DOI Heft:
Nr. 1
DOI Artikel:Rozprawy
DOI Artikel:Mossakowski, Stanisław: Pałac Stanisława Herakliusza Lubomirskiego w Puławach
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.47789#0014
STANISŁAW MOSSAKOWSKI
II. 3. Nieznany rysownik szwedzki, Pałac w Puławach, fasada. Muzeum Naród, w
Sztokholmie. (Fot. B. H. Hallstrom)
II
Rezydencja puławska została malowniczo usytuo-
wana na skraju wyniosłej terasy wiślanej opodal
przeprawy, przez którą prowadził szlak komunikacyjny
w kierunku Lublina i dalej Ziem Ruskich16. Jej
wygląd przekazują rysunki przechowywane w Muzeum
Narodowym w Sztokholmie, ■wykonane przez niezna-
nego autora bezpośrednio przed spaleniem pałacu
w r. 1706, które znalazł i opublikował Marek Kwiat-
kowski 17. Przedstawiają one rzuty trzech kondygnacji
budowli, jej widok perspektywiczny od strony rzeki
i od podjazdu oraz plan całego założenia (11. 2—4, 18)18.
lawy. „Teka konserwatorska”, jw., ,s. 28—39 oraz BOHDZIE-
WICZ, jw., S. 131—141 i 283—290.
16 Por. JAROSZEWSKI i KOWALCZYK, Puławy, jw.,
s. 217—219 i fig. 8.
n Zbiór Cronstedta w Muzeum Narodowym w Sztokhol-
mie, sygn. CC 2710—2715, opatrzone wspólnym tytułem: „Pu-
ława Villa Generalen af Cron Pohlen Sieniawski tillhórigt.
Ar belagit wid Weichselen en mil nedan om Casimir. afta-
git A° 1706” [Puławy. Pałacyk należący do hetmana Korony
Mimo starannego na ogół wykończenia rysunki te,
wykonane najprawdopodobniej na podstawie pośpiesz-
nie sporządzonych szkiców, są w szczegółach uprosz-
czone i niezgodne między sobą 19. Zdradzają one wy-
raźnie rękę dyletanta i dopiero uważne ich porów-
nanie pozwala na prawidłowe odtworzenie pierwot-
nego wyglądu pałacu.
Była to budowla założona na planie prostokąta
zbliżonego do kwadratu, ujętego po bokach przez
cztery kwadratowe w rzucie pawilony (il. 2). Składała
się ona z dwóch zasadniczych części: właściwego bu-
dynku mieszkalnego o rzucie prostokąta oraz tarasu
od strony Wisły dopełniającego plan całości do formy
Polskiej Sieniawskiego. Położony nad Wisłą o milę w dół
od Kazimierza. Odrysowano w r. 1706]. Por. KWIATKOWSKI,
jw., s. 12 i przyp. 9 oraz il. 1—5, 36.
18 Za wiadomość :o istnieniu tych rysunków i przesłanie
ich fotografii dziękuję p. BJOHNOWI H. HALLSTROMOWI
z Muzeum Narodowego w Sztokholmie.
19 Na co nie zwrócił uwagi M. KWIATKOWSKI (jw.,
s. 12—14 i przyp. 9).
6
II. 3. Nieznany rysownik szwedzki, Pałac w Puławach, fasada. Muzeum Naród, w
Sztokholmie. (Fot. B. H. Hallstrom)
II
Rezydencja puławska została malowniczo usytuo-
wana na skraju wyniosłej terasy wiślanej opodal
przeprawy, przez którą prowadził szlak komunikacyjny
w kierunku Lublina i dalej Ziem Ruskich16. Jej
wygląd przekazują rysunki przechowywane w Muzeum
Narodowym w Sztokholmie, ■wykonane przez niezna-
nego autora bezpośrednio przed spaleniem pałacu
w r. 1706, które znalazł i opublikował Marek Kwiat-
kowski 17. Przedstawiają one rzuty trzech kondygnacji
budowli, jej widok perspektywiczny od strony rzeki
i od podjazdu oraz plan całego założenia (11. 2—4, 18)18.
lawy. „Teka konserwatorska”, jw., ,s. 28—39 oraz BOHDZIE-
WICZ, jw., S. 131—141 i 283—290.
16 Por. JAROSZEWSKI i KOWALCZYK, Puławy, jw.,
s. 217—219 i fig. 8.
n Zbiór Cronstedta w Muzeum Narodowym w Sztokhol-
mie, sygn. CC 2710—2715, opatrzone wspólnym tytułem: „Pu-
ława Villa Generalen af Cron Pohlen Sieniawski tillhórigt.
Ar belagit wid Weichselen en mil nedan om Casimir. afta-
git A° 1706” [Puławy. Pałacyk należący do hetmana Korony
Mimo starannego na ogół wykończenia rysunki te,
wykonane najprawdopodobniej na podstawie pośpiesz-
nie sporządzonych szkiców, są w szczegółach uprosz-
czone i niezgodne między sobą 19. Zdradzają one wy-
raźnie rękę dyletanta i dopiero uważne ich porów-
nanie pozwala na prawidłowe odtworzenie pierwot-
nego wyglądu pałacu.
Była to budowla założona na planie prostokąta
zbliżonego do kwadratu, ujętego po bokach przez
cztery kwadratowe w rzucie pawilony (il. 2). Składała
się ona z dwóch zasadniczych części: właściwego bu-
dynku mieszkalnego o rzucie prostokąta oraz tarasu
od strony Wisły dopełniającego plan całości do formy
Polskiej Sieniawskiego. Położony nad Wisłą o milę w dół
od Kazimierza. Odrysowano w r. 1706]. Por. KWIATKOWSKI,
jw., s. 12 i przyp. 9 oraz il. 1—5, 36.
18 Za wiadomość :o istnieniu tych rysunków i przesłanie
ich fotografii dziękuję p. BJOHNOWI H. HALLSTROMOWI
z Muzeum Narodowego w Sztokholmie.
19 Na co nie zwrócił uwagi M. KWIATKOWSKI (jw.,
s. 12—14 i przyp. 9).
6