DOI issue:
Rozprawy
DOI article:Haake, Michał: Sztuka w zaścianku: o obrazowej funkcji fauna w malarstwie Jacka Malczewskiego
DOI Page / Citation link: https://doi.org/10.11588/diglit.29070#0146
144
MICHAŁ HAAKE
z interpretacji jako reprezentanta
„świata irracjonalnego", na który
otwiera się „poetycka dusza" małego
twórcy U Znamienne jest bowiem to,
że w tym przypadku nie uosabia on
kreacji artystycznej, lecz irracjonal-
ność, która może być z artystyczną
spokrewniona i ją zapładniać. Być
może zatem obecność faunika świad-
czy o chęci określenia się artysty wo-
bec sfery instynktu i nieświadomości,
co bynajmniej nie jest równoznaczne
z uznaniem jej za immanentny i nie-
odzowny składnik dążeń twórczych?
Możliwość taka pokazuje, że rozpo-
znanie w postaci faunika „artysty"
znajduje uzasadnienie nie w analizie
dzieła, lecz w przyjęciu a priori mo-
dernistycznej lektury tej postaci, któ-
ra w wielu przypadkach do takiego
utożsamienia doprowadza^. Utożsa-
mienie interpretacji z określającymi
ją założeniami oznacza, że rozpozna-
nie mitologicznej postaci w łSzince
Lr zaścianku jako symbolu sztuki nie
stanowi rezultatu opisu obrazu, lecz
- wskutek pominięcia tego nieodzow-
nego etapu postępowania badawczego
3. J. Malczewski, daubo Mazybanf, 1892,
olej na płótnie, 250 x 94 cm, Muzeum Okrę-
gowe w Toruniu
^ L. Libera, op. cit., s. 9-10.
*75 Czy ukazanie przez Malczewskiego postaci artystów jako faunów na obrazach Na
cmentarza (Pogrzeb szfabi) (1901, FR MNP) albo Wyjście z Akademii (1901, MNK), nie
jest wyrazem szyderstwa (zwraca na to uwagę Grzybowska, por. eadem, Afdoiogra, s. 34),
symbolicznego odebrania malarzom prawa do miana artystów? W ikonografii XIX-wiecz-
nej przedstawienia fauna służące ośmieszeniu są częste: np. H.W. Storck (?), Norona dia
Loń - barybatara Lndndba 7 Bawarskiego i BoB Montez, 1847-48, Deutsches Historisches
Museum, Berlin. (Koronę wręcza faun).
MICHAŁ HAAKE
z interpretacji jako reprezentanta
„świata irracjonalnego", na który
otwiera się „poetycka dusza" małego
twórcy U Znamienne jest bowiem to,
że w tym przypadku nie uosabia on
kreacji artystycznej, lecz irracjonal-
ność, która może być z artystyczną
spokrewniona i ją zapładniać. Być
może zatem obecność faunika świad-
czy o chęci określenia się artysty wo-
bec sfery instynktu i nieświadomości,
co bynajmniej nie jest równoznaczne
z uznaniem jej za immanentny i nie-
odzowny składnik dążeń twórczych?
Możliwość taka pokazuje, że rozpo-
znanie w postaci faunika „artysty"
znajduje uzasadnienie nie w analizie
dzieła, lecz w przyjęciu a priori mo-
dernistycznej lektury tej postaci, któ-
ra w wielu przypadkach do takiego
utożsamienia doprowadza^. Utożsa-
mienie interpretacji z określającymi
ją założeniami oznacza, że rozpozna-
nie mitologicznej postaci w łSzince
Lr zaścianku jako symbolu sztuki nie
stanowi rezultatu opisu obrazu, lecz
- wskutek pominięcia tego nieodzow-
nego etapu postępowania badawczego
3. J. Malczewski, daubo Mazybanf, 1892,
olej na płótnie, 250 x 94 cm, Muzeum Okrę-
gowe w Toruniu
^ L. Libera, op. cit., s. 9-10.
*75 Czy ukazanie przez Malczewskiego postaci artystów jako faunów na obrazach Na
cmentarza (Pogrzeb szfabi) (1901, FR MNP) albo Wyjście z Akademii (1901, MNK), nie
jest wyrazem szyderstwa (zwraca na to uwagę Grzybowska, por. eadem, Afdoiogra, s. 34),
symbolicznego odebrania malarzom prawa do miana artystów? W ikonografii XIX-wiecz-
nej przedstawienia fauna służące ośmieszeniu są częste: np. H.W. Storck (?), Norona dia
Loń - barybatara Lndndba 7 Bawarskiego i BoB Montez, 1847-48, Deutsches Historisches
Museum, Berlin. (Koronę wręcza faun).