94

MACIEJ SZYMANOWICZ

działalności Bułhaka i jego środowiska. W Polsce romantyczne poczucie
misji wobec narodu związane z dziewiętnastowieczną ideologią pracy
kulturalno-oświatowej (...), opartej o potrzebę narodowego uświadomie-
nia zaczęto wiązać z systemem propagandy rządów sanacyjnych płynnie
stapiając w praktyce te dwa elementy”35.


7. Jan Bułhak, Dwór Nacz, przysady topolowe, zdjęcie opublikowane w książce Polska
Fotografia Ojczysta w 1939 roku
Poczucie odpowiedzialności wobec społeczeństwa i nowego państwa
było również rozpropagowane w środowisku piktorialnym, stanowiąc
fundament jego romantycznego światopoglądu. Wystarczy wspomnieć tu
pierwszy regulamin Fotoklubu Polskiego, w którym narzucano jego
członkom obowiązek udziału w zagranicznych salonach fotografii, co ro-
zumiano jako moralną powinność polskiego artysty, który powinien gło-
sić imię nowego państwa w świecie. W 1928 roku Bułhak pisał o tej
powinności „... nasza rola nie ogranicza się do izolowanej pracy nauko-
wej czy artystycznej, imię polskiego artysty zobowiązuje już w foto-
grafii podobnie jak w innych odłamach sztuki do pewnych przymusów
i danin społecznych, tego wymaga od nas powaga i wielkość Rzeczypo-

35 A. Kłoskowska, Kultura masowa, Warszawa 1980, s. 408.