226

Ewa Kubiak

głównej scenie ukazującej Chrystusa w tłoczni towarzyszyły mniejsze, które
miały za zadanie uzupełnienie interpretacji centralnego przedstawienia oraz
wyjaśnienie bardziej zawiłych treści. W Krakowie w krużgankach klasztoru
franciszkanów poniżej postaci Jezusa zostały umieszczone dwa epizody Męki
Pańskiej oraz przedstawienie Mszy Świętej51. W XVII i XVIII w. scena Tłoczni
Mistycznej występowała jako samodzielne przedstawienia, kompozycyjnie za-
leżne zazwyczaj od drukowanych ilustracji. W tym okresie ilość ikonograficz-
nych konceptów była ogromna, choć wydaj e się, że nie wszystkie były czytelne
dla przeciętnego odbiorcy. Z pewnością dlatego popularne tematy wyjaśniane
były z ambony i dodatkowo obrazowane kazaniami.


[5. Chrystus Eucharystyczny, Kościół Bożego Ciała, Kraków (fot. Ewa Kubiak); Mu-
seo Nacional de Charcas, La Paz (fot. Ewa Kubiak)]

51 Malkiewiczówna 1972: 70-77.