W KIERUNKU TŁUMACZENIA ŻARTU

171

mój napis, a ty z kolei nie masz pojęcia, gdzie jestem”). Podpis ten ma
odwrotny status znaczeniowy, niż Barthes’owska „śmierć autora”. Choć
artysta istnieje tu wyłącznie jako figura retoryczna - podmiot napisu,
istotą dzieła jest fakt, iż uniezależnia ono nie komunikat od nadawcy,
lecz przeciwnie - nadawcę od komunikatu wprowadzając jako istotny,
dla nieuchwytności nadawcy, dystans pomiędzy jego powstaniem a od-
biorem. Dzieło relatywizuje pozycję odbiorcy i nadawcy względem siebie.


23. Gyula Pauer, Prace koncepcyjne, 1973
„Teraz” nadawcy przed dziełem jest „przyszłością” odbiorcy, która za-
mienia się w „teraz” odbiorcy i „przeszłość” nadawcy. Werbalizując te
właściwe każdemu dziełu elementy, artysta prowadzi grę z odbiorcą sy-
mulując ucieczkę sprzed jego nosa, zdejmując siebie jako własne dzieło
z postumentu. Dzieło tyleż autoteliczne, co polityczne, przywodzi na myśl
inną pracę Pauera - rysunek pustej ramy z podpisem - każdy może wpi-
sać tu swoje zdanie w moim imieniu - już podpisane z podpisem Pauer
72. Dzieło Pauera zachęca w ten sposób do przypisania artyście każdej
treści - potencjalnie zawierając całość możliwego znaczenia, ale także
daje odbiorcy poczucie bezpieczeństwa wpisania jakichkolwiek słów bez
konieczności brania odpowiedzialności za ich treść, którą z góry przej-
muje artysta. Nieograniczona ilość możliwości znaczenia dzieła - poten-
cjał będący jego znaczeniem - jest jednakże wewnętrznie zhierarchizo-
wana. Istota tej hierarchii staje się widoczna poprzez zacytowanie treści