Zitierlink:
https://digi.ub.uni-heidelberg.de/diglit/bhs1987/0214
RECENZJE — KSIĄŻKI
i nazw geograficznych, nieodzownych przy tego typu publi-
kacjach. Jest to istotny mankament recenzowanej księgi,
gdyż uniemożliwia szybkie i pełne wykorzystanie niezwykle
bogatych źródeł zgromadzonych z benedyktyńską pracowi-
tością. Jedynym sposobem dotarcia do poszukiwanego doku-
mentu jest przewertowanie szczegółowego spisu treści, owych
sześciuset tytułów i podtytułów. Może trzeba było zastosować
pewną selekcję źródeł, niektóre bowiem relacje i dokumenty
były już wcześniej publikowane przez samego Autora, a także
przez jego poprzedników, jak: o. Bernardo Gonzati, Vittorio
Lazzarini, Enrice Rigoni. Chyba należało zaznaczyć, któro
z przytoczonych dokumentów były już publikowane i przez
kogo po raz pierwszy, a które przez o. Antonia ponownie
odczytane i podane w nowej lekcji. Zdaję sobie jednak sprawę
z dużego nakładu pracy, jaki potrzebny byłby do realizacji
postulowanych ustaleń.
Dołączony do pierwszego tomu Archivio Sartori osobny
zeszyt Appendice. Illustrazioni na kredowym papierze, z 114
ilustracjami, został starannie opracowany. Pierwsze 24 ilu-
stracje stanowią przegląd ikonografii św. Antoniego w dziełach
sztuki zgromadzonych w Bazylice i w kodeksach ilumino-
wanych w Bibliotece. Następne ukazują Bazylikę i jej wy-
posażenie (portale, ołtarze) w rycinach i starych fotografiach
przed radykalną restauracją świątyni przeprowadzaną od
1895 r. pod kierunkiem architekta Camillo Boito (il. 25—61).
Uwzględniono też plany z XVIII—XIX w. całego założenia
świątyni i klasztoru z czterema dziedzińcami, z dokładnym
rozkładem pomieszczeń (il. 62^—72). Nie pominięto portretów
(21) wybitnych franciszkanów związanych działalnością i ży-
ciem z Bazyliką i konwentem padewskim (il. 73—93). Są wśród
nich przede wszystkim podobizny teologów i kaznodziejów,
ale także historyków (o. Bernardo Gonzati), pisarzy, sławnych
muzyków, kompozytorów (o. C. Porta, o. F.A. Yalłotti, o. A.
