Instytut Historii Sztuki <Posen> [Hrsg.]: Artium Quaestiones (2.1983)

MUZEA KULTURY ARTYSTYCZNEJ

10i

łania Muzeum w Warszawie. „Muzeum — pisał wówczas — jest jedynym
sposobem aby utrwalić sztukę w całej jej rozciągłości, bez kompromisów
... Nowa sztuka powinna wystąpić otwarcie, z twarzą odsłoniętą i sta-
nąć bez maski i domagać się uznania nie za pożyteczność, lecz za wyż-
szość” 3S. Również i tym razem do powstania muzeum nie doszło. Ko-
lejne rozmowy na ten temat rozpoczął Strzemiński już w Łodzi.
W ich wyniku, przy poparciu socjalistycznego radnego P. Smolika,
przewodniczącego Wydziału Kultury i Oświaty Samorządu Miasta, w re-
organizowanym Muzeum Miejskim Historii i Sztuki im. J. K. Bartosze-
wiczów została przeznaczona sala na ekspozycję prac składających się
na Międzynarodową Kolekcję Sztuki Nowoczesnej grupy „a.r.” M. Aktyw-
ność organizacyjna Strzemińskiego pozwoliła mu zgromadzić w krótkim
czasie wiele obrazów artystów awangardy europejskiej. Muzeum zosta-
ło otwarte z początkiem 1931 roku. „Całokształt kultury plastycznej —
pisał wówczas Strzemiński — stanowi fundament obowiązujący wszy-
stkich artystów. Twórczość artysty rozpoczyna się dopiero po przyswoje-
niu i to die cząistikiowym — nie itylłkio Cézainine’a i Gauguiima, jak tego
chcą kapiści, lecz również i Picassa, i Mondriana, i Arpa”37. Równo-
cześnie widział Strzemiński konieczność poszukiwania w polskiej kul-
turze artystycznej tych jej wątków, które akcentowały „wartości ma-
larskie” i sytuowały ją w kontekście poszukiwań sztuki światowej.
„... Rozpoczynając się w czasach Stanisława Augusta malarstwo pol-
skie — pisał artysta — dzięki żywotnemu kontaktowi z przodującą

Polska, t. XII, 1930, s. 128); inne informacje o powstającym Muzeum Sztuki No-
woczesnej afiliowanym przy grupie „Praesens” (adres: Warszawa, ul. Senatorska
38 m 13 jest mieszkaniem Syrkusów, u których w tym czasie mieszkał Strzemiń-
ski, a zarazem jest adresem Tedakcji czasopisma „Praeseris”) pochodzą z listu
K. Malewicza do D. Buirlufca („Color and Rhyme”, 1965/66, nr 60, s. 114); listu
S. Synkusa i H. Stażewskiego do K. Podisadeckiego z listopada 1926 roku (zbiory
J. Zagrodzkdego) oraz listu W. Strzemińskiego ze stycznia 1927 roku do W. Kaj-
ruksztisa (zbiory A. B. Nakova).
35 List W. Strzemińskiego do W. Kajrufosztisa z dnia 9 stycznia 1927 (zbiory
A. B. Nakova).
33 Międzynarodowa Kolekcja Sztuki Nowoczesnej. Miejskie Muzeum Historii
i Sztuki im. J. i K. Bartoszewiczów w Łodzi. Katalog nr 2, Łódź 1932; por. także
opracowania: Z. Baranowicz, Początki Międzynarodowej Kolekcji Sztuki No-
woczesnej w Łodzi. Biuletyn Historii Sztuki, 1969, nr 4, s, 422 - 426; A. Turo w-
ski, Komentarz do korespondencji Władysława Strzemińskiego. Rocznik Historii
Sztuki, t. IX, s. 269- 283; Grupa „a.r.”. 40-lede Międzynarodowej Kolekcji Sztuki
Novx>czesnej w Łodzi. (Katalog wystawy). Muzeum Sztuki, Łódź 1971; Grupa „a.r.”.
Materiały z sesji naukowej z okazji powstania w Łodzi Międzynarodowej Kolekcji
Sztuki Nowoczesnej. Łódź 1971 ; Constructivism in .Poland 1923- 1926 {katalog wy-
stawy). Elssen/Otterlo 1973.
87 W. Strzemiński, Blokada sztuki. Gazeta Artystów, 1934, nr 3, s. 1.