DOI Heft:
Nr. 3-4
DOI Artikel:Recenzje
DOI Artikel:Gajewska, Beata: [Rezension von: Róża Kąsinowska, Dobrzyca]
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.35032#0574
564
BEATA GAJEWSKA
AfMzeMHi Zasyó7 Płacowo Pa/*Aowy w Dobrzycy
Æq^oWt$A<2, Dobrzyca. Fortalicja — Pałac — Muzeum
Wydawnictwo: Muzeum Zespół Pałacowo Parkowy w Dobrzycy, 2008, ss. 294, ii. 177
Wyjątkowe dzieło architektury poiskiej
\/Y / przełomu XVIH i XIX, jakim jest pałac w
y Y Dobrzycy w województwie wielkopol-
skim, doczekało się pierwszego, kompletnego i rze-
telnego opracowania naukowego. Skomplikowane
dzieje pałacu, w dekoracji którego od dawna doszu-
kiwano się wątków masońskich, zostały wnikliwie
zbadane. Analiza materiałów źródłowych i szeregu
nieznanych dotąd dokumentów, a także pełne wyko-
rzystanie wyników prac konserwatorskich, badań ar-
cheologicznych i architektonicznych, pozwoliły
autorce na rzetelną weryfikację dotychczasowych
ustaleń i dojrzałe uzasadnienie nowych tez.
Badaczka dowiodła, iż dzieje majątku, będącego
siedzibą rodu Dobrzyckich herbu Leszczyc, sięgają
średniowiecza. Na dalszych kartach książki przepro-
wadziła rekonstrukcję dziejów rodów, związanych
kolejno z dobrzycką siedzibą: Dobrzyckich, Gorzeń-
skich, Tumów, Kottwitzów, Bandelowów i Czarnec-
kich, a także przeanalizowała kolejne przekształcenia
majątkowe tutejszych dóbr. Autorka w plastyczny
sposób ukazała oczom czytelnika dzieje pałacu do
roku 1939, ujmując je w szerokim spektrum prze-
mian społeczno-polityczno-gospodarczych kraju.
Opisała również los rezydencji od 1939 roku aż do
II Rzeczpospolitej, służącej w tych latach kolejno
jako: obóz internowania ziemian z południowej
Wielkopolski, magazyn płodów rolnych, mieszkania
lokatorskie, szkoła, biblioteka, a także spełniającej
inne funkcje, które doprowadziły do jej tragicznych
zniszczeń.
Kluczową część pracy Róża Kąsinowska poświę-
ciła analizie architektury pałacu i jego wystroju. Jed-
ną ze spornych kwestii, jaką rozstrzygnęła, jest
unikalna forma budowli, założonej na planie tzw.
„węgielnicy". Ustaliła Ona ponad wszelką wątpli-
wość, iż obecny swój kształt pałac dobrzycki za-
wdzięcza kilkufazowym przebudowom starszej
budowli istniejącej na pewno już od połowy XVH
7. 7?óźa 7ćq.sń?ow.sł<r/ /7n?zgntu/'qc<2 .S'wo/q A.S'7qż7rę
w Dobrzycy. /Au. 77.
wieku. Kontynuowana w latach 1795-1799, z inicja-
tywy ówczesnego właściciela, Augustyna Gorzeń-
skiego ( 1743-1816), przez warszawskiego architekta
Stanisława Zawadzkiego (1743-1806) przebudowa
pałacu dała mu modną formę i funkcję zgodną
z wymogami panującymi w końcu XVIII wieku.
Autorka dystansuje się od jednoznacznej inter-
pretacji kształtu budowli, wiązanej wcześniej przez
badaczy z zaangażowaniem Augustyna Gorzeńskie-
go w ruch masoński, jednakże nie wyklucza całko-
wicie takiej możliwości.
BEATA GAJEWSKA
AfMzeMHi Zasyó7 Płacowo Pa/*Aowy w Dobrzycy
Æq^oWt$A<2, Dobrzyca. Fortalicja — Pałac — Muzeum
Wydawnictwo: Muzeum Zespół Pałacowo Parkowy w Dobrzycy, 2008, ss. 294, ii. 177
Wyjątkowe dzieło architektury poiskiej
\/Y / przełomu XVIH i XIX, jakim jest pałac w
y Y Dobrzycy w województwie wielkopol-
skim, doczekało się pierwszego, kompletnego i rze-
telnego opracowania naukowego. Skomplikowane
dzieje pałacu, w dekoracji którego od dawna doszu-
kiwano się wątków masońskich, zostały wnikliwie
zbadane. Analiza materiałów źródłowych i szeregu
nieznanych dotąd dokumentów, a także pełne wyko-
rzystanie wyników prac konserwatorskich, badań ar-
cheologicznych i architektonicznych, pozwoliły
autorce na rzetelną weryfikację dotychczasowych
ustaleń i dojrzałe uzasadnienie nowych tez.
Badaczka dowiodła, iż dzieje majątku, będącego
siedzibą rodu Dobrzyckich herbu Leszczyc, sięgają
średniowiecza. Na dalszych kartach książki przepro-
wadziła rekonstrukcję dziejów rodów, związanych
kolejno z dobrzycką siedzibą: Dobrzyckich, Gorzeń-
skich, Tumów, Kottwitzów, Bandelowów i Czarnec-
kich, a także przeanalizowała kolejne przekształcenia
majątkowe tutejszych dóbr. Autorka w plastyczny
sposób ukazała oczom czytelnika dzieje pałacu do
roku 1939, ujmując je w szerokim spektrum prze-
mian społeczno-polityczno-gospodarczych kraju.
Opisała również los rezydencji od 1939 roku aż do
II Rzeczpospolitej, służącej w tych latach kolejno
jako: obóz internowania ziemian z południowej
Wielkopolski, magazyn płodów rolnych, mieszkania
lokatorskie, szkoła, biblioteka, a także spełniającej
inne funkcje, które doprowadziły do jej tragicznych
zniszczeń.
Kluczową część pracy Róża Kąsinowska poświę-
ciła analizie architektury pałacu i jego wystroju. Jed-
ną ze spornych kwestii, jaką rozstrzygnęła, jest
unikalna forma budowli, założonej na planie tzw.
„węgielnicy". Ustaliła Ona ponad wszelką wątpli-
wość, iż obecny swój kształt pałac dobrzycki za-
wdzięcza kilkufazowym przebudowom starszej
budowli istniejącej na pewno już od połowy XVH
7. 7?óźa 7ćq.sń?ow.sł<r/ /7n?zgntu/'qc<2 .S'wo/q A.S'7qż7rę
w Dobrzycy. /Au. 77.
wieku. Kontynuowana w latach 1795-1799, z inicja-
tywy ówczesnego właściciela, Augustyna Gorzeń-
skiego ( 1743-1816), przez warszawskiego architekta
Stanisława Zawadzkiego (1743-1806) przebudowa
pałacu dała mu modną formę i funkcję zgodną
z wymogami panującymi w końcu XVIII wieku.
Autorka dystansuje się od jednoznacznej inter-
pretacji kształtu budowli, wiązanej wcześniej przez
badaczy z zaangażowaniem Augustyna Gorzeńskie-
go w ruch masoński, jednakże nie wyklucza całko-
wicie takiej możliwości.