Instytut Historii Sztuki <Posen> [Hrsg.]: Artium Quaestiones (19.2008)

58

JACEK KOWALSKI


1. Szamotuły, kolegiata. Widok od południowego zachodu. Fot. M. Potocki

ANALIZA STANU OBECNEGO
PLAN
Obecna kolegiata szamotulska jest ceglaną, całkowicie sklepioną ba-
zyliką o trój nawowym, pięcioprzęsłowym korpusie i odpowiadającym mu
szerokością również trójnawowym, dwuprzęsłowym chórze. Nawa głów-
na obu tych części prawie dwukrotnie przewyższa szerokością nawy
boczne (8,73 m : 5,35 m). Wszystkie trzy nawy biegną nieprzerwanie od
elewacji zachodniej po wschodnią, kończąc się prosto; cezurę pomiędzy
korpusem a chórem zaznaczają trzy łuki tęczowe. Na granicach przęseł
ściany opięte są zewnętrznymi przyporami. Tym samym rzut świątyni
zamyka się niemal dokładnie w zarysie prostokąta. Do wnętrza prowa-
dzą liczne portale, z tego trzy w fasadzie zachodniej (jedynie centralny
jest pierwotny, pozostałe neogotyckie), dwa naprzeciwległe w ścianach
lateralnych naw bocznych korpusu, w czwartym przęśle licząc od zacho-
du i jeden w pierwszym zachodnim przęśle nawy bocznej chóru (wszyst-
kie one są średniowieczne, przy czym oba wymienione jako ostatnie po-
zostają obecnie zamurowane). Do południowego portalu korpusu
prowadzi mała, prostokątna w planie kruchta, dostawiona od zewnątrz
do nawy.