DOI Heft:
Przekłady
DOI Artikel:Baxandall, Michael; Wilczyńska, Elżbieta [Übers.]: Prawda a inne kultury: "Chrzest Chrystusa" Piera della Francesca
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.28178#0180
142
M. BAXANDALL
można, że ich rzeczywistym źródłem jest sztuka rozmowy. Jak przyznaje
sam autor, nawet początków wielkich Żyiuotóiu Vasariego doszukiwać
się należy w konwersacjach prowadzonych podczas obiadów u kar-
dynała Farnese, a najistotniejsze korzenie tego dzieła tkwią w dysputach
prowadzonych w warsztatach artystów przez dwa lub trzy stulecia.
Ostatecznie jeśli nie dla dialogu, to po cóż innego trudzić się nad zajęciem
tak niełatwym i osobliwym jak mówienie o obrazach? Twierdzę, że
krytyka wnioskująca jest działalnością nie tylko racjonalną, lecz także
towarzyską.
PRZEŁOŻYŁA ELŻBIETA WILCZYŃSKA
BIBLIOGRAFIA
1. W odniesieniu do pochodzenia i stanu Chrztu Chrystusa patrz: Martin Davies
The Earlier Italian Schools (National Gallery Catalogues), drugie wydanie,
London 1961, ss. 428-8; Piero della Francesca, Milan, 1971, II, ss. 17-19; Marylin
Aronberg Lavin Piero della Francesca's Baptism of Christ, New Haven, 1981,
ss. 165-72. w kwestii poglądów wyrażonych tutaj odnośnie zawierania kon-
taktów, funkcji religijnego wyobrażenia, oraz arytmetyki gospodarczej jako
narodowej sprawności, porównaj kolejno M. Baxandall, Painting and Ex-
perience in Fifteenth-Century, Italy, Oxford, 1972, ss. 5-14 i 20, 40-43 oraz
86-102. W sprawie poglądów Michele Savonarola dotyczących zachowania
proporcji u malarzy, zobacz Lynn Thorndike History o/ Magie and Ex-
perimental Science, IV1.1934, s. 194, odnosząca się do Savonaroli,,Speculum
Physiognomiae" (Paryż, Biblioteque Nationale, MS. 7357, fol. 57r). W sprawie
wpływu renesansowego pojęcia przyczyny na pojmowanie odpowiedzialności
artysty za dzieła sztuki, patrz M. Baxandall, „Rudolph Agricola on Patrons
Efficient and Patrons Final: A Renaissance Discrimination", Burlington
Magazine, CXXV, 1983, 424-5.
2. W kwestii bardziej dogłębnych rozważań na temat rozróżnienia pomiędzy
wiedzą obserwatora a wiedzą uczestnika, patrz: Artur Danto, „The Problem of
Other Periods", Journalo/ Philosophy, LXIII, 1966, ss. 566-77; publikacje
zebrane w: Bryan R. Wilson (wyd.), Rationality, Oxford, 1970, łącznie
z pomocną i jasną wypowiedzią zawartą w tym wydaniu w Nocie od Wydawcy,
str. VII-XVIII; Rex Martin, Historical Explanation: e-enactment and Practical
In/erence, Ithaca 1977, Rozdz. XI („Other Periods, Other Cultures"); Michael
Podro, The Critical Historians of Art, New Haven and London, 1982, ss. 1-4.
3. W odniesieniu do trzech części malarstwa, patrz: Piero della Francesca, De
perspectiva pingedi, wyd. G. Niceo Fasola, Florence, 1942, s. 63:
M. BAXANDALL
można, że ich rzeczywistym źródłem jest sztuka rozmowy. Jak przyznaje
sam autor, nawet początków wielkich Żyiuotóiu Vasariego doszukiwać
się należy w konwersacjach prowadzonych podczas obiadów u kar-
dynała Farnese, a najistotniejsze korzenie tego dzieła tkwią w dysputach
prowadzonych w warsztatach artystów przez dwa lub trzy stulecia.
Ostatecznie jeśli nie dla dialogu, to po cóż innego trudzić się nad zajęciem
tak niełatwym i osobliwym jak mówienie o obrazach? Twierdzę, że
krytyka wnioskująca jest działalnością nie tylko racjonalną, lecz także
towarzyską.
PRZEŁOŻYŁA ELŻBIETA WILCZYŃSKA
BIBLIOGRAFIA
1. W odniesieniu do pochodzenia i stanu Chrztu Chrystusa patrz: Martin Davies
The Earlier Italian Schools (National Gallery Catalogues), drugie wydanie,
London 1961, ss. 428-8; Piero della Francesca, Milan, 1971, II, ss. 17-19; Marylin
Aronberg Lavin Piero della Francesca's Baptism of Christ, New Haven, 1981,
ss. 165-72. w kwestii poglądów wyrażonych tutaj odnośnie zawierania kon-
taktów, funkcji religijnego wyobrażenia, oraz arytmetyki gospodarczej jako
narodowej sprawności, porównaj kolejno M. Baxandall, Painting and Ex-
perience in Fifteenth-Century, Italy, Oxford, 1972, ss. 5-14 i 20, 40-43 oraz
86-102. W sprawie poglądów Michele Savonarola dotyczących zachowania
proporcji u malarzy, zobacz Lynn Thorndike History o/ Magie and Ex-
perimental Science, IV1.1934, s. 194, odnosząca się do Savonaroli,,Speculum
Physiognomiae" (Paryż, Biblioteque Nationale, MS. 7357, fol. 57r). W sprawie
wpływu renesansowego pojęcia przyczyny na pojmowanie odpowiedzialności
artysty za dzieła sztuki, patrz M. Baxandall, „Rudolph Agricola on Patrons
Efficient and Patrons Final: A Renaissance Discrimination", Burlington
Magazine, CXXV, 1983, 424-5.
2. W kwestii bardziej dogłębnych rozważań na temat rozróżnienia pomiędzy
wiedzą obserwatora a wiedzą uczestnika, patrz: Artur Danto, „The Problem of
Other Periods", Journalo/ Philosophy, LXIII, 1966, ss. 566-77; publikacje
zebrane w: Bryan R. Wilson (wyd.), Rationality, Oxford, 1970, łącznie
z pomocną i jasną wypowiedzią zawartą w tym wydaniu w Nocie od Wydawcy,
str. VII-XVIII; Rex Martin, Historical Explanation: e-enactment and Practical
In/erence, Ithaca 1977, Rozdz. XI („Other Periods, Other Cultures"); Michael
Podro, The Critical Historians of Art, New Haven and London, 1982, ss. 1-4.
3. W odniesieniu do trzech części malarstwa, patrz: Piero della Francesca, De
perspectiva pingedi, wyd. G. Niceo Fasola, Florence, 1942, s. 63: