Instytut Historii Sztuki <Posen> [Hrsg.]: Artium Quaestiones (9.1998)

DZIAŁALNOŚĆ WARSZTATU FORMY FILMOWEJ JAKO PRZYKŁAD STRATEGII SZTUKI

119

wstał w październiku 1970 roku, w okresie kształtowania się nowego sy-
stemu. Powołany został przez grono studentów i absolwentów Filmówki.
W pracach zespołu uczestniczyli - oprócz Wojciecha Bruszewskiego, An-
toniego Mikołajczyka, Józefa Robakowskiego i Andrzeja Różyckiego - Pa-
weł Kwiek, Jacek Łomnicki, Ryszard Waśko, Tadeusz Junak, Marek Ko-
terski, Kazimierz Bendkowski, Zbigniew Rybczyński, Ryszard Gajewski,
jak również Jan Freda, Janusz Połom, Ryszard Lenczewski, Zdzisław So-
wiński, Andrzej Paruzel, Janusz Kołodrubiec, Janusz Szczerek i Tomasz
Konart29.
„Warsztat - jak głosił manifest grupy - realizuje: filmy, zapisy i trans-
misje telewizyjne, audycje dźwiękowe, wystawy plastyki, zdarzenia, in-
terwencje. Warsztat uprawia także działalność krytyczną i teoretyczną.
Nie uprawia żadnej działalności komercyjnej, a realizatorzy pracują cał-
kowicie bezinteresownie. Warsztat bada i ma ambicje rozszerzać możli-
wości sztuk audiowizualnych w oparciu o aktualne tendencje w sztuce
współczesnej”30.
Już z tego krótkiego fragmentu możemy się zorientować, jak ważna
dla członków WFF była sytuacja w filmie polskim, skoro w manifeście za-
warli deklarację dotyczącą bezinteresowności działań i ich niekomercyj-
ności. Owa deklaracja już u progu funkcjonowania sytuowała twórców
poza systemem31. Powstanie WFF dawało młodym filmowcom szansę za-
przeczenia jego wyrazistemu mechanizmowi. Oczywiście pozostawał nad-
zór szkoły, ale nie był on rygorystyczny i pozostawiał dużo swobody
w działaniu. Szkoła zapewniała bazę techniczną, natomiast prace zespołu
nie były realizacją jej programu. Rządził się on swoimi prawami i wspól-
nie decydowano o realizacji danego projektu. Charakter tworzonych fil-
mów zapewnił im także niezależność od mechanizmów dystrybucji i poli-
tyki repertuarowej. Społeczne funkcjonowanie filmów miały zapewniać
organizowane przez WFF „spotkania ze sztuką”, takie jak elbląskie
„Kinolaboratorium” w 1973 roku (w ramach stworzonego przez Gerarda
Kwiatkowskiego „Biennale Form Przestrzennych”). Były one alternatywą
dla oficjalnych imprez, których najważniejszym zadaniem było samo
istnienie, a publiczne nagłaśnianie stanowiło dla władzy okazję do
29 Oczywiście nie wszyscy byli członkami Warsztatu od początku; współpracowali także:
J. Zagrodzki, A. Barański, J. Świdziński, G. Kwiatkowski, Z. Dłubak, G. Królikiewicz; sym-
patyzowali: F. i S. Themersonowie, E. Rudnik, A. Pawłowski, J. Patkowski, B. Schaffer, K Sos-
nowski, J. Kurek i wielu innych; zob. J. Ciesielska, Fotografia, film, wideo w Polsce - kalen-
darium wydarzeń, (w:) Film awangardowy w Polsce i na świecie, Łódź 1989, s. 188;
por. T. Samosionek, Sztuka uideo w Polsce 1973-1988, Łódź 1989, s. 329.
30 Tekst wydany pierwotnie w formie ulotki był wielokrotnie przedrukowany
np. w: „Powiększenie” 1988, nr 3 (31), s. 104-105.
31 Tę postawę realizowali tak konsekwentnie, że do dzisiaj filmy WFF pomijane są
w historii polskiego kina!