. & hoc titulo ſimiliter etiam, vt ſi
capitalia, & atrociora ſint crimina, veritas
inueſtigetur per quaſtiones & tormenta
ſeruorum qui in teſtimonium vocantur, in
caput etiam dominorum interdum, non te-
nere. ſi qua alia ſint ſiue iudicia ſiue crimi-
na. l. viij. Quaſtio interrogatio eſt qua ſit
per tormenta, de reis vel de his qui facto in-
terueniſſe dicuntur. nam, vt quidam ait,
facti in eculeo quaſtio eſt, iuris in iudicio.
CVIAC.
Hac lex diuiditur principaliter in
tres partes. Primô loquitur quando
perueniatur ad quaſtionem ſeu tortu-
ram. Secundô loquitur qua perſona
debeant torqueri, & quæ non. Ter-
tiô de effectu quaſtionis ſeu confeſſio-
nis habita per tormenta. ſecunda ibi,
idem diuus Hadrianus. tertia ibi, di-
uus Seuerus. Item qualibet pars in
plures partes diuiditur. ideo proſequi-
De queſtionibus.
1522
cuiuſcunque corporis, ſiue ſocietatis, vt poſſit torqueri contra
quenlbe de le copore ſue ſocitate. Irem ile qui mini
eruit bona fide tamquam ſeruus, ſiue eſſet ſeruus alienus, ſi-
ue liber homo eſſet: non poteſt contra me torqueri. Item li-
bertus contra patronum non poteſt torqueri. Item nec frater
1
A Ncriminibus eruẽ-
J dis t quaſtio ad-
Vhiberi ſolet: ſed
quando vel quate-
nus id faciendum
ſit, videamus. Et non eſſes à tor-
mentis incipiendum, & diuus Au-
guſtus conſtituit, neque adeô fi-
dem quſtioni adhibendam.
1. Sed & epiſtula diui Ha-
driani ad Sennium Sabinum con-
tinetur t. verba reſcripti ita ſe
habent: Ad tormenta ſeruorum
ita demum veniri oportet, cum
ſuſpectus eſt reus, & aliis argu-
mentis ita probationi admoue-
turſ, vt ſola confeſſio b ſeruo-
rum deeſſe videatur.
2. Idem diuus Hadrianus
Claudio Quartino reſcripſit, quo
reſcripto illud expreſſit, à ſuſpe-
ctiſſimo incipiendum l, & à quo
facillime poſſe verum ſcire iudex
crediderit.
3. 5 Ad queſtionem non eſſe
prouocandos eos quos accuſator
de domo ſua produxit!, nec fa-
cilè credendum ſubiectam eam,
contra fratrem. & om-
nes illæ perſonæ quæ
contra certas perſo-
nas non coguntur di-
cere teſtimonium, nec
contra cas torquenda
erunt. LSERVVM MA-
RITI. Seruus ma-
riti poteſt torqueri
contra vxorem eius.
Item aliquo damnat
poſſunt ſerui cius
quondam torqueri cõ-
tra eum, cum deſie-
rint eius eſſe. Item ſi
manumitto ſeruum
meum hoc pacto, ne
torqueatur contra me.
poterit torqueri con-
tra alium. & intelli-
gas eo caſu quo libe-
ri homines torquen-
tur. Item ſeruus qui
nunc eſt tuus: tempo-
re autem accuſationis
inceptæ contra te non
erat tuus, bene poteſt
torqueri contra te. I¬
tem ſeruus quem di-
cis te emiſſe: ſi probo
vendi. non tenuiſſe ali-
qua de cauſa, vt quia
venditum tibi à pupil-
lo ſine tutore, vel alia
de cauſa, & ſie non
tuum eſſe: poteſt tor-
queri contra te, cum
tuus non ſit: hoc ta-
tur per particulares. & in iſta prima
parte primo iuriſconſultus dicit quæ-
dam generalia: poſtea deſcendit ad
ſpecialia.
a JIn criminibus eruẽ-
dis.id eſt inueſtigãdis.
FR. AccVRS.
bJ Quaſtio quid que-
ſtionis verbo contine-
tur, dicitur ſuprà de in-
iur. l. item apud Labeo-
nem. S. quaſtionem. &
ad Silan. l. j.queſtio-
nent.
a Negatioim¬c Et non eſſe. docet quando ſit facienda per contratium ,
plicat contra- dicendo quando non: quia tune cûm non ſunt indicia, non
riam adfirma facienda eſt:& ſic eſt ſuprà de his qui ſunt ſui vel alie.lur. l. j. Item
E’Qualtin ſine quatenus, docet infrà cum dicit: neque adeo, &c. & dic c adeo,
indicis nõ eſt ſeilicet vtei ſoli credatur: vt infrà ead. l. S. quaſtioni. 2. Vel dic
adhibenda. adeb, ſcihcet vt ab ea incipiamus. & ad hoc Cod. eod.l. miles. & l.
t Quaeſtioni j & j. eod. l vnius. S- in e. & C. de falll ſicut. Sed contrà S.ad Sil.
non aleo ſides l prius. Sed certe non dicit prius, id eſt ante indicia:ſed prius quam
quia nec eiſo¬ alij. AcevRS.
li creditur,nec d Continetur. ſ. non eſſe à tormentis incipiendum.
ante indicia. e J Reſcripti. id eſt epiſtolæ..
f Admouetur. aliàs amouetur. ſ. de innocentia ad nocentiam.
