Instytut Sztuki (Warschau) [Hrsg.]; Państwowy Instytut Sztuki (bis 1959) [Hrsg.]; Stowarzyszenie Historyków Sztuki [Hrsg.]: Biuletyn Historii Sztuki (56.1994)

KRONIKA NAUKOWA

otoczenie ulicy Długiej i Długiego Targu oraz w panoramę
miasta. Tadeusz Domagała (Bad Salzuflen -Niemcy) w swo-
im komunikacie próbował odpowiedzieć na pytanie: jaka była
geneza powstania Galerii Królów w Sali Białej ratusza głów-
nomiejskiego w Gdańsku? Otóż portrety te miały prawdopo-
dobnie "zastępować" nieobecnego króla, w imieniu którego
władzę w mieście sprawował burgrabia. Prof. Tadeusz Rosła-
nowski z Warszawy przedstawił dotychczasową działalność
Komisji Historii Miast Polskiej Akademii Nauk. Zajmuje się
ona badaniem współzależności między przestrzenią a społe-
cznościąmiejską. Komisja zorganizowała już sześćmonogra-
ficznych konferencji naukowych. Krótki komunikat o Ma-
nierystycznym portalu ratusza staromiejskiego w Gdańsku
dr Michał Woźniak wygłosił przed obiektem.
Ostatni dzień sesji poświęcony został w całości ratuszowi
Głównego Miasta w Gdańsku. Otworzyło go wystąpienie
prof. Marii Boguckiej (Warszawa) na teraat Funkcji społecz-
no-politycznych ratusza Głównego Miasta w Gdańsku do
końca XVHI w. Początkowo ratusz-instytucja był wielofun-
kcyjnym ośrodkiem życia miasta. Z czasem ograniczono do-
stęp do niego zwykłym mieszkańcom, a nawet pozbawiono
tradycyjnych funkcji: arsenału, więzienia i siedziby sądu. Stał
się miejscem sprawowania władzy i reprezentacji, czego wy-
razem był bogaty w treści symboliczne wystrój pomieszczeń.
Troje autorów z Gdańska: Zofia Maciakowska, Jacek Gzo-
wski i Janusz Tarnacki przedstawiło Wyniki najnowszych
badań architektonicznych ratusza Głównego Miasta w Gdań-
sku. Przeprowadzona interpretacja zachowanych archiwaliów
pozwoliła wysunąć tezę, że w 1357 r. w obecnym miejscu
istniał ratusz o konstrukcji szkieletowej, a w 1382 r. zakoń-
czono budowę pierwszego ratusza murowanego. Badania

architektoniczne wykazały jednorodność pierwszej fazy bu-
dowy, pochodzącej z 2. poł. XIV w., od fundamentów aż do
linii gzymsu podokiennego II piętra. Druga faza, z połowy
XV w., obejmuje pas ostrołukowych blend, szczyt wschodni
i trzon wieży. W końcu XV w. nadbudowano jeszcze trzy
kondygnacje wieży. Odkryto także kilkufazową dekorację
malarską pochodzącą z XVI w. Ostatnim referentem sesji był
doc. inż. Roman Wieloch, który mówił o Odbudowie ratusza
Głównego Miasta w Gdańsku ze zniszczeń wojennych, anali-
zując ją od strony technicznej.
Następnie uczestnicy sesji udali się na zwiedzanie miasta
Szlakiem Królewskim. W Bazylice Mariackiej wysłuchali
krótkiego recitalu organowego Bogusława Grabowskiego, a
w ratuszu Głównego Miasta zostali podjęci obiadem. Zwie-
dzano także wnętrza Dworu Artusa, które z powodu remontu
nie są dostępne dla szerszej publiczności. Sesji naukowej
towarzyszyły dwie wystawy zorganizowane w sali na parterze
ratusza staromiejskiego: Polskie ratusze pobrzeża Bałtyku i
Ratusze krajów nadbałtyckich.
Organizacja sesji była znakomita, za co należą się gospo-
darzom podziękowania i gratulacje. Między miejscem obrad
a hotelami w Sopocie, gdzie mieszkali uczestnicy, zapewnio-
ny był transport luksusowym autokarem. Obiady i kolacje
podawane były w restauracji mieszczącej się w piwnicy ratu-
sza staromiejskiego, toteż goście zostali niemal "uwięzieni"
w jednym miejscu. Sprzyjało to nawiązywaniu kontaktów,
gdyż przerwy wykorzystywane były intensywnie na wymianę
poglądów i rozmowy towarzyskie. Ci spośród licznie przy-
byłych słuchaczy, którzy nie zmieścili się w sali obrad, mogli
śledzić przebieg sesji na monitorze telewizyjnym ustawionym
w hallu.
Dorota Kowalczyk

SESJA NAUKOWA "BAROK NA WARMII"
ŚWIĘTA LIPKA, OLSZTYN 23-24.IX.1993 R.

W dniach 23 i 24 września 1993 r. odbyła się w Świętej
Lipce i w Olsztynie sesja naukowa z okazji trzechsetnej
rocznicy konsekracji kościoła świętolipskiego. Jej organiza-
torami byli: Klasztor Ojców Jezuitów w Świętej Lipce oraz
Ośrodek Badań Naukowych i sekcja Stowarzyszenia History-
ków Sztuki w Olsztynie.
W pierwszym dniu obrad - w Świętej Lipce - uczestnicy
zostali powitani przez ks. Tadeusza Pawlickiego oraz prof. dr.
hab. Stanisława Achremczyka, dyrektora Ośrodka Badań Na-
ukowych. Tego dnia obradom - których tematyka nawiązy-
wała do zagadnień poruszanych na sesji w październiku 1987 r.,
zorganizowanej również w Świętej Lipce - przewodniczyła
prof. dr hab. Krystyna Stasiewicz.
Jako pierwszy wystąpił dr Józef Poklewski z Torunia z
referatem pt. Warmińskie zespoły pielgrzymkowe. Autor omó-
wił w nim przyczyny powstania kościołów pielgrzymkowych,
podkreślił znaczenie oraz wpływ propagowania wiary i świę-

tolipskich legend na rozwój ruchu pielgrzymkowego i osad-
nictwa warmińskiego.
Mgr Elżbieta Jelińska z Olsztyna wygłosiła referat pt.
Ikonografia Świętej Lipki w sztuce. Autorka przedstawiła
zachowane obrazy sanktuarium świętolipskiego, dzieląc je na
dwie grupy - widoki zewnętrzne kościoła i objawienie Matki
Boskiej z Dzieciątkiem na lipie. Podkreśliła też znaczenie dla
ikonografii Świętej Lipki dzieła Tomasza Clagiusa Linda
Mariana (Kolonia 1659).
Duże zainteresowanie uczestników sesji wzbudziły refe-
raty konserwatorskie, wygłoszone pierwszego dnia po połud-
niu. Dr Jerzy Paszenda z Krakowa przygotował - w oparciu o
dokumenty i źródła - obszerny materiał na temat szczegóło-
wego przebiegu prac budowlano-konserwatorskich w obrębie
sanktuarium świętolipskiego w XIX i XX wieku. Mgr Maria
Zakrzewska z Torunia przedstawiła efekty trzyletniej pracy
nad konserwacją zespołu rzeźb w Świętej Lipce. Restauracji

326