Rocznik Muzeum Narodowego w Warszawie (1.1938)

Juliusz Starzyński

MADONNA PINTURICCHIA W MUZEUM NARODOWYM

W WARSZAWIE

l_-najcenniejszych pozycji w dziale malarstwa włoskiego w Muzeum Narodowym
w Warszawie należy niewielkich rozmiarów obraz, przedstawiający Madonnę z Dzieciątkiem
Jezus i Sw. Janem Chrzcicielem na tle pejzażu (nr inw. 5; tabl. 1). Malowany temperą na
desce z drzewa lipowego, obraz ten liczy 49.5 cm wysokości, a 40 cm szerokości. Nabyty
został w 1862 roku ze zbiorów J. P. Weyera w Kolonii 1). W katalogu tejże aukcji publiko-
wany był wraz z litograficzną reprodukcją, jako dzieło Antonia da Ferrara 2). W czasach
późniejszych obraz ten kilkakrotnie omawiany i reprodukowany, doczekał się właściwszego
określenia autora, którym okazał się znakomity malarz umbryjskiego ąuattrocenta, Bernar-
dino di Betto Biagio zwany II Pinturicchio, urodzony w 1454, zmarły w 1513 roku.

Dość osobliwe są dzieje powstania i utrwalenia tej atrybucji. W katalogu aukcji Weyera
jako autor obrazu wymieniony został Antonio da Ferrara (właściwie Antonio di Guido
Alberti), mało znany malarz urodzony w Ferrarze, lecz działający głównie w Urbino w pier-
wszej połowie XV w. (daty graniczne jego życia określa się na lata 1390—1449). Uchodził
za ucznia Agnola Gaddi, pozostawał jednak raczej pod wpływem Gentilego da Fabriano 3).

x) Por. S. Lorentz, Muzeum Narodowe w Warszawie, Zarys Historyczny, Rocznik Muzeum
Narodowego w Warszawie, I, 1938, s. 4.

2) Illustrirter Katalog der reichen Gemaldegallerie des Herrn J. P. Weyer... Koln, Versteigerung
am 25 August 1862 durch J. M. Heberle, nr 17. —W. H. J. W e a 1 e, Notice sur la collection
de tableaux anciens, faisant partie de la galerie de Mr. J. P. Weyer..., Bruges 1863, nr 17.

3) Por. Thieme - Becker, Allg. Lexikon d. bild. Kunstler, t. I, s. 589—59°-

125