DOI Heft:
Rozprawy
DOI Artikel:Haake, Michał: Jednostka wobec historii: "Portret Generała Henryka Dembińskiego" Henryka Rodakowskiego
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.28180#0043
JEDNOSTKA WOBEC HISTORII
41
„Wódz” na obrazie Mauzaisse’a zasiada w podobny, tyle że odwrócony
sposób, co Dembiński, przy czym górną część ciała skierowuje w przeciw-
ną niż nogi stronę. Ujęcie to, wykorzystywane w najróżniejszych wątkach
ikonograficznych, od postaci świętych, przez postaci wojskowych po po-
staci satyrów, swoją podatność zawdzięcza możności łączenia dwóch
stron obrazu, przenoszenia narracji z jednej na drugą. Zarówno ujęcie po-
zy, jak środki osadzające przedstawienie w określonej tradycji ikonogra-
ficznej, w tym przypadku jest to tradycja „triumfalna” określone zostały
w sposób wszak jednoznaczny i skonwencjonalizowany. Tworzą tym sa-
mym konstrukcję alegoryczną w rozumieniu Goethego21, w której arty-
sta, wychodząc od ogólnej idei, poszukuje dla jej przedstawienia odpo-
wiedniego szczegółu, co prowadzi do alegorii, gdzie to, co szczególne,
posiada jedynie status przykładu dla ogólnego. Przedstawienie osiąga za-
10. Jean-Baptiste Mauzaisse, Alegoria Napoleona, 1835, Musee National du Chateau. Mal-
maison
Za: G. Dziamski, Rehabilitacja alegorii. Benjciminowski motyw w refleksji nad
sztuką współczesną, (w:) ,JJrobne rysy w ciągłej katastrofie...”. Obecność Waltera Benjami-
na w kulturze współczesnej, pod red. A. Zeidler-Janiszewskiej. Warszawa 1993, s. 122.
41
„Wódz” na obrazie Mauzaisse’a zasiada w podobny, tyle że odwrócony
sposób, co Dembiński, przy czym górną część ciała skierowuje w przeciw-
ną niż nogi stronę. Ujęcie to, wykorzystywane w najróżniejszych wątkach
ikonograficznych, od postaci świętych, przez postaci wojskowych po po-
staci satyrów, swoją podatność zawdzięcza możności łączenia dwóch
stron obrazu, przenoszenia narracji z jednej na drugą. Zarówno ujęcie po-
zy, jak środki osadzające przedstawienie w określonej tradycji ikonogra-
ficznej, w tym przypadku jest to tradycja „triumfalna” określone zostały
w sposób wszak jednoznaczny i skonwencjonalizowany. Tworzą tym sa-
mym konstrukcję alegoryczną w rozumieniu Goethego21, w której arty-
sta, wychodząc od ogólnej idei, poszukuje dla jej przedstawienia odpo-
wiedniego szczegółu, co prowadzi do alegorii, gdzie to, co szczególne,
posiada jedynie status przykładu dla ogólnego. Przedstawienie osiąga za-
10. Jean-Baptiste Mauzaisse, Alegoria Napoleona, 1835, Musee National du Chateau. Mal-
maison
Za: G. Dziamski, Rehabilitacja alegorii. Benjciminowski motyw w refleksji nad
sztuką współczesną, (w:) ,JJrobne rysy w ciągłej katastrofie...”. Obecność Waltera Benjami-
na w kulturze współczesnej, pod red. A. Zeidler-Janiszewskiej. Warszawa 1993, s. 122.