Instytut Historii Sztuki <Posen> [Hrsg.]: Artium Quaestiones (22.2011)

HERMENEUTYKA BIOGRAFII

343


7. Z/MfninoMJana, fragment, fot. autora

genezy, a wysiłek utrzymania się w rozumieniu w nieustannej dziej o-
wości bycia, czyli nieustannym przeplataniu i stapianiu się obcości i bli-
skości, teraźniejszości i przeszłości, dawanego i przyjmowanego - jak
w trakcie istotnej, w gadamerowskim sensie, rozmowy. W tym też świe-
tle zapewne trzeba by rozumieć ideę aplikacji, zastosowaną jako środek
odzyskania podstawowego problemu hermeneutycznego, jakim jest ro-
zumienie, „zagubionego przez estetyczno-historyczny pozytywizm". Otóż,
pomijając już wiele momentów wywodu Gadamera, rozumienie w sensie
zastosowania, tj. zrozumienia, jak się z czymś obchodzić, polega na tym,
by „by z jednej strony patrzeć na tekst z własnej pozycji, a z drugiej stro-
ny rozpatrywać własne problemy w jego świetle. Aplikacja nie jest zasto-
sowaniem uprzednio już zrozumiałego ogółu do konkretnego przypadku,
lecz jest rzeczywistym zrozumieniem samego ogółu, którym jest tekst,
przez odniesienie do aktualnej sytuacji interpretatora. ...dopiero w od-
niesieniu do własnej sytuacji dokonuje się zrozumienie tego, co ogólne -
tzn. przekazu tradycji lub tekstu"i5. Ostatecznie - „wszelkie rozumienie
jest w końcu samorozumieniem, we wszystkich przypadkach rozumiejący
rozumie siebie, projektuje sens na własne możliwości"^. Próbując zro-
zumieć pytanie, jakie stawia nam dzieło, sami zaczynamy pytać. „W ten
sposób odtworzenie pierwotnego pytania samo znajduje się w polu zapy-
13 M. Potępa, Spór o podmiot /iHzo/d respó^zesnep HasserJ - Heidegger - Gadamer
- Jaspers, Warszawa 2003, s. 336.
is H.G. Gadamer, Praieda i ine^oda, op. cit., s. 252.