Instytut Historii Sztuki <Posen> [Hrsg.]: Artium Quaestiones (12.2001)

KRYTYKA OBRAZU

209


31. Tamas Szentjóby, Radio Czechosłowackie, wł. pr., repr. wg: Global Conceptualism...,
op. cit.

cji lat siedemdziesiątych przypomina niekiedy konspirację. Porównawcze
studium środkowoeuropejskiej neoawangardy lat siedemdziesiątych bę-
dzie przedmiotem oddzielnego opracowania. Tu jedynie sygnalizuję te
geograficzne napięcia.
Sztuka Czechosłowacji lat siedemdziesiątych jest ofiarą polityki nor-
malizacji, ofiarą bardzo dotkliwą jeżeli porówna się jej rozwój w latach
sześćdziesiątych. Paradoksalnie tym, czym dla Węgrów w ich kulturze
artystycznej są lata siedemdziesiąte, tym dla Czechów i Słowaków są lata
sześćdziesiąte. W istocie rzeczy jest to okres wielkiej dynamiki artystycz-
nej, złoty wiek czechosłowackiej kultury artystycznej, może najbardziej
interesujący po 1945 roku, porównywalny z okresem międzywojennym.
Jednym z ciekawszych elementów funkcjonowania tej kultury jest chro-
nologiczne nakładanie się postaw modernistycznych i krytycznych.
W pierwszej połowie lat sześćdziesiątych bowiem następuje wyraźny roz-
wój malarstwa informel i jednocześnie twórczości wyrastającej z krytyki
obrazu: sztuki przedmiotu i akcji. W 1956 roku Jiri Toman fotografuje
napisany na śniegu napis „1956” i rozsyła to zdjęcie, jako kartki świątecz-
ne z noworocznymi życzeniami. Data tego rodzaju akcji jest niezwykle
istotna, gdyż wskazuje wręcz na wyprzedzenie myślenia w kategoriach
krytyki obrazu wobec samej recepcji malarstwa modernistycznego w Cze-

14