Sabbatini). Wśród tych wielkości znalazło się miejsce dla
br. Yalentina Schmidta z 2 poł. XIX w., wszechstronnego
artysty (ebenista, złotnik, rzeźbiarz, architekt). Należy ża-
łować, iż w tej galerii wybitnych franciszkanów padewskich
zabrakło fotografii o. Antonia Sartoriogo, choć miejsce było
ku temu odpowiednie. Na końcu dodatku ilustrowanego za-
mieszczono facsimile autografów wybitnych franciszkanów
teologów i zasłużonych prowincjałów oraz pracujących w Ba-
zylice i dla Bazyliki artystów, a więc muzyków kompozytorów
(o. F.A. Calegari, o. F.A. Vallotti) rzeźbiarzy (B. Bellano,
A. Briosco, G. Minello, T. Lombardo, G. Campagna), archi-
tektów (V. Scamozzi, B. Longhena), malarzy (G. Cerutti,
G. Pittoni, G.B. Piazetta, G.B. Tiepolo, G. Dizziani).
Wielkie dzieło źródłowe Sartoriogo stało się fundamentem
powojennych badań nad sztuką Padwy i Veneto. Z jego do-
robku korzystają obficie padewscy i włoscy historycy sztuki,
a także uczeni zagraniczni, zwłaszcza amerykańscy, niemieccy
II. 1. Padwa, bazylika Św. Antoniego, rys. C. Kunz, lit. P. Prosperini, pol. XIX w. Repr. wg Sartoriego.
208
i nazw geograficznych, nieodzownych przy tego typu publi-
kacjach. Jest to istotny mankament recenzowanej księgi,
gdyż uniemożliwia szybkie i pełne wykorzystanie niezwykle
bogatych źródeł zgromadzonych z benedyktyńską pracowi-
tością. Jedynym sposobem dotarcia do poszukiwanego doku-
mentu jest przewertowanie szczegółowego spisu treści, owych
sześciuset tytułów i podtytułów. Może trzeba było zastosować
pewną selekcję źródeł, niektóre bowiem relacje i dokumenty
były już wcześniej publikowane przez samego Autora, a także
przez jego poprzedników, jak: o. Bernardo Gonzati, Vittorio
Lazzarini, Enrice Rigoni. Chyba należało zaznaczyć, któro
z przytoczonych dokumentów były już publikowane i przez
kogo po raz pierwszy, a które przez o. Antonia ponownie
odczytane i podane w nowej lekcji. Zdaję sobie jednak sprawę
z dużego nakładu pracy, jaki potrzebny byłby do realizacji
postulowanych ustaleń.
Dołączony do pierwszego tomu Archivio Sartori osobny
zeszyt Appendice. Illustrazioni na kredowym papierze, z 114
ilustracjami, został starannie opracowany. Pierwsze 24 ilu-
stracje stanowią przegląd ikonografii św. Antoniego w dziełach
sztuki zgromadzonych w Bazylice i w kodeksach ilumino-
wanych w Bibliotece. Następne ukazują Bazylikę i jej wy-
posażenie (portale, ołtarze) w rycinach i starych fotografiach
przed radykalną restauracją świątyni przeprowadzaną od
1895 r. pod kierunkiem architekta Camillo Boito (il. 25—61).
Uwzględniono też plany z XVIII—XIX w. całego założenia
świątyni i klasztoru z czterema dziedzińcami, z dokładnym
rozkładem pomieszczeń (il. 62^—72). Nie pominięto portretów
(21) wybitnych franciszkanów związanych działalnością i ży-
ciem z Bazyliką i konwentem padewskim (il. 73—93). Są wśród
nich przede wszystkim podobizny teologów i kaznodziejów,
ale także historyków (o. Bernardo Gonzati), pisarzy, sławnych
muzyków, kompozytorów (o. C. Porta, o. F.A. Yalłotti, o. A.
Sabbatini). Wśród tych wielkości znalazło się miejsce dla
br. Yalentina Schmidta z 2 poł. XIX w., wszechstronnego
artysty (ebenista, złotnik, rzeźbiarz, architekt). Należy ża-
łować, iż w tej galerii wybitnych franciszkanów padewskich
zabrakło fotografii o. Antonia Sartoriogo, choć miejsce było
ku temu odpowiednie. Na końcu dodatku ilustrowanego za-
mieszczono facsimile autografów wybitnych franciszkanów
teologów i zasłużonych prowincjałów oraz pracujących w Ba-
zylice i dla Bazyliki artystów, a więc muzyków kompozytorów
(o. F.A. Calegari, o. F.A. Vallotti) rzeźbiarzy (B. Bellano,
A. Briosco, G. Minello, T. Lombardo, G. Campagna), archi-
tektów (V. Scamozzi, B. Longhena), malarzy (G. Cerutti,
G. Pittoni, G.B. Piazetta, G.B. Tiepolo, G. Dizziani).
Wielkie dzieło źródłowe Sartoriogo stało się fundamentem
powojennych badań nad sztuką Padwy i Veneto. Z jego do-
robku korzystają obficie padewscy i włoscy historycy sztuki,
a także uczeni zagraniczni, zwłaszcza amerykańscy, niemieccy
II. 1. Padwa, bazylika Św. Antoniego, rys. C. Kunz, lit. P. Prosperini, pol. XIX w. Repr. wg Sartoriego.
208