ſeil reus.
Confeſſio. ſ. per tormenta. AcCVRS.
meipendun vt multi accuſabantur qui torquendi erant,
cum præcederent indicia: vt j. cod. vnius. 2. Veldic quod vno
acculato contra quem erant indicia: & multi petebantur tor-
d Queſtio an queri: ab d eo qui minus timeat illum in quem torquetur, eſt in-
inchoãda ſit à cipiendum AcCVRS.
Iuſpectiſſimo, Produxit. facile enim proeo dicerent ad quod C.de teſti.l.
an vero à de¬ ..A;
bili. ij ff de teſti. l pater. & le pen.1-
Domeſtieus e S Subiectam. i quod ſit ſuppoſita ad fquod S. de lib. agnoſl j.
pro domeſtico 5. Iulianus. in fi5. licet ſit argacontrà. S. de Car. edict. l. j 9 ſi quis.
non eſt tor in fi.S.AecVRS.
treis pa¬ ſIi u CORNELIOICASVS. Quaſtioni vnius ſerui.
ſda. id eſt, dito cius non creditur plenarie: ſed alia argumenta re-
tor probare quiruntur. Secundô dicit: ſerui dicuntur aurum alicuius expor-
vlterius tene- taſſe cum domino corum, & de hoc torquentur. dicitur quôd
tur antequa non debent interrogari de domino, & ſi ſponte dicant de eo:
s torqueri non credeturIDDIV1 FRATRES. QQuſtio aliqua eſt in-
ter heredes de rebus hereditariis. ſerui corum communes ex alia
cauſa quam hereditatis vel ſerui vnius corum tantûm non ſunt
ſuper hoc torquendi: etiam ſi dicatur vnum heredum queſiſ-
ſe dominium fictitie in illo ſeruo. SERVVM.J Seruus muni-
cipum poreſt torqueri in caput cuiuſque ciuis. Item in ſeruo
1. VLPIANVS libro octauo de
officio Proconſulis.
quam ambo parentes dicuntur
charam filiam habuiſſe, reſcripto
diuorum fratrum ad Lucium Ti-
berianum emiſſo declaratur.
4. 5 Iidem Cornelio Pro-
culo reſcripſerunt, non vtique
men prius probato.
Vltimo dicit: ſerui non
ſunt torquendi con-
tra dominum: & ſi tor-
ti ſint de facto, nulla
fides habetur dictis co-
rum. (DIVVS SE-
VERVS.J Confeſſio
accuſati non habetur
pro probatione, ſi nulla alia ſit probatio. & hoc intelligas quan-
do non perſeuerat in accuſatione: vel quando in tormentis
fuit confeſſus. & dic de hoc vt in Gl. domini mei Accurſ. hîc po-
ſita. (CVM QVIDA M. Cum te accuſarem de aliquo deli-
cto, petebam ſeruum tuum torqueri contra te volens ſerui
pretium deponere vt tibi detur. dicitur quod non audior. Se-
cundo dicit: ſerui tui torquentur occaſione cuiuſdam delicti
quod dicitur cos commiſiſſe. ſi aliquid contra dominum di-
cunt, dominus ex hoc grauatur, id eſt nocet domino, & hoc
dicebat quoddam reſcriptum: ſed hoc reſcriptum correctum eſt:
nam nullo modo præiudicat domino.IN CAVSA.J Die
caſum vt in Gl. domini mei Accur. hîc poſita: que incipit, ne-
gotiator, &c.QV1 QVASTIONE M. Docet qualiter eſt
interrogandus qui torquetur. DIVVS HADRIANVS.
Seruus agricola Pompeij accuſatus de aliquo delicto, poſitus
ad tormenta de ſe poteſt interrogari. de aliis autem ſi dicat, eſt
rei indicium, id eſt vt reus indicaretur, vt ſciatur qui alij fece-
runt delictum. QVSTIONI.J Nunc dicit quando cre-
datur tormentis, & quando non. Item inimicorum quaſtio-
ni quandoque habetur fides, quandoque non: vt ſi eſt inimici-
tia magna, cis non credatur, aliàs ſic: vt hîc habes in Gloſſ.
(CVM QVIS.) Latroncs quoſdam cepi: & eos iudici aſſi-
gnaui, vt eos faciat torqueri, ad ſciendum ſi ſint latrones, vel
non, ipſi torti dicunt latrones fuiſſe mecum, dicitur quod quan-
tum eſt contra cos, creditur: quantum contra me eſt, non. &
dic vr in littera. S1 QVIS VLTR0.) Licèt quis ſponte
confiteatur ſe homicidium feciſſe: non ſemper eius confeſſioni
ſtatur. quidam enim ob metum vel ſimilem cauſam dicunt
quod non eſt verum imô extat epiſtola quorumdam qua eſt
cautum quod ſeruus cuiuſdam confeſſus ſe homicidium feciſ-
ſe, & ex hac confeſſione damnatus, apparuit poſtea non culpabi-
lem fuiſſe, & ſic reſtiturum: & domino quondam eius pretium
aſſignatum, vendito alijiſto ſeruo. ſed præſes prouincia non po-
teſt mutare ſententiam ſuam: ſed hoc principi mittet, & expone
litteram vt in Gloſſ. domini mei Accur hoc dicit tota lex. FRANe.
A cCVRs.
CCC 5 a Ser