DOI Heft:
Rozprawy
DOI Artikel:Kiepuszewski, Łukasz: Fizjologia malowania: recepcja materii obrazu Cézanne'a
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.28180#0109
FIZJOLOGIA MALOWANIA
107
W obrazach Cezanne’a staje się to możliwe przez ujawnianie działania
na obiekty niewidocznych sil. Przebiegają one przez ciało przypominając
w tym falę wprowadzają w Figurę doświadczenie czasu0'.
Każde wrażenie istnieje na różnych poziomach, pochodzi z różnych porządków lub
należy do różnych pól. Do tego stopnia, że nawet nie ma wrażeń z różnych porząd-
ków, ale różne porządki jednego i tego samego wrażenia. Jest funkcją wrażenia
zawierać w sobie konstytutywną różnicę poziomów, mnogość konstytuujących pól.
(...) To wrażenie jest już „nagromadzeniem”, „skrzepnięciem”, jak w figurze wapie-
■ 58
ma .
W rezultacie,
Malarstwo sytuuje się powyżej, tam, gdzie ciało uwalnia się, ale uwalniając się
odkrywa materialność, która je stanowi, czystą obecność, z jakiej jest zrobione i
której inaczej nie odkryłoby. Mówiąc krótko, to malarstwo, wraz ze swym syste-
mem linia-kolor i okiem, jako wielofunkcyjnym narządem, odkrywa materialną
rzeczywistość ciała. (...) Przygoda malarstwa jest w fakcie, że jedynie oko może za-
mieniać swe materialne istnienie, swą materialną obecność; nawet na jabłko'1’.
Oznacza to, iż:
Malarstwo stawia sobie za cel uwolnienie obecności spod przedstawienia, ponad
przedstawieniem60.
Te niesłychanie „intensywne” partie tekstu Deleuze’a nie powinny
nam jednak pozwolić na utożsamienie tego, co nazywa on „wrażeniem”
z materiałem. Materiał w tej perspektywie jest warunkiem „faktycznym”
i w ten sposób niejako zapewnia w ogóle możliwość wrażenia. Jednak nie
zostaje on w tych ramach całkowicie przekształcony. Oznacza to, że ma-
teria niejako nacechowuje „wrażenie” swoją specyfiką, stąd też Deleuze
mówi o efekcie „skrzepnięcia wrażenia”61.
RYTM
Taka „nietzscheańska” perspektywa pozwala spojrzeć na obraz jako
szczególny, polemiczny zestaw elementów go organizujących, przedsta-
wieniowych oraz materii je warunkujących, osadzonych w procesie po-
wstawania obrazu.
57 Ibidem, s. 12, 14-15.
58 Ibidem, s. 11.
59 Ibidem, s. 17.
60 Ibidem, s. 16.
01 G. Deleuze, F. Guattari, Percept, afekt i pojęcie, tłum. P. Pieniążek, „Sztuka i Fi-
lozofia”, 17, 1999, s. 13.
107
W obrazach Cezanne’a staje się to możliwe przez ujawnianie działania
na obiekty niewidocznych sil. Przebiegają one przez ciało przypominając
w tym falę wprowadzają w Figurę doświadczenie czasu0'.
Każde wrażenie istnieje na różnych poziomach, pochodzi z różnych porządków lub
należy do różnych pól. Do tego stopnia, że nawet nie ma wrażeń z różnych porząd-
ków, ale różne porządki jednego i tego samego wrażenia. Jest funkcją wrażenia
zawierać w sobie konstytutywną różnicę poziomów, mnogość konstytuujących pól.
(...) To wrażenie jest już „nagromadzeniem”, „skrzepnięciem”, jak w figurze wapie-
■ 58
ma .
W rezultacie,
Malarstwo sytuuje się powyżej, tam, gdzie ciało uwalnia się, ale uwalniając się
odkrywa materialność, która je stanowi, czystą obecność, z jakiej jest zrobione i
której inaczej nie odkryłoby. Mówiąc krótko, to malarstwo, wraz ze swym syste-
mem linia-kolor i okiem, jako wielofunkcyjnym narządem, odkrywa materialną
rzeczywistość ciała. (...) Przygoda malarstwa jest w fakcie, że jedynie oko może za-
mieniać swe materialne istnienie, swą materialną obecność; nawet na jabłko'1’.
Oznacza to, iż:
Malarstwo stawia sobie za cel uwolnienie obecności spod przedstawienia, ponad
przedstawieniem60.
Te niesłychanie „intensywne” partie tekstu Deleuze’a nie powinny
nam jednak pozwolić na utożsamienie tego, co nazywa on „wrażeniem”
z materiałem. Materiał w tej perspektywie jest warunkiem „faktycznym”
i w ten sposób niejako zapewnia w ogóle możliwość wrażenia. Jednak nie
zostaje on w tych ramach całkowicie przekształcony. Oznacza to, że ma-
teria niejako nacechowuje „wrażenie” swoją specyfiką, stąd też Deleuze
mówi o efekcie „skrzepnięcia wrażenia”61.
RYTM
Taka „nietzscheańska” perspektywa pozwala spojrzeć na obraz jako
szczególny, polemiczny zestaw elementów go organizujących, przedsta-
wieniowych oraz materii je warunkujących, osadzonych w procesie po-
wstawania obrazu.
57 Ibidem, s. 12, 14-15.
58 Ibidem, s. 11.
59 Ibidem, s. 17.
60 Ibidem, s. 16.
01 G. Deleuze, F. Guattari, Percept, afekt i pojęcie, tłum. P. Pieniążek, „Sztuka i Fi-
lozofia”, 17, 1999, s. 13.