DOI Heft:
Przekłady
DOI Artikel:Wilson, Sarah; Wilczyński, Marek [Übers.]: Maskarady-kobiecości
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.28184#0165
MASKARADY-KOBIECOŚCI
163
kobiety wszystko obraca się wokół jednej centralnej funkcji: zachowania
gatunku”21.
Za każdym losem wojennej wdowy, zerwanymi zaręczynami i tysiąca-
mi kobiet, które na skutek wojny musiały zostać starymi pannami, kryła
się oczywiście indywidualna tragedia. Wynikające z tego zmiany w stru-
kturze zatrudnienia odbiły się echem w dążeniach do emancypacji arty-
kułowanych przez Francuzki, wciąż pozbawione praw wyborczych.
W przeciągu dziesięciolecia stereotypy epoki jazzu i musicalowe karyka-
tury garęonne straciły swój urok. Wraz ze spadkiem wartości franka po-
jawiły się tak zwań& Americaines-. Djuna Barnes, Jane Heap, Lee Miller,
Gertrudę Stein i ich angielskie siostry: Eileen Agar, Nancy Cunard,
Marlow Moss i Paule Vezelay. Lesbijki, lotniczki, pisarki, malarki, foto-
graficzki. „Amazonki” czy Americaines - sens tych terminów był niemal
identyczny.
KOBIECOŚĆ JAKO MASKARADA
Zarówno literacki i artystyczny Londyn, jak i Brytyjskie Towarzystwo
Psychoanalityczne, opierały się na silnych osobowościach kobiet-intele-
ktualistek. W r. 1929, kiedy ukazał się drugi Manifest Surrealistyczny,
w rok po opublikowaniu Orlanda Woolf, elegancka Joan Riviere, związa-
na z tą samą co Woolf Bloomsbury Group, angielska tłumaczka Freuda
i Melanie Klein, opublikowała wysoko dziś ceniony tekst Womanliness as
a Masąuerade (Kobiecość jako maskarada). Nawiązując przede wszy-
stkim do artykułu Ernesta Jonesa The Early Deoelopment ofFemale Se-
xuality {Wczesny rozwój seksualności kobiecej, 1924), w którym autor do-
wodził, iż każdy człowiek cechuje się wrodzoną biseksualnością oraz
ukazywał heteroseksualny i homoseksualny typ rozwoju kobiety, jak
również do Leo Ferencziego teorii zachowań kompensacyjnych (homose-
ksualni mężczyźni przesadnie podkreślają swą heteroseksualność), Rude-
rę sformułowała pojęcie „kobiecości” jako maskarady podjętej w celu „od-
wrócenia niepokoju i obaw przed odwetem ze strony mężczyzn”. Riviere
zajęła się przypadkami „Amerykanki zaangażowanej w działalność pro-
pagandową, na którą składało się głównie przemawianie i pisanie” oraz
„żony i matki, wykładowcy uniwersyteckiego o osobliwej specjalności”,
która zwracając się do swych kolegów-mężczyzn ubierała się w szczegól-
nie podkreślające kobiecość stroje22. W obu przypadkach analiza prowa-
21 J. Montrevel, Notes sur la morale sexuelle en France, „Clarte” 1925, nr 73, s. 15.
22 J. Riviere, Womanliness as a Masąuerade, „The International Journal of Psycho-
analysis” 1929, nr 10, s. 303-313; przedr. w Formations of Fantasy, ed. V. Burgin, J. Do-
nald i C. Kapłan, New York 1986, s. 35-44.
163
kobiety wszystko obraca się wokół jednej centralnej funkcji: zachowania
gatunku”21.
Za każdym losem wojennej wdowy, zerwanymi zaręczynami i tysiąca-
mi kobiet, które na skutek wojny musiały zostać starymi pannami, kryła
się oczywiście indywidualna tragedia. Wynikające z tego zmiany w stru-
kturze zatrudnienia odbiły się echem w dążeniach do emancypacji arty-
kułowanych przez Francuzki, wciąż pozbawione praw wyborczych.
W przeciągu dziesięciolecia stereotypy epoki jazzu i musicalowe karyka-
tury garęonne straciły swój urok. Wraz ze spadkiem wartości franka po-
jawiły się tak zwań& Americaines-. Djuna Barnes, Jane Heap, Lee Miller,
Gertrudę Stein i ich angielskie siostry: Eileen Agar, Nancy Cunard,
Marlow Moss i Paule Vezelay. Lesbijki, lotniczki, pisarki, malarki, foto-
graficzki. „Amazonki” czy Americaines - sens tych terminów był niemal
identyczny.
KOBIECOŚĆ JAKO MASKARADA
Zarówno literacki i artystyczny Londyn, jak i Brytyjskie Towarzystwo
Psychoanalityczne, opierały się na silnych osobowościach kobiet-intele-
ktualistek. W r. 1929, kiedy ukazał się drugi Manifest Surrealistyczny,
w rok po opublikowaniu Orlanda Woolf, elegancka Joan Riviere, związa-
na z tą samą co Woolf Bloomsbury Group, angielska tłumaczka Freuda
i Melanie Klein, opublikowała wysoko dziś ceniony tekst Womanliness as
a Masąuerade (Kobiecość jako maskarada). Nawiązując przede wszy-
stkim do artykułu Ernesta Jonesa The Early Deoelopment ofFemale Se-
xuality {Wczesny rozwój seksualności kobiecej, 1924), w którym autor do-
wodził, iż każdy człowiek cechuje się wrodzoną biseksualnością oraz
ukazywał heteroseksualny i homoseksualny typ rozwoju kobiety, jak
również do Leo Ferencziego teorii zachowań kompensacyjnych (homose-
ksualni mężczyźni przesadnie podkreślają swą heteroseksualność), Rude-
rę sformułowała pojęcie „kobiecości” jako maskarady podjętej w celu „od-
wrócenia niepokoju i obaw przed odwetem ze strony mężczyzn”. Riviere
zajęła się przypadkami „Amerykanki zaangażowanej w działalność pro-
pagandową, na którą składało się głównie przemawianie i pisanie” oraz
„żony i matki, wykładowcy uniwersyteckiego o osobliwej specjalności”,
która zwracając się do swych kolegów-mężczyzn ubierała się w szczegól-
nie podkreślające kobiecość stroje22. W obu przypadkach analiza prowa-
21 J. Montrevel, Notes sur la morale sexuelle en France, „Clarte” 1925, nr 73, s. 15.
22 J. Riviere, Womanliness as a Masąuerade, „The International Journal of Psycho-
analysis” 1929, nr 10, s. 303-313; przedr. w Formations of Fantasy, ed. V. Burgin, J. Do-
nald i C. Kapłan, New York 1986, s. 35-44.