DOI issue:
Rozprawy
DOI article:Szeląg, Marcin: Kolekcje muzealne współczesnego malarstwa i rzeźby polskiej: analiza porównawcza zbiorów Muzeum Sztuki w Łodzi, Museum Narodowego we Wrocławiu i Muzeum Narodowego w Krakowie
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.28180#0309
KOLEKCJE MUZEALNE WSPÓŁCZESNEGO MALARSTWA I RZEŹBY POLSKIEJ
307
tekstu sztuki polskiej lat 80. i spojrzymy na nie z perspektywy funkcji
muzeum jako instrumentu krytycznego, to instrument ten nadawał sztu-
ce w kolekcji charakter międzynarodowy, konfrontował bowiem ją z profi-
lem instytucji. Praktyka powiązania twórczości wyróżnionych artystów
ze sztuką międzynarodową jest widoczna przede wszystkim w przypadku
prac Bałki, Kruka, Chlandy i Szewczyka. Wskazuje ona również na
szczególne zainteresowanie muzeum tymi działaniami artystycznymi lat
80. i 90., które realizowane były w formach przestrzennych, co stanowi
kolejny czynnik charakteryzujący tę kolekcję. Problem izolowania sztuki
polskiej z jej naturalnego kontekstu i powiązania jej z międzynarodowym
profilem instytucji jest bardziej złożony. Został użyty jako rodzaj genera-
lizacji pozwalający wskazać na różnice pomiędzy zbiorami Muzeum Sztu-
ki w Łodzi, a Muzeum Narodowego we Wrocławiu i Muzeum Narodowego
w Krakowie. Procesu tego nie należy jednak utożsamiać z wpisanym w
charakter instytucji muzealnej efektem izolacji sztuki z jej pierwotnego
kontekstu, któremu podlegają wszystkie przedmioty trafiające do zbio-
rów. Jego znaczenie wychodzi poza generalne konstatacje funkcji muze-
um i jego zbiorów, a wynika z dodatkowego wymiaru kolekcji wyłonio-
nego w konfrontacji dyskursu obszaru, z którego przedmioty te się
wydobywa, praktyki włączania tych przedmiotów do zbiorów oraz znacze-
nia udzielonego tym przedmiotom przez kolekcję.
O ile więc przyjmiemy, że kolekcja malarstwa i rzeźby lat 80. i 90.
Muzeum Sztuki w Łodzi budowana była w kontekście międzynarodowego
profilu instytucji, o tyle zbiory Muzeum Narodowego we Wrocławiu od-
wołują się do innej tradycji, chociaż powstawały w perspektywie podo-
bnych strategii kolekcjonerskich. Porównanie dwóch tak różnych placó-
wek muzealnych, jak Muzeum Sztuki w Łodzi i Muzeum Narodowe we
Wrocławiu, może wydawać się nadużyciem, zwłaszcza jeśli rozpatrzymy
uwarunkowania działań instytucji. Muzeum Sztuki w Łodzi jest muzeum
artystycznym, w którym sztuka XX-wieczna ma uprzywilejowaną pozy-
cję, zaś ono samo „pełni rolę wiodącą w stosunku do muzealnictwa zaj-
mującego się sztuką nowoczesną”17. Muzeum Narodowe we Wrocławiu to
placówka wielodziałowa, która tylko w części zajmuje się sztuką, w tym
najnowszą. Różnica ta nie powinna jednak unieważniać porównania,
a raczej jedynie uświadomić, że kolekcje sztuki najnowszej funkcjonują
w tych placówkach na odmiennych zasadach, odwołują się także do innej
tradycji budowania zbiorów.
W historii kolekcjonowania przez wrocławskie muzeum sztuki XX-wiecz-
nej duże znaczenie miały uwarunkowania natury administracyjno-mery-
17 B. Rymaszewski, Wstęp do „Raportu o stanie muzealnictwa polskiego”, „Muzeal-
nictwo”, Warszawa 1982, nr 25, s. 11.
307
tekstu sztuki polskiej lat 80. i spojrzymy na nie z perspektywy funkcji
muzeum jako instrumentu krytycznego, to instrument ten nadawał sztu-
ce w kolekcji charakter międzynarodowy, konfrontował bowiem ją z profi-
lem instytucji. Praktyka powiązania twórczości wyróżnionych artystów
ze sztuką międzynarodową jest widoczna przede wszystkim w przypadku
prac Bałki, Kruka, Chlandy i Szewczyka. Wskazuje ona również na
szczególne zainteresowanie muzeum tymi działaniami artystycznymi lat
80. i 90., które realizowane były w formach przestrzennych, co stanowi
kolejny czynnik charakteryzujący tę kolekcję. Problem izolowania sztuki
polskiej z jej naturalnego kontekstu i powiązania jej z międzynarodowym
profilem instytucji jest bardziej złożony. Został użyty jako rodzaj genera-
lizacji pozwalający wskazać na różnice pomiędzy zbiorami Muzeum Sztu-
ki w Łodzi, a Muzeum Narodowego we Wrocławiu i Muzeum Narodowego
w Krakowie. Procesu tego nie należy jednak utożsamiać z wpisanym w
charakter instytucji muzealnej efektem izolacji sztuki z jej pierwotnego
kontekstu, któremu podlegają wszystkie przedmioty trafiające do zbio-
rów. Jego znaczenie wychodzi poza generalne konstatacje funkcji muze-
um i jego zbiorów, a wynika z dodatkowego wymiaru kolekcji wyłonio-
nego w konfrontacji dyskursu obszaru, z którego przedmioty te się
wydobywa, praktyki włączania tych przedmiotów do zbiorów oraz znacze-
nia udzielonego tym przedmiotom przez kolekcję.
O ile więc przyjmiemy, że kolekcja malarstwa i rzeźby lat 80. i 90.
Muzeum Sztuki w Łodzi budowana była w kontekście międzynarodowego
profilu instytucji, o tyle zbiory Muzeum Narodowego we Wrocławiu od-
wołują się do innej tradycji, chociaż powstawały w perspektywie podo-
bnych strategii kolekcjonerskich. Porównanie dwóch tak różnych placó-
wek muzealnych, jak Muzeum Sztuki w Łodzi i Muzeum Narodowe we
Wrocławiu, może wydawać się nadużyciem, zwłaszcza jeśli rozpatrzymy
uwarunkowania działań instytucji. Muzeum Sztuki w Łodzi jest muzeum
artystycznym, w którym sztuka XX-wieczna ma uprzywilejowaną pozy-
cję, zaś ono samo „pełni rolę wiodącą w stosunku do muzealnictwa zaj-
mującego się sztuką nowoczesną”17. Muzeum Narodowe we Wrocławiu to
placówka wielodziałowa, która tylko w części zajmuje się sztuką, w tym
najnowszą. Różnica ta nie powinna jednak unieważniać porównania,
a raczej jedynie uświadomić, że kolekcje sztuki najnowszej funkcjonują
w tych placówkach na odmiennych zasadach, odwołują się także do innej
tradycji budowania zbiorów.
W historii kolekcjonowania przez wrocławskie muzeum sztuki XX-wiecz-
nej duże znaczenie miały uwarunkowania natury administracyjno-mery-
17 B. Rymaszewski, Wstęp do „Raportu o stanie muzealnictwa polskiego”, „Muzeal-
nictwo”, Warszawa 1982, nr 25, s. 11.