Instytut Sztuki (Warschau) [Hrsg.]; Państwowy Instytut Sztuki (bis 1959) [Hrsg.]; Stowarzyszenie Historyków Sztuki [Hrsg.]: Biuletyn Historii Sztuki (70.2008)

RECENZJE

563

skonstruowane przypisy, odsyłające do pozycji nie-
uwzgłędnionych w bibliografii-C W odnośnikach,
zawierających podziękowania dia innych badaczy
za udzielenie Autorowi nieopubiikowanych odkryć
i wniosków badawczych, brak niestety informacji
pozwałających na ich zweryfikowanie (s. 109,
przyp. 34; s. 112, przyp. 42).
Orientację w prezentowanym materiale utrud-
niają drobne, ale uciążliwe edytorskie błędy w in-
deksach oraz liczne pomyłki w nazwach miejscowo-
ści - Chodorów, zamiast Chodorków, Brzozdowice
(Brzozdowce), Kajtury (Tajkury), Kozim (Kozin),
Ostrów (Ostróg), Poturzysk (Turzysk), Tłomacz
(Tłumacz). Touste, zapisane jako Tołste zostało po-
mylone z Tłustem (s. 295). Ponadto na s. 106 Wło-
dzimierz Wołyński pomylono z Nowogródkiem,
a na s. 118 Wiśniowiec z Wiśniczem. Rzymski ko-
ściół S. Marcello al Corso, wskazany jako przykład
ukształtowania fasady na rzucie krzywoliniowym
przez Carla Fontanę został pomylony ze świątynią
S. Carlo al Corso (s. 79), a XVIII-wieczne sztukate-
rie kościoła zamkowego w Brzeżanach błędnie umiej-
scowiono w kaplicy południowej (s. 84), gdzie znaj-
dują się dekoracje tradycyjnie wiązane z warsztatem
Pfistera^. Jeden z ołtarzy w kolegiacie stanisławow-
skiej uznano za oprawę grobu św. Andrzeja (s. 66),
podczas gdy jest to mauzoleum św. Wincentego^.

św. Anny w Pilźnie podaje Vëra NANKOVA, „Augu-
ston", [w:] Aowź EncyÆ/o/jeJie óasTóAo yyAarnóAo
t. 1, Praha 1995, s. 41.
^Np. s. 25, przyp. 94; s. 28, przyp. 119; s. 51, przyp. 276;
s. 53, przyp. 289; s. 74, przyp. 382 i 384; s. 79, przyp.
410.
^Ustalenia wcześniejszych badaczy zaakceptował ostat-
nio Rafał NESTORÓW, „Kościół zamkowy w Brzeża-
nach", [w:] NoA/oA i /Juszto/y rzy/M.sAAnfoJc/Je
Jawnego województwa nrskiego, red. Jan K. OTROW-
SKI, t. 15, Kraków 2007, s. 107, przyp. 124, słusznie jed-
nak zastrzegając, że kwestia udziału członków warsztatu
Pfistera w wykonaniu tego dzieła musi pozostać otwarta.
^ Ryszard MĄCZYŃSK1, Nowożytne kon/ejy'e /?oM;'e.
Artystyczna /or/na g/ory/Aacy/ swiętycA i ótogo.s/aw/o-
nycA w Jawne/' Rzeczypoypo/Je/, Toruń 2003 s. 601-603
(tam starsza literatura); Jerzy T. PETRUS, „Kościół para-

Niewątpliwą zaletą publikacji jest bogaty mate-
riał ilustracyjny zawierający cenne przekazy ikono-
graficzne ukazujące kształt budowli nie zachowa-
nych do naszych czasów^'. Istotną pomocą przy
orientacji w prezentowanym materiale są natomiast
mapy omawianych obszarów z zaznaczeniem
uwzględnionych w tekście budowli, opracowane
przez Autora przy współpracy Wojciecha Bober-
skiego.
Nie sposób wspomnieć o wszystkich budowlach
trafnie scharakteryzowanych przez Kowalczyka, ani
nawet tylko o tych, co do których prezentuje on
nowe wnioski badawcze. Nawet jeśli z niektórymi z
nich można polemizować, to jednak nie da się prze-
cenić roli prezentowanej publikacji w kształtowaniu
obrazu sztuki polskiej XVIII w. Podsumowując na-
leży stwierdzić, że jest to praca bardzo użyteczna dla
wielu badaczy architektury nowożytnej, stanowi ona
bowiem pierwsze kompendium zbierające i porząd-
kujące bardzo bogaty materiał i poświęconą mu lite-
raturę. Książka Kowalczyka nie tylko uświadamia
i popularyzuje znaczenie architektury Kresów połu-
dniowych, ale również otwiera nowe perspektywy
badawcze. Można jedynie wyrazić nadzieję, że Au-
tor przygotuje podobne studium, poświęcone archi-
tekturze świeckiej, a może także całościowe
opracowanie architektury polskiej tego okresu.

fialny (d. kolegiata) p.w. Niepokalanego Poczęcia Najśw.
Marii Panny w Stanisławowie", [w:] Koócioly /' ÆJ^zto/y
rzynrsTożo/o/JTie Jawnego wo/ewóJzfwa noTAgo, red.
Jan K. OSTROWSKI, t. 14, Kraków 2006, s. 339. Na te-
mat niewłaściwego używania terminu konfesja w polskim
piśmiennictwie o sztuce zob. Piotr KRASNY, Marek
WALCZAK, „Konfesja. Kilka uwag o znaczeniu terminu
oraz jego używaniu i nadużywaniu w polskiej literaturze
historycznoartystycznej", ÆocznJJ 77n/nanN(yczne, 44,
2006, z. 4, s. 67-97.
Korzystanie z niego utrudniają niestety liczne błędnie
podane odnośniki w tekście, np. na s. 28, il. 128; s. 33,
il. 4-8; s. 34, il. 4, 10; s. 35, il. 71, 4; s. 36, il. 9-10; s. 48,
il. 49; s. 51, il. 55; s. 70, il. 93; s. 83, il. 75; s. 91, il. 136;
s. 92, il. 59; s. 115, il. 153, 154; s. 117, il. 173, 174; s. 118,
il. 163; s. 121, il. 170, 176, 185; s. 163, il. 7, 258; s. 164,
il. 270-272; s. 170, il. 295; s. 172, il. 